Enflasyona % 10'luk indirim desteği
Eylül ayındaki yüzde 6.30 artışla yıllık yüzde 24.52’ye yükselen ve raydan çıkmakta olan enflasyona “Topyekun Mücadele” önlemi geldi. Yeni Ekonomik Program'da yer alan Enflasyonla Topyekun Mücadele kampanyası dün Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın öncülüğünde ekonomiyle ilgili bakanlar, bürokratlar, özel sektör, banka ve sivil toplum kuruluşlarının katılımıyla başlatıldı.
- Buna göre yeni yıla kadar elektrik ve doğalgaza zam yapılmayacak.
- Et ve Süt Kurumu yanında bazı kamusal gıda üreticileri fiyatlarında yüzde 10 indirim yapacak.
- Hal Yasası değişikliği bu ay sonuna kadar bitirilecek. Henüz netleşme yok ama hallerin özelleştirilmesi, komisyonculuğun kaldırılması dahil radikal değişiklikler yapılabilir.
- Ürünlerde “Erken Uyarı Sistemi” ve gıda zinciri ile perakende fiyatlarını izleyecek “Ürün Gözetim Mekanizması” kuruluyor.
- Kira artış oranlarının tavanını belirlemede üretici fiyatları yerine tüketici fiyatlarına geçiliyor. Üretici fiyatları yüzde 46.15, tüketici fiyatları yüzde 24.52 artmış durumda. Değişiklik üst sınırda 20 puandan fazla indirim getiriyor.
- Yüzde 10 indirime tüm özel sektör kuruluşları ve markaları gönüllü biçimde katılacak. Katılanlar enflasyonlamücadele.org.tr sitesinden izlenebilecek. Aranan tek şart yüzde 10 indirimi üç ay süreyle yapmak. Yine katılan kuruluşlar işyerlerine bu amblemi asacaklar. Bu konudaki şikayetler Alo 175’e yapılabilecek.
- Bakan Albayrak “Tüm vatandaşların bu kampanyaya sahip çıkmasını, bu logoyu asan işyerlerini tercih etmesini istiyoruz” dedi. Kampanyaya katılmama seçeneği galiba fiiliyatta pek olamayacak. Her satıcı mecbur kalacak gibi.
- Kampanyaya bankalar da katıldı. Bankalar kurdaki yüksek dalgalanma ve faizlerin yükseldiği dönem olan 1 Ağustos sonrasında kullandırdıkları kredilerin faizlerini yüzde 10 oranında indirecekler. Bankalar daha önce de 100 milyon liranın üzerindeki büyük krediler ile 15 milyon liranın altındaki küçük kredileri yeniden yapılandırmayı ve vadeyi uzatmayı kabul etmişti. Faiz indirimlerinin tüketici kredilerini kapsayıp kapsamadığı konusunda bir açıklama yapılmadı.
- Şirketlere yönelik başka bir destek de KDV iadelerinin hızlandırılmasıyla geliyor. Yılbaşından sonra ise KDV iadelerinin yüzde 50’si 10 iş gününde inceleme tamamlanmadan ödenecek.
- KOSGEB borçlarında kısmı ertelemeye gidilmişti ama dünkü kararla bu kredilerde erteleme bir yıla çıkarıldı.
- Bunca destek ve teşvikten sonra şirketlerden istenen ise istihdamı korumaları.
KAMPANYA ENFLASYONU DÜŞÜRÜR MÜ?
- Kampanya enflasyon sepetindeki tüm ürünleri kapsıyor. İndirim yapılacağına göre, ekim ayı enflasyonunun kaç çıkacağını tahmin etmek bir hayli zorlaşıyor. Enflasyonu artıracak etkiler hala var. Kur kaynaklanan genele yayılmış bir maliyet artışı yanında ay başında yapılan doğalgaz ve elektrik zamları enflasyonu yükseltici yönde etki yapacak. İndirimler ise düşürücü rol oynayacak.
Sonuçta Bakan Albayrak’ın tüm ürünleri kapsadığını söylemesini de dikkate alarak indirimlerin daha ağır basabileceğini ve ekimden başlayarak enflasyonda düşüş görülebileceğini tahmin ediyoruz. Bu düşüş kampanya boyunca da devam edebilir.
- Yeni yılda ise kampanyanın bitmesiyle bastırılmış olan fiyatlar normale dönmeye başlayabilir.
- Ancak asıl belirleyici olan döviz kurlarının seyri olmaya devam edecek. Kur artmayacaksa enflasyonda artmayabilir ve sorun yaşanmayabilir. Kur artacaksa da, bunun enflasyondaki karşılığını göreceğiz.
- Konu enflasyonun kalıcı bir şekilde düşürülmesi,orta ve uzun vadede düşük enflasyon ise elbette para ve maliye politikası etkilidir. Zaten bu iki alanda önümüzdeki dönemde gevşemeye gidilirse, bunun yansımasını öncelikle kur üzerinde görürüz. Kurdan enflasyona geçişkenlik ise ilk aydan başlar.
- Para ve maliye politikası sıkı götürülecekse sorun yok, kampanya kısa süreli enflasyonu düşürecek, devamında para ve maliye politikalarının etkisi görülecektir.
