Yanlış hesap Bağdat'tan dönüyor

"İrak yönetimi, bir toplantıya katılmak üzere Erbil'e hareket eden Enerji Bakanı Taner Yıldız'ı taşıyan uçağın inişine izin vermedi. Kararın, resmi heyeti taşıyan Başbakanlık uçağının havalandığı sırada gelmesi nedeniyle uçak Kayseri'ye zorunlu iniş yaptı. "

4 Aralık 2012

Yaklaşık bir yıl sonra...

"Türkiye ve Irak Bölgesel Kürt Yönetimi'nin petrol anlaşması Bağdat'la ipleri gerdi. Bağdat yönetimi Kuzey Irak hava sahasını özel Türk uçaklarına kapattı, Enerji Bakanı'nın ziyareti tehlikeye girdi. Irak Kurdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) ile Türkiye arasında Kürt petrolünün aranması, satışı ve transferi konusunda bir dizi anlaşmanın imzalandığının ortaya çıkması, Bağdat yönetimini kızdırdı. Bağdat yönetiminin bu tutumla, anlaşma sonrası Türk Genel Enerji şirketinin bir grup işadamı ve gazeteciyle Erbil'e yapacağı ziyareti hedef aldığı iddia edildi." 1 Aralık 2013

Türkiye ile Irak Kürt Bölgesel Yönetimi arasında, Kürt petrolünün satış ve transferi konusunda yapılan görüşmelerin Merkezi Irak Hükümeti'nden bağımsız ve habersiz olarak gerçekleştiği iddiası son tartışmaların mihenk taşını oluşturuyor. Türkiye tarafında özellikle Genel Enerji gibi şirketlerin konuyu olduğundan fazla abartan haberleri, enerji bürokrasisinin yanlış yönlendiren tutumları, hatta Irak ile Türkiye'yi birbirine düşürecek şekilde enerji transferini hızlandırmaya yönelik adımları sorunun ana noktalarından birisini oluşturuyor.

Halbuki Genel Enerji de Turkcell gibi Mehmet Emin Karamehmet cephesinin hisse yapısını ilginç hale getirdiği, ama bir türlü Türk şirketi kisvesinden çıkarmak istemediği bir yapıya sahip. İngiltere merkezli yüzde 50'si Türk görünen Genel Enerji'nin yönetim kurulu üyelerine göz attığımızda ilginç bir tablo ortaya çıkıyor. Rodney Chase, (Başkan), Tony Hayward (CEO) Julian Metherell (CFO) Diğer üyeler; Sir Graham Hearne, Nathaniel Rothschild, Mark R. Paris (ABD Ankara Büyükelçiliği yaptı), Murat Yazıcı, Jim Leng, George Rose, Mehmet Öğütçü, Gülsün Nazlı Karamehmet Williams (Mehmet Emin Karamehmet ailesinden ve Turkcell Yönetim Kurulu Üyeliği de yapmıştı) ve Chakib Sbiti.

Dolayısıyla Türklük vurgusuyla içerideki yetkililer bir yere kadar sürece sokulabilir, ama yanlış hesaplar hep Bağdat'tan dönmeye de devam eder. Dün Erbil'de başlayan enerji konferansı, 'Kuzey Irak enerjisini daha çabuk dünya pazarlarına nasıl sunarız' çalışması olduğundan, Maliki Hükümeti'nin dikkatini çekiyor. Henüz sahaya Amerika gibi etkin oyuncular da inmiş değil. Türkiye'nin Irak'la yaşadığı problemlerin de bugünden yarına normale dönmesini beklemek de Ortadoğu'nun ruhuna aykırı olur. Bu gelişmelere bir de İran cephesindeki hareketliliği eklememiz gerekecek. Özellikle şu ana kadar rahat hareket eden, Suriye'de özerk bölge oluşturma peşinde koşan Kürtler için İran ciddi bir endişe kaynağı olacaktır. Merkezi Irak Hükümeti'nin hükümranlık haklarını görmezlikten gelmekle eleştirilen Türkiye'nin bundan sonraki adımlarını daha dikkatli atması için çok önemli bir gösterge var. Bir yıl içinde iki defa, resmi Türk heyetinin uçağına uçuş izni vermeyen Bağdat, asıl otoritenin kendisi olduğunu göstermesi için daha başka ne yapması lazım? Kürt petrol ve gazının akışını da rahatlıkla engelleyemez mi? Ayrıca iki ülke arasında yapılması gereken anlaşmaların, uluslararası mevzuatlara aykırı olarak, egemen olmayan otonom bir bölgeyle yapılmasının da Türkiye açısından çeşitli sıkıntıları olacağı aşikâr. İngilizlerin, Genel Enerji'nin ve dahi başkalarının gazına gelmeyelim.

'Tavan fiyat' tartışması boş çıktı

Pahalı yani 299 TL'nin üzerinde ekonomi sınıfında bilet alanların oranı yüzde birin altındaymış. Tavan fiyat için herhangi bir mevzuat değişikliğine ihtiyaç yokmuş. Çünkü iç hatlarda uçan şirketlerin gönüllü olarak uygulayacakları bir tavan fiyatmış. Bu tavan fiyat ekonomik verilerde anormal gelişmeler olmadığı müddetçe devam edecekmiş. Biz ne diyorduk; 'Böylesine saçma bir uygulama olamaz.'