Yıl bitiyor; önüm arkam sağım solum ‘Yıl Enleri’ listesinden geçilmiyor. Yalan yok hepsini büyük bir ilgiyle okuyorum: ‘Yılın En İyi Kitapları’, ‘Yılın En İyi Albümleri’, ‘Yılın En İyi Tiyatro Oyunları’ ve en sevdiğim ‘Yılın En İyi Filmleri’!
Listeleri incelerken, kendi sevdiğim kitapları, albümleri, oyunları, filmleri bu işlerin ‘ustaları’nın listelerinde görmenin keyfi ile benim beğendiklerimi sevdiklerimi bu listelerde görmemenin hüznü… Keyfinden de hüznünden de ‘mutluluk’ devşirdiğim yıl sonu aktivitem bu benim.
Konu sinema, filmler olduğunda biraz daha detaycı oluyorum. Neredeyse her yıl sonu ‘en iyiler’ listesine bakıyorum. Eleştirmenlerin seçtikleriyle bir ‘sinemasever’ olarak benim beğendiklerimin çoğu kez aynı olmamasına alıştım, artık şaşırmıyorum. Sinema yazarlarıyla sinema seyircisinin film zevkinin neredeyse hiç örtüşmemesi yeni bir durum değil. Ödüllü filmlerin seyirci sayılarının genellikle çok düşük kalması, hasılat rekorları kıran filmlerinse ödüllerde ya da yıl sonundaki ‘en iyiler’ listelerinde yer almaması olağan bir durum.
Çoğu zaman popüler olmak ‘iyi’ olmanın karşıtı gibi konumlanıyor... Bu hep mi böyleydi bilmiyorum ama son yıllarda iş iyice çığırında çıktı gibime geliyor. Sinemada kimsenin görmediği, adını duymadığı filmleri başyapıt mertebesine yükseltmek “Bunu bir tek ben anladım” havaları...
2025 yılı için Variety, IndieWire, BFI gibi önemli sinema dergileri ve kurumlarından sinema yazarlarının hazırladığı ‘En İyiler’ listesi yine halkın en çok izledikleriyle örtüşmüyor. Bu dergi ve kurumların seçtiği filmlere bir lafım yok benim de izleyip çok sevdiklerim var ama yani ilaç olsun diye bir tane de yılın en çok hasılat yapan filmi ilk 10’da olamaz mı?
HASILAT LİSTESİNDE VARLAR EN İYİLER LİSTESİNDE YOKLAR
BoxOffice Mojo’ya göre 2025 yılının en çok hasılat yapan 10 filmi şöyle:
1- Ne Zha 2 (1,902,323,300 dolar)
2- Zootopia 2 (1,276,264,746 dolar)
3- Lilo & Stitch (1,038,027,526 dolar)
4- A Minecraft Movie (958,149,195 dolar)
5- Jurassic World: Rebirth (869,115,756 dolar)
6- Demon Slayer: Kimetsu no Yaiba Infinity Castle (715,309,926 dolar)
7- How to Train Your Dragon (636,351,148 dolar)
8- F1: The Movie (631,627,111 dolar)
9- Superman (616,784,465 dolar)
10- Mission: Impossible - The Final Reckoning (598,767,057 dolar)
Hepsi ya devam filmi ya da çizgi roman, bilgisayar oyunu uyarlaması filmler; insanların ‘tanıdıkları-bildikleri’ dünyalar... Zootopia, F1: The Movie, Misson: Impossible-The Final Reckoning 2025’in ‘En İyileri’ listelerinde kendilerine bir yer hakkeden yapımlar. Ama yoklar! (50 filmlik listelerin bazılarında Misson: Impossible’a rastladığımı belirteyim)
NASREDDİN HOCA GİBİ OLDUM: ELEŞTİRMENLER DE HAKLI SEYİRCİLER DE
Aklımda Joan Didion diye kalmış, bir yazar insanların hikayelere tutunarak dünyayı anlamlandırdığını söylüyordu. Seyirci bildiği hikayelerin tanıdığı karakterleriyle anlamlandırıyor hayatını, bu liste biraz bunu söylüyor.
Lütfen yanlış anlaşılmasın eleştiriyi, eleştirmenleri küçük görmek, önemsizleştirmek, değersizleştirmek gibi bir derdim yok. Sinema eleştirmenlerinin filmlerde aradığı yenilik, cesaret seyircide yok... Eleştirmenlerin söylediklerinin, yazdıklarının sinemayı daha da ileri taşıdığına inanıyorum. Ancak sıradan seyirciyle aralarındaki uçurumun bu kadar açılmasına da anlam veremiyorum doğrusu. Bu konuda kendimi (Coldplay’in şarkısındaki gibi) iki trapez arasında havada asılı duruyormuş gibi hissediyorum; Nasreddin Hoca'yı anlıyorum:)
BFI’in ilk onundaki ‘Sorry Baby’e bayıldım ama F1: The Movie’yi de ağzım açık izledim... IndieWire’ın ilk 5’indeki ‘Sentimental Value’ nefis aynı zamanda yeni Superman’la tanışmak da heyecan verici ve bir o kadar da eğlenceliydi.
Bilemiyorum belki de ‘Zamanından önce dertlenmek boşa dertlenmektir’ diyen Senneca haklıdır!
Bu kadar lafın ardından bir sinemasever olarak ben de, 2025’te izlerken büyük keyif aldığım filmler listemi paylaşayım da eleştirmenlerle seyirciler arasında bir orta yol bulayım (sanki üstüme vazifeymiş gibi:)
1- Train Dreams
2- One Battle After Another
3- The Life of Chuck
4- Sinners
5- F1: The Movie
6- Weapons
7- Blue Moon
8- Mission: Impossible - The Final Reckoning
9- 28 Years Later
10- Predator: Badlands
