İkinci Dünya Savaşı'nda Türk dış politikası nedir? Maddeler halinde 2. Dünya Savaşı Türkiye dış politikası
2. Dünya Savaşı; 1939 ile 1945 yılları arasında sürmüş olan ve yaklaşık 85 milyon insanın hayatını kaybettiği bir savaştır. 2. Dünya Savaşı boyunca Türkiye; hem müttefikler blokundan hem de Mihver blokundan savaşa katılması yönünde isteklere maruz kalmıştır. Peki, İkinci Dünya Savaşı'nda Türk dış politikası nedir? Türkiye'nin her ne şartta olursa olsun savaşın dışında kalma politikası uyguladığı bu dönemde Türkiye'nin İkinci Dünya Savaşında izlediği dış politika stratejileri nelerdir? Ayrıntılar içeriğimizin devamında…
Yaşanan 1. Dünya Savaşı’nın ve hemen ardından gelen Kurtuluş Savaşı’nın verdiği tecrübelerin belirleyici olduğu Türkiye’nin dış politikası hakkındaki bilgileri sizler için hazırladık. İşte, tüm detaylar…
İkinci Dünya Savaşı Türkiye’nin Dış Politikası
Türkiye’nin İkinci Dünya Savaşı boyunca uyguladığı strateji tarafsızlıktan daha çok savaşa katılmama üzerine oturmuştur. Savaşın gidişatına göre hem müttefiklerden hem de Mihver devletler tarafından savaşa katılması üzerine yoğun baskılar gören Türkiye, savaşa katılmama kararını sürdürmeyi başarmıştır.
1 Eylül 1939 tarihinde başlayan savaştan bir ay sonra Türkiye, Fransa ve İngiltere arasında Ankara Paktı imzalanmıştır. İmzalanan bu pakta göre; eğer savaş Akdeniz’e yayılırsa bu iç devlet birbirlerine yardımda bulunacaklar; yaşanan savaş Akdeniz’e yayılmazsa da Türkiye bir tarafsızlık politikası izleyecektir.
1940 yılında İtalya’nın Fransa’ya karşı savaş ilan etmesiyle Fransa; imzalanan bu pakta atıfta bulunarak Türkiye’nin de İtalya’ya karşı savaşa dâhil olmasını istemiştir. Bu talep karşısında Türkiye, antlaşmada Türkiye’ye vaat edilen yardımların yapılmadığını belirterek bu isteği reddetmiştir.
1939 yılında Türkiye, Fransa ve İngiltere arasında yapılan antlaşma Almanya ile Türkiye arasındaki ilişkileri gergin bir hale getirmiş fakat Türkiye’nin Fransa’nın savaşa davetini reddetmesi, bu iki ülke arasındaki gerginliği yumuşatmıştır. Öyle ki Almanya ile Türkiye 1940 senesinde bir ticaret antlaşmasına da imza atmışlardır.
1941 yılından itibaren Almanya’nın Balkan coğrafyasında ilerlemeye başlamasıyla birlikte Türkiye İstanbul ve Trakya Bölgesi’nde sıkıyönetim ilan etmiştir. Alınan bu tedbirlere ilave olarak yine aynı yıl Bulgaristan ile bir saldırmazlık antlaşması da imzalanmıştır.
Almanya’nın Balkanlardaki ilerleyişi ve Bulgaristan’ı kontrol altına alması Türkiye’nin endişelerini daha da arttırmıştır. Yaşanan bu gelişmeler üzerine Hitler, Türkiye’nin aleyhinde bir faaliyette bulunmayacağını beyan etmiş ve iki devlet arasında 1941 yılında bir saldırmazlık antlaşması imzalanmıştır. İmzalanan bu antlaşmanın ardından Almanya’nın Sovyetler üzerine saldırmasıyla da Türkiye rahat bir nefes almıştır.
Savaş boyunca hem Müttefikler hem de Mihver devletler arasında tutarlı bir denge politikası güden Türkiye; Almanya’nın Stalingrad’da Sovyetler karşısında yenilgi almasının ardından, Müttefikler tarafından savaşa girmesi konusunda baskılara maruz kalmıştır. 1943 yılında İngiltere Başbakanı Churchill, Adana’ya gelerek İnönü ile görüşmüş ve kendisine bu talebi iletmiştir. Adana Görüşmesi’nin ardından Moskova’da düzenlenen bir konferansta da Türkiye’nin savaşa girmesi konusunda kararlar alınmış ve bu kararlar 1943 senesinde düzenlenen Kahire Konferansı’nda İsmet İnönü’ye bildirilmiştir.
1944 senesinden başlayarak Türkiye ile Müttefikler arasındaki ilişkiler düzelmeye başlamış ve Türkiye; Almanya ile imzaladığı ticaret antlaşmasına bağlı olarak yaptığı krom sevkiyatını durdurmuştur. Yine aynı yıl Almanya, bir sene sonra da Japonya ile ticari ilişkiler kesilmiştir.
Türkiye’nin Almanya ve Japonya’ya savaş ilan etmesi ise tamamen diplomatik bir adım olarak değerlendirilmektedir. Türkiye; Birleşmiş Milletler’in bir üyesi olabilmek ve San Francisco Konferansı’na katılabilmek için 23 Şubat 1945’te Almanya ve Japonya’ya savaş ilan etmiştir.
Türkiye’nin savaş ilan etmesinden 2 ay sonra ise 2. Dünya Savaşı sona ermiştir.
Maddeler Halinde İkinci Dünya Savaşı Türk Dış Politikası
