Ticaret hızla artıyor, Türk firmaları sırada

Sırbistan Avrupa'da son dönemlerde çektiği yeni yatırımlarla kendisinden söz ettirmeyi başarıyor. Türkiye ile Sırbistan arasındaki ekonomik ilişkiler de sondönemde ciddi bir ivme kazandı. 2015 yılındaki kısmi düşüş haricinde 2009 yılından bu yana artış görülüyor.

BU SENE REKOR KIRACAK

Türkiye ile Sırbistan arasındaki dış ticaret hacmi, 2017 yılında 870 milyon dolara ulaşmış durumda. Bu rakamın yıl sonunda ise 1 milyar doları aşarak rekor kırması bekleniyor.

Önceki yıllara bakıldığında ise ticaret hacminin genel olarak artış eğiliminde olduğu dikkat çekiyor. 2010 yılında 415.6 milyon dolar olan dış ticaret hacmi 2011 yılında 567.9 milyon dolara, 2012 yılında da 586.4 milyon dolara yükseldi. 2013'te 692.6 milyon dolara çıkan ticaret hacmi takip eden üç yılda sırasıyla 780.3 milyon dolar, 730.7 milyon dolar ve 869.9 milyon dolar olarak gerçekleşti.

İHRACATIMIZ DAHA FAZLA

İki ülke arasındaki ihracat/ithalat dengesine bakıldığında Türkiye'nin ihracatının ithalatından fazla olduğu dikkat çekiyor. 2017 ilk altı ayda Türkiye 112 milyon dolar dış ticaret fazlası verirken, 2016 yılının toplamında bu rakam 293 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti. Türkiye 2015 yılında 254.1, 2014 yılında ise 232.5 milyon dolar ticaret fazlası verdi.

Türkiye'nin Sırbistan'a en çok ihraç ettiği ürünler; diğer örme veya kroşe mensucat, binek otomobiller, karayolu taşıtları için aksam, parça ve aksesuarlar, turunçgiller ve kağıttan, kartondan, selüloz vatkadan veya selüloz lif tabakalarından kutu, mafhaza, torba vb..

En çok ithal ettiğimiz ürünler ise rafine edilmiş bakır ve bakır alaşımları, kauçuktan yeni dış lastikler, demir veya alaşımsız çelikten yassı hadde mamulleri, binek otomobiller ve sıvılar için pompalar ve sıvı elevatörleri.

TÜRK FİRMALARININ YATIRIMLARI ARTIYOR

Öte yandan Türkiye'de son zamanlarda Sırbistan'a ciddi bir yatırım atağı olduğu dikkat çekiyor. Sırbistan'da ticari faaliyet gösteren Türk şirketi sayısı 2015 yılında 136 iken bu yılın başlarında 3'e katlanarak 454'e yükseldi.

Türkiye'de inşaat, turizm ve tekstil alanlarında önemli yatırımları bulunan ve Mesut Toprak'ın Yönetim Kurulu Başkanı Tay Grup şirketlerinden Taypa, geçtiğimiz aylarda Sırbistan'da da yaklaşık 2 bin kişinin çalışacağı fabrika kuracağını açıklamıştı.

Daha öncesinde Opet, ülkenin en büyük ikinci akaryakıt şirketi Knez Petrol’ü satın almak için masaya oturmuş ve 100 milyon euro önermişti.

Nisan ayında Türkiye'de iki fabrikası bulunan ve tamamen ihracata çalışan Birleşik Tekstil, Sırbistan'ın Lazarevaç bölgesinde ilk etapta 300 kişinin çalışacağı bir fabrika kuracağını duyurdu.

Türkiye'den Sırbistan'a yatırıma giden ilk tekstil firması Jeanci Tekstil olmuştu. Önce Leskovac şehrinde arkasından da Krupanj'da bir fabrika açan şirket şimdiye kadar 10 milyon eurodan fazla yatırım yaptı. Jeanci'nin sağladığı istihdam ise bin kişiyi aştı.

Jeanci'nin arkasından Aster Tekstil ve Tibet Moda da Sırbistan'da yatırım kervanına katılan firmalar olmuştu.

Bunların yanında Kolin ve Epik İnşaat, Yüksel İnşaat, Beko, LC Waikiki, Tudors ve Ormo Group gibi türk firmalarının da ülkede önemli yatırımları bulunuyor.

2015 yılının Mart ayında da Halk Bank, Sırbistan’da faaliyet gösteren Çaçanska Bankası’nın yüzde 76’lık hissesini satın alarak, Sırbistan piyasasına giren ilk Türk bankası olmuştu.

NEDEN GÖZDE?

Sırbistan, yetişmiş insan gücü, düşük maliyetleri, yatırımlara sağlanan teşvikler ve lokasyon avantajı ile öne çıkan bir ülke. Türkiye ile Avrupa arasında bir köprü niteliğinde olması, Avrupa'ya ihracat imkanları ve düşük iş gücü maliyetleri yatırımcıları cezbediyor.

Ayrıca Sırbistan son dönemde ülkedeki eski ve kullanılmayan fabrikaları dönüştürerek de yatırımcılar için yeni fırsatlar yaratıyor.

İstanbul Tekstil ve Konfeksiyoncuları İhracatçılar Birliği Başkanı Hikmet Tanrıverdi, geçtiğimiz günlerde haberturk.com'a yaptığı değerlendirmede, ülkedeki maliyetlerin uygunluğuna dikkat çekmiş ve şu açıklamayı yapmıştı:

"Asgari ücret 260 euro civarında. Ayrıca 5 milyon euronun üzerinde yatırım yapana yüzde 30 nakit iadesi sağlıyorlar. Bunlar çok cazip imkanlar. Türkiye'deki işgücü maliyetleri daha yüksek. Teşvikli bölgelerde bile işgücü maliyeti 360 euroya ulaşıyor. Türk firmalar da Avrupa'daki pazarlarını kaybetmemek için Sırbistan ile ilgilenmeye başladı. Önümüzdeki 5-10 yıl boyunca ülkeye ilginin süreceğini düşünüyorum."