Faiz düşüşü TCMB'ye değil, enflasyona bağlı: Karahan formülü açıkladı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Dr. Fatih Karahan'ın dünkü açıklamaları, para politikasının geleceğine dair en kritik sinyali verdi: Kredi ve mevduat faizlerindeki kalıcı düşüş, doğrudan Merkez Bankası'nın politika faizi kararlarından ziyade, enflasyon beklentilerindeki iyileşmeye bağlı olacak. Karahan, bu hassas dengeyi kurarak, "ne kadar beklenti iyileşmesi, o kadar faiz düşüşü" formülünü piyasaya net bir şekilde sundu.

➔Karahan, piyasada yaygın olan "Politika faizi düşerse piyasa faizi de düşer" kanısının her zaman doğru olmadığını vurguladı. Özellikle uzun vadeli kredilerde fiyatlama, Merkez Bankası faizinden ziyade enflasyon beklentileri üzerinden şekilleniyor.

➔"Baktığımızda politika faizi düşerken piyasa faizinin düşmediği arttığı bir dönem de yaşadık. Bu neden gerçekleşti çünkü bu süreçte enflasyon beklentisi bozuldu."

➔Bankaların, verdikleri kredilerin reel getirisini korumak istemesi nedeniyle uzun vadede fiyatlama yaparken enflasyonun ne olacağı yönünde beklenti oluşturduğunu belirten Karahan "Dolayısıyla beklenti bozulursa faizler düşmeyebilir, hatta artabilir" diyerek formülün anahtarı teslim etti.

➔Bu denge gözetilmezse politika faizleri kredilere yansımayabiliyor, hatta ters şekillenebiliyor.

➔TCMB Başkanı, enflasyonla mücadeledeki kararlılığın altını çizerek, rezervlerin düzeltilmesi ve KKM bakiyesinin aşağı çekilmesi gibi önceliklerde önemli başarılar kaydedildiğini belirtti.

➔KKM bakiyesi 140 milyar doları aşan seviyelerden 1 milyar doların altına inmiş durumda.

➔Ancak bu sorunların kök nedeninin fiyat istikrarının bozulmuş olması olduğunu yineleyerek, ana hedefin önce dezeflasyonu tesis etmek, sonra da enflasyonu tek haneli rakamlara getirmek ve orada kalıcı kılmak olduğunu vurguladı.

➔Karahan, alınan tedbirler sayesinde enflasyonu yüzde 75'te sınırladıklarını aksi taktirde üç haneye gidebileceğini de ekledi.

➔Faiz indirim döngüsünde beklentilerin bu kadar yüksek olmasının nedenini ise hanehalkının hissedilen enflasyonu baz almasına bağladı.

➔"Hissedilen ve ölçülen enflasyon aynı şeyi ölçmüyor ... Hissedilen enflasyon daha çok gıda ve kiradan geliyor."

➔Konut ve gıda enflasyonunun yüksek olmasının hissedilen enflasyonun da yüksek olmasına yol açtığını belirten Karahan, bu yüksek beklentilerin satıcıları ve ev sahiplerini yeniden fiyatlamaya iterek enflasyonu körüklediğini söyledi.

➔Ancak çözüm formülün bir parçası olarak da şunu söyledi: "Önümüzdeki dönem enflasyon düştükçe beklentilerin de düşeceğini göreceğiz".

➔Karahan'ın açıklamaları, TCMB'nin faiz adımlarında enflasyondaki kalıcı düşüşe ve beklenti çipalamasına odaklandığını gösteriyor.

➔Politika faizindeki kararların etkili olabilmesi için enflasyonla aynı hızda ve dengede olması önemlidir.

➔Bu dengenin korunması, Karahan formülünün başarısını belirleyecektir.

➔Başkan’ın eylül ayı enflasyon bozulmasını ekim ve kasım ayında gelişmelere göre geçici görmesi ise piyasalarda faiz indirimini güçlendirdi. ➔Bu bozulma üzerine faiz indirim adımını yüzde 1’e düşüren TCMB’nin aralıkta yeniden yüzde 2’ye çıkartabileceğini tahmin ediyoruz.