Doları iki günde yüzde 3.4 sıçratan ne?

Gelişmekte olan borsalara ve Türkiye’ye hisse senedi yatırımlarıyla tanınan Mark Mobius önde gelen merkez bankalarının para politikasında genişlemeye gitmesiyle altın alımının uzun vadede meyve vereceğini söyledi. Bloomberg TV’ye konuşan Mobius “Altında uzun vadeli beklenti yukarı yönlü. Bunu söylememin nedeniyse para arzının yukarı yönlü olması. Açıkçası herhangi bir seviyeden altın alınması gerektiğini düşünüyorum” dedi.

Mark Mobius arzı bollaşan bir malın değeri düşer kuralından hareketle kağıt paraların ve menkul kıymetlerin değerinin düşebileceğini, karşılığında arzı aynı hızda artmayacak altının yıldızının parlayacağını tahmin ediyor. Bizim de tahminimiz bu yönde ve konuyu bir kaç yazıda paylaştım.

-Tüm dünyada çalışan ekonomi kuralı Türkiye için de geçerli. Son iki güne bir bakın, dolar/TL kuru 5.56’dan 5.75’e tırmandı. 20 kuruş veya yüzde 3.4’e varan bir artış meydana geldi.

ARTIŞIN NEDENLERİ

-Bayram nedeniyle döviz bozdurmaların sona ermesi, jepolitik risklerin artması, küresel piyasalarda tansiyonun yükselmesi gibi nedenler sıralanabilir. Bunların etkileri marjinal de olabilir.

-Seçilmiş belediye başkanlarının görevde alınması ve kayyum atanmasının etkisi ise daha önemli. Çünkü hem Türkiye’nin demokrasiden uzaklaştığı görüntüsü veriyor hem de önümüzdeki dönem siyasette ipin gerileceğine işaret ediyor.

EN ÖNEMLİ KIRILMA

-Ancak en önemli kırılmayı yaratan, Türkiye pozitif ayrışırken negatif ayrışmaya dönüştüren gelişme de aynı gün yani haftanın ilk günü yaşandı. Kredi büyümesi yüzde 10-20 arasındaki bankaları, yani kamu bankalarını kapsayacak şekilde zorunlu karşılıklar yeniden düzenlendi ve önemli avantalar getirildi.

-Kredi artışında kamu bankalarının gerisinde kalan yabancı ve özel bankalar da, kamu bankaları gibi davranmaya ve kredi vermeye zorlanıyor. Yeni düzene uyum sağlamazlarsa belki bu yönde başka önlemler de gelebilir. Kırılma da burada yaşanıyor.

NE KADAR KREDİ O KADAR KUR ARTIŞI

-Çünkü açıktır ki krediler genişlesin isteniyor ve bu yönde kararlılık gösteriliyor. Bankacılık sistemi buna zorlanıyor. Ekonominin büyümesi için kredi büyümesinin gerektiği de açık.

-Ancak kredi genişlemesinin sonucu parasal genişlemedir. Krediler ne kadar artarsa TL de o kadar bollaşır. Bollaşan bir malın fiyatı da düşer. TL’nin değerinin düşmesi de bundan. Yeni kredi artışı veya bollaşmasının son iki gündeki fiyatlanmasıdır. Bundan sonra da ne kadar kredi genişlemesi o kadar kur artışının olması normaldir.

-Bu kadar ani sıçrama ise kurun zaten önemli ölçüde düşmesinin de bir sonucu.