Kışın hayat kurtaran araç kullanma teknikleri

Bir metropolde oturuyorsunuz sabah kalktınız işe gideceksiniz camı açtınız ve o "beyaz çile" ile yüz yüze geldiniz. Yola çıkıp işe yetişmeniz lazım ama kafanızda deli sorular; arabamı nasıl çıkaracağım, yol buzlanmış mıdır, zincir takmam gerekir mi, ya patinajla otomobilimi kaydırırsam?... Gününüz bir kabusla mı başladı yani?

Ya da uzun yola gitmeniz gerekiyor. Uzun yolun çilesine bir de kış koşulları ekleniyor. Yokuş yukarı nasıl çıkacağım, ya gizli buzlanma varsa, rampa inmem gerekirse, takip mesafesini nasıl ayarlamalıyım?..

Aslında dikkat etmeniz gerekenler çok basit. Karda, buzlu yolda, tipide araç kullanırken basit ama hayat kurtaran püf noktalar var. Bunları GÜSEM İleri Sürüş Teknikleri Uzmanı Yener Gülünay ile konuştuk. Okumadan yola çıkmayın derim...

Karda ve buzlanmış yolda araç kullanma teknikleri nelerdir?

Gaza hafif basılmalı ve düşük devirde vites büyütülmelidir. Frene daha erken ve yumuşak basılmalıdır.

ARACI KAYDIRAN EN TEMEL YANLIŞ!

Aracı kaydıran en temel yanlış, direksiyonu sert ve fazla çevirmektir. Öncelik aracı düz doğrultuda durdurabilmek olmalıdır. Duramayacağınız bir durumda ise ABS olan bir araçta frene basmaya devam ederken, direksiyon hafif çevrilerek manevra yapılmalıdır. ABS fren sistemi yoksa fren bırakılarak ve direksiyon hafif çevrilerek manevra yapılabilir.

Fırtınalı bir yolda lastiğiniz patladı öncelikli olarak yapmanız gereken nedir?

Lastik değiştirmek için fırtınanın dinmesini beklemek gerekir. Aracı yol dışında güvenli bir yere park etmek ve lastik değişimini yol üzerinde yapmamakta fayda var.

Sürücüler kışa nasıl hazırlanmalı? Araçlarında bulunması gereken elzem şeyler neler?

Mutlaka 4 tekerlekte de iyi durumda kış lastikleri olmalı. Akü sağlam ve bakımlı olmalı. Motor soğutma suyuna antifiriz eklenmeli. Silecek suyuna da donmayı geciktiren antifirizli su konulmalı.

YARDIM İSTEMEK İÇİN ŞARJ CİHAZINI UNUTMAYIN!

Cam temizleyici, buz kazıyıcı, buz çözücü yardımcılar kullanılabilir. Kış lastiğine rağmen gidilemeyecek buzlu yol kesimleri için zincir bulundurulmalı. Araçta uzun süre yolda mahsur kalma ihtimaline karşı battaniye, yiyecek-içecek bulundurulmalı. Yola yakıt deposu dolu olarak çıkılmalı. Otomobilde çalışan telefon şarj cihazı da yardım istemek için gerekebilir.

Gizli buzlanma olan yol nasıl anlaşılır, gizli buzlanma olan yolda nelere dikkat edilmeli?

Gizli buzlanma, suyun ani donmasından oluşur ve görülmesi çok zordur. Olası buzlanma; yüksek tepe ve dağlık yollarda, köprü ve viyadüklerde, yüksek kesimlerde, gün batımı sonrasında, aşırı rüzgar alan yerlerde, yamaç içi ve güneş görmeyen yol kesimlerinde beklenmelidir.

BUZDA TÜM HAREKETLER ÇOK YUMUŞAK YAPILMALI

Buz tutabilecek yol kesimleri önceden belirlenmeli ve hız en aza düşürülmelidir. Buzda; direksiyon, gaz, fren ve debriyajın bırakılması gibi tüm hareketler çok yumuşak yapılmalıdır.

Zincir takılmış araç nasıl kullanılmalı?

Zincir takılmış lastiklerle sadece karlı ve buzlu zeminlerde gidilmelidir, asfaltta kullanılmaz. Zincirle 50 km/s hız geçilmemelidir. Hem yol tutuşu zayıftır, hem de zincir gevşerse ya da koparsa araca zarar verebilir

Karlı ve buzlu zeminde yokuş yukarı giderken ve rampa inerken nelere dikkat edilmeli?

Yokuş çıkarken hızlanarak yaklaşmak, patinajı önlemek için motor torkunun az olduğu üst viteste-düşük devirde olmak gerekir.

ARKA KAYARSA FRENİ BIRAKIN, DİREKSİYONA KONTRA VERİN

İnerken ise aracı hızlandırmamak için çok hafif frenle ve el freni arka lastiği kilitlemeden, bir-iki kademe çekili olacak şekilde inilmelidir. Arka kaymaya başlarsa fren bırakılıp, aracın düzelmesini sağlamak için direksiyona kontra vermek gerekir.

Aracımız kara saplanırsa ne yapmalıyız?

Kara saplandığınız an, çok hafif gazla patinaj yaptırmadan geri gelinmelidir. Gidilecek yolda kar kalınlığı fazla ise araç ortadan kara oturacağı için zorlamamak gerekir. Ezilmemiş kar tarafından hızlanarak o bölüm geçilmeye çalışılmalıdır.

PATİNAJ YAPAN TEKERE PASPAS KOYUN

Lastiklerin olduğu yer ve aracın altında biriken ve aracı durduran kar temizlenmelidir. Patinaj yapan tekerleklerin altına paspas, battaniye, dal parçaları gibi malzemeler konarak aracın ilerlemesi sağlanabilir.

Kış koşullarında araç takip mesafesi nasıl ayarlanmalı?

Ani yavaşlama ve sert direksiyon hareketleri yapılmaması gerekir. Bu nedenle karlı ve buzlu yollarda hız düşürülmeli.

Normalde 2 sn olan takip mesafesi zeminin kayganlığına bağlı olarak en az 4-5 saniyeye kadar çıkarılmalıdır. Yani öndeki aracın geçtiği noktaya 4 sn sonra gelindiğinde, öndeki araç 4 sn takip mesafesinde izleniyor demektir.

Karlı zeminde aracınız patinaj yapmaya başladı, ne yapmalısınız?

Gazdan ayağı hafifçe çekmek ve bir üst vitese geçmek gerekir. Bazı durumlarda aracı hareket ettirebilmek için lastiklerin tutunabileceği zemine temas etmesini sağlamak, bunun için de patinaj yaptırmak gerekebilir.

Bu durumlarda aracınızda motor gücünün tekerleklere gitmesini önleyen Patinaj Önleme Sistemi (Traction Control System-TCS, ASR) varsa, devre dışında bırakılmalıdır.

Sürücüler hangi şartlarda kış lastiğini, hangi şartlarda zinciri tercih etmeli?

Hava sıcaklığı +7⁰C’nin altında kuru, ıslak ve karlı yollarda 4 tekerlekte de kış lastiği kullanılmalıdır. Lastik havaları düşük değil %10 oranında daha fazla basılmalıdır.

Karlı yollarda kış lastikleri, çok zorlu şartlar olmadığı sürece yeterli olacaktır. Kar yüksekliği fazlaysa ve yolda şiddetli buzlanma varsa, dik yokuş çıkarken araç kış lastiğiyle bile çıkamıyorsa, zincir takılması gerekebilir.