Sigarada fiyat indiriminin önü kesildi
1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü'nde, tasarruf sahipleri ve tüketicileri ilgilendiren çok önemli ekonomik düzenlemeler hayata geçirildi. Kararlar Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. İşte cebimizi doğrudan etkileyen o düzenlemeler. Habertürk'ten Ahmet Kıvanç'ın haberi.
Milyonlarca vatandaşın cebini doğrudan ilgilendiren düzenlemelerin ilki Türk Lirası mevduatını teşvikle ilgili oldu. Ziraat Bankası ve Halk Bankası’nın öncülüğünde geçen hafta hayata geçirilen enflasyon korumalı mevduata vergi avantajı sağlandı.
Buna göre, enflasyon oranına bağlı değişken faizli olup 1 yıldan uzun vadeli mevduatta gelir vergisi stopajı yüzde 10’dan sıfıra indirildi.
Halen bin liralık mevduat faizinden vadesiz ve ihbarlı hesaplar ile 6 aya kadar vadeli hesaplarda 150 lira (yüzde 15), 6 aydan 1 yıla kadar vadeli hesaplarda 120 lira (yüzde 12), 1 yıldan uzun vadeli hesaplarda ise 100 lira (yüzde 10) vergi alınıyor. Bu uygulama aynen devam edecek.
Vadesi bir yıldan az olan enflasyona endeksli mevduat faizlerinde de aynı oranlar geçerli olacak. Ancak, bir yıldan uzun vadeli enflasyon korumalı mevduat faizlerinde hiç vergi alınmayacak. Parasını bir yıl vadeli enflasyon korumalı mevduata yatıran tasarruf sahibi, elde ettiği faiz geliri ne olursa olsun stopaj ödemeyecek.
ORTA SEGMENTTEKİ CEP TELEFONLARINA DA YÜKSEK VERGİ SÜRPRİZİ
Cep telefonlarından alınan özel tüketim vergisinde (ÖTV) artışla ilgili ilk adım şubat ayında TBMM’de kabul edilen torba yasayla atılmıştı. ÖTV yasasında yapılan değişiklik ile cep telefonlarında yüzde 25 olan ÖTV oranının kademeli olarak yüzde 50’ye kadar artırılmasının önü açılmıştı.
Yasada yapılan değişiklik ile cep telefonları, “vergi matrahı 1200 liraya kadar olanlar”, “1200 lira ile 2.400 liraya kadar olanlar” ve “2 bin 400 lirayı aşanlar” olarak üç gruba ayrılmıştı. Cumhurbaşkanı'na, bu tutarları yarıya kadar indirme, yüzde 25 olan oranı da yüzde 50’ye kadar çıkartma yetkisi verildi.
Cumhurbaşkanı bugünkü karar ile yetkisinin tamamını kullandı. Bin 200 lira olan tutarı 640 liraya, 2 bin 400 lira olan tutarı da bin 500 liraya çekti. Böylece, sadece üst segmenttekilerin değil, satış fiyatı bin liranın altında olan cep telefonlarının vergisi de artırıldı.
Buna göre, daha önce tüm telefonlarda yüzde 25 olan ÖTV oranı, vergi matrahı 640 TL ile bin 500 TL arasında olanlarda yüzde 40’a, matrahı bin 500 TL’yi aşanlarda yüzde 50’ye çıkartıldı. Vergi matrahı 640 liranın altındaki telefonların vergi oranı değiştirilmedi.
UCUZ SİGARA SATIŞININ ÖNÜ KESİLDİ
Sigarada hem oransal (nispi), hem de maktu vergi uygulanıyordu. Yıl başında yapılan değişiklik ile oransal vergi yüzde 63’ten 67’ye çıkartıldı. Buna karşılık, daha önce paket başına 5.60 TL’ye karşılık gelen “asgari maktu vergi” ise sıfırlandı. Bu düzenleme, yüksek fiyatlı sigaralarda zam yapılmasının, düşük fiyatlı sigaralarda ise fiyatın daha da aşağı çekilmesinin önünü açtı.
Asgari maktu vergi sıfırlandığında, fiyatı 8 lira olan sigaranın 5 liraya düşürülmesinin önünde hiçbir engel kalmamıştı. Çünkü indirimden önce paket başına en az 5.60 lira ÖTV ödenmesi gerekir iken, sadece oransal vergiye geçilince alt sınır ortadan kalktı. Vergideki bu indirimi fiyata yansıtmayan sigara şirketleri ise bu süre içinde daha az vergi ödeyerek aradaki farkı kazancına ekledi.
Bugünkü düzenlemeyle, sigarada asgari maktu vergi uygulamasına yeniden dönüldü. Sıfırlanmadan önce 5.60 lira olan paket başına asgari maktu vergi tutarı 5.36 olarak tekrar uygulanmaya başladı.
Yapılan bu düzenleme hem düşük fiyatlı sigaraların fiyatının daha da aşağıya çekilmesini önledi, hem de vergi kaybını ortadan kaldırdı.
HURDA ARAÇ İNDİRİMİNDE KRİTERLER DEĞİŞTİ
Bugün hayata geçirilen bir başka düzenleme ile de aracını hurdaya çıkartıp yeni araç alanlara uygulanan 10 bin liraya kadar ÖTV indiriminde kriterler yeniden belirlendi.
Daha önce, hurdaya çıkartılan araca karşılık, vergi matrahı 46 bin lirayı aşmayan yeni araç alımında 10 bin lira ÖTV indirimi uygulanıyordu. Şimdi vergi matrahı 70 bin liraya kadar olan araç alanlar 10 bin liralık vergi indiriminden yararlanabilecek. Aynı şekilde, 8 bin lira ÖTV indirimi daha önce matrahı 46-80 bin lira arasındaki araçlara uygulanırken, şimdi matrahı 70 bin lira ile 120 bin lira arasındaki araç alanlar 8 bin lira vergi indiriminden yararlanabilecek.
Matrahı 80 bin lirayı aşan araçlarda uygulanan 3 bin liralık ÖTV indirimi ise artık matrahı 120 bin lirayı aşan araçlarda uygulanacak.
