Domatesin şanlı tarihi

Seracılığın olmadığı dönemlerde domates sadece mevsiminde tüketilebiliyordu. Artık istediğimiz zaman tüketebildiğimiz domates ilk zamanlarda yetiştirilirken büyük zorlukları atlatarak sofralara geliyordu.ANA VATANI GÜNEY AMERİKA AND DAĞLARI Domates aslında MÖ 3500 lerde kadar uzanan bir köklü geçmişe sahip. Peru ve Bolivya dan Meksika ya uzanan bu yolculuğun ana yurdu Güney Amerika dır. Güney Amerika nın batı kısmında Kolombiya, Peru ve Şili yi bir araya getiren And Dağları nda domates kendi kendine yetişiyordu.MEKSİKA YA YOLCULUK Peru And dağlarında yaşayan insanlar Avrupalıların gelmesinden önce domatesi keşfetmiş ve renk renk tüketmeye başlamıştı. Kristof Kolomb 1492 de Yeni Dünya yı keşfinden sonra, Meksiya yı fetheden Hernan Cortes (1521) ve Peru daki insanları kendi imhası altına alan Francisco Pizarro gibi ünlü İspanyol asker ve kâşifler ilk kez Peru ve Bovilya da gördükleri domatesi Meksika ya götürmüşlerdir.İKİNCİ TANIŞAN OSMANLI OLDU Avrupalılar arasında domatesi ilk keşfeden böylece İspanyollar olmuştur. O dönemlerde 16. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu ile Madrid – İstanbul arasında yoğun bir görüşme süreci devam ediyordu. Böylelikle domatesi ikinci keşfeden ülke Osmanlı oldu. Daha sonra domatesin Mısır, Fas, Kuzey Afrika ve Ortadoğu ülkelerinde yaygınlaştırılmasında Osmanlı tacirleri büyük bir rol üstlenmiştir.AVRUPALILAR ALTIN ELMA DİYORDU İtalyanlar o dönemlerde domatese altın elma (malum aureum / pomodoro) adı vermişlerdi. Domatese elma demelerinin sebebi ise yine o dönemde elma, portakal, patates gibi meyve ve sebzelerin tanımlama olarak kullanılmasıydı. Fransa da kırmızı domatese ise aşk elması ( pomme d amour) deniliyordu. Çünkü domatesin afrodizyak özelliği olduğu ve tüketildiği zaman cinsel gücü artırdığı düşünülüyordu.OSMANLI FRENK PATLICANI DEMİŞTİR Yine o dönemlerde Avrupalılarda gördükleri her şeye Türk sıfatını takma özelliği vardı. Örneğin hindiye Türk tavuğu diyen Avrupalılar yine domatese başlarda Türk elması ismi vererek bir dönem bu şekilde adlandırmışlar. Osmanlılar ise kendilerine yabancı gelen her ürünü başına Frenk sözcüğü eklemişlerdir. Domatese de başlarda Frenk Patlıcanı demişlerdir. Osmanlı domates ile erken tanışmış olsa da tüketmesi uzun yıllar almıştır.Öyle ki domatesin ekimi ve tüketiminin düzenli olarak mutfaklarda yer alması 18. ve 19. yüzyılarda gerçekleşti. Avrupa da da durum farklı değildi. Domatese başlarda Eh işte yenilir muamelesi yapılıyordu. PEKİ DOMATES NEDEN GEÇ TÜKETİLDİ? Çünkü domates çok uzun bir süre zehirli sanılıyordu, daha sonra zararsız olduğu anlaşılsa bile gereksiz görüldü. Domatesin benimsenmemesinin bir diğer nedeni de patlıcangiller familyasından geliyor olmasıydı. Çünkü yine bir zamanlar patlıcan yemenin insanları delirttiğine dair inanışlar vardı.SANRI GÖSTERİYORDU Patlıcangillerden gelen meyvelerin insanlarda sanrı etkisi yarattığı düşüncesi de oldukça yaygındı. Bu yüzden domates uzun süre tüketilmemiş ve sinek kovucu olarak kullanılmış.Domatese zehirli damgasını Fransız, İngiliz ve Almanlar vurmuştur. Bu yanılgıyı 1780 ler sonrasında aşabilmişlerdir.

Son Dakika Son Dakika

Stil Stil

Keşfet Keşfet

Canlı Yayın Canlı Yayın

Gündem Gündem

Kadın Kadın

Ekonomi Ekonomi

Yemek Tarifleri Yemek Tarifleri

Spor Spor

Magazin Magazin

Çocuk Çocuk

Teknoloji Teknoloji

Sağlık Sağlık

Dünya Dünya

Yaşam Yaşam

Gastro Gastro

Kültür Sanat Kültür Sanat

Sinema Rehberi Sinema Rehberi

Yazılar Yazılar

Grafik Haber Grafik Haber

Video Video

Akıl Oyunları Akıl Oyunları

HT Kulüp HT Kulüp

HT Hayat HT Hayat

Resmi İlanlar Resmi İlanlar

Servisler Servisler

Vefat Haberleri Vefat Haberleri

Yerel Haberler Yerel Haberler

Tüm Manşetler Tüm Manşetler

Künye-İletişim Künye-İletişim

Yasal İçerikler Yasal İçerikler

Bize Ulaşın Bize Ulaşın

Bilgi Bilgi

Habertürk TV Habertürk TV

Domatesin şanlı tarihi

Domates tabağa renk katar lezzetiyle de büyüler. Artun Ünsal'ın "Nadide Bir Goncadır Enginar" kitabından yapılan alıntılarla domatesin hikayesini anlattık.