Çocuklara karşı suç işleyenler çocuk işçi çalıştıramaz
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye'de 15-17 yaş grubundaki çocukların yüzde 18.7'si bir işte çalışıyor. Çocuk işçilerin çalışma koşulları kurallara bağlanmış bulunuyor. Çocuk işçileri çalıştıracak işveren ve işveren vekillerinde de bazı koşullar aranıyor. Habertürk'ten Ahmet Kıvanç, çocuk işçilerin haklarını yazdı
ABONE OL
20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü olarak kabul ediliyor. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre pandemi öncesinde 15-17 yaş grubundaki çocukların yaklaşık yüzde 20-21’i çalışırken, pandemiden sonra bu oran yüzde 20’nin altına düştü. Pandeminin yaşandığı 2020 yılında yüzde 16.2, 2021 yılında yüzde 16.4 oldu. 2022 yılında ise yüzde 18.7 olarak gerçekleşti.
SORULARINIZ İÇİN: akivanc@haberturk.com
TÜİK 2006 ve 2012 yıllarında 6-14 yaş grubundaki, 2019 yılında ise 5-17 yaş grubundaki çocuklar için işgücü anketi yaptı. Buna göre, 5-17 yaş grubundaki 16 milyon 457 bin kişilik nüfusun 720 bini ekonomik faaliyette çalışıyor. Bu çocukların 32 bini 5-11, 114 bini 12-14, 574 bini ise 15-17 yaş grubunda yer alıyor. Söz konusu çocukların 455 bini ücretli veya yevmiyeli işlerde, 4 bini kendi hesabına, 261 bini ise ücretsiz aile işçisi olarak çalışıyor.
KİMLER ÇOCUK İŞÇİ ÇALIŞTIRAMAZ?
Çocuklara karşı işlenmiş suçlardan hüküm giyen veya yüz kızartıcı suçlardan hüküm giymiş olan işverenler ile işveren vekilleri çocuk ve genç işçi çalıştıramazlar.
ÇOCUK İŞÇİLER İÇİN SÖZLEŞME YAPMAK ZORUNLUDUR
Mevzuatta, 15 yaşını tamamlamış ancak 18 yaşını tamamlamamış olanlar genç işçi, 14 yaşını bitirmiş ancak 15 yaşını doldurmamış ve ilköğretimini tamamlamış olanlar ise çocuk işçi olarak tanımlanıyor. Çocuk ve gençlerin hangi işlerde çalıştırılabilecekleri yönetmelikle düzenleniyor.
İş Kanunu’na göre, 14 yaşını doldurmuş ve zorunlu ilköğretim çağını tamamlamış çocuklar; bedensel, zihinsel, sosyal ve ahlaki gelişmelerine ve okullarına engel olmayacak hafif işlerde çalıştırılabilirler.
14 yaşını doldurmamış çocuklar ise sanat, kültür ve reklam faaliyetlerinde yazılı sözleşme yapmak ve her bir faaliyet için ayrı izin almak şartıyla çalıştırılabilirler. Çocuğun gördüğü işin onun okula gitmesine, mesleki eğitiminin devamına engel olmaması, derslerini düzenli bir şekilde izlemesine zarar vermemesi gerekiyor.
Mevzuatta yer alan koruyucu hükümlerin aynen uygulandığını söylemek zor ancak denetimlerde ortaya çıktığında yaptırım söz konusu olabiliyor.