Sanki dersin Türkiye için çalışıyor
Türkiye - ABD ilişkileri bir iyi bir kötü uzun ince bir yolda ilerliyor. ABD Başkanı Donald Trump ise attığı sosyal medya mesajları ile sanki şimdiye kadarki bankanlar içinde en çok Türkiye karşıtı olanı gibiydi. Ama istediğini aldıktan sonra tam bir Türkiye dostu kesildi.
- Trump’ın inişli çıkışlı tutumu sadece Türkiye’ye yönelik değil. Diğer ülkelerle, liderlerle, kamuoyuyla, beraber çalıştığı bürokrasiyle de benzer şekilde.Sıra dışı ve şaşırtıcı açılımları ile dünya ekonomisini sarstığı da doğru. Mesela ticaret savaşlarının ortaya çıkması onun eseri.
- Ancak bütün bunlardan ari bir Trump var ki, Başkan olarak yaptığı bazı uygulamalar, attığı bazı adımlar tam bir Türkiye dostu. Dersin ki ABD için değil, Türkiye için, Türkiye ekonomisi için çalışıyor.
EN BÜYÜK KATKISI DOLARLA
- Çünkü Trump kendi ülke çıkarlarının ve izlediği politikanın gereği değerli dolar istemiyor. Dolar ne zaman değerlenme eğilimine giriyor, müdahale ediyor. Ya sosyal medyadan ya da doğrudan açıklamayla.
- Tıpkı başkanlık koltuğuna oturur oturmaz son 15 yılın en yükseği olan 103.820’ye kadar çıkan Dolar Endeksi’ne müdahale etmesinde olduğu gibi. Sonra bu müdahalesini tekrarlamak zorunda da kaldı. Sonuçta Trump’a kadar olan dönemde daha yükseleceği tahminleri yapılırken, 2 senenin ardından Dolar Endeksi 96 bin civarında seyrediyor.
- Doların değerlenmemesi, hatta yüzde 7’ye varan değer kaybı yaşaması, Türkiye’ye çok yaradı. Çünkü bizim dış borçlarımız dolarla. İthalatımızın çoğu dolarla.
- Üstelik şirketlerimizin 200 milyar doların üzerinde açık pozisyonu var. Doların değer artışı yerine değer kaybına uğraması, hem dış borç servisini ve ithalat faturasını azaltıyor, hem de şirketlerin açık pozisyondan dolayı batmamasını sağlıyor.
FAİZDEKİ BÜYÜK DESTEK
- FED’in faizleri artırmaması elbette Başkan Trump’ın kendi siyasi çıkarına çok yarayacak. Geçen yıl FED’e defalarca ve sertçe müdahale yaptı. Sonunda, hangi nedenle olduğu tartışmalı ama istediği sonucu da aldı.
- Bu yıl 4 faiz artırımına gitmeyi tahmin eden FED artık frene bastı. Bilanço küçültmede de fren yapma kararı aldı. Dolar likiditesini geri çekmeyi kısa sürede durduracak.
- FED’in politikalarındaki (U) dönüşü yüzde 3.26’ya kadar çıkan ABD 10 yıllık hazine faizlerini yüzde 2.55’e kadar düşürdü. Son veri yüzde 2.65 civarında.
DIŞ KAYNAĞIN YOLU AÇILDI
- Dahası Türkiye’nin de dış borçlanma maliyetlerini belirleyen Libor oranları bir yıllık yüzde 3.15’e kadar çıkmışken yüzde 2.92’ye kadar indi ve yüzde 3 düzeyinde seyrediyor.
- Son borçlanmalar daha düşük faizle yapılabildi. Bütün bunların sonucu da Türkiye son dönemde dışarıdan borçlanmaya ağırlık verdi. En yüklü borç geri ödemesi döneminde Türkiye’nin dış borca yüklenmesi, kasım ve aralık aylarındaki faiz düşürme operasyonundan dolayı zarara uğrayan ve hazineyi sıkıştırmayı uman yabancı bankaları hayal kırıklığına uğrattı. Hazine ihale faizleri artacağına düştü. Trump’ın kendi siyasi geleceği için yaptıkları belki ABD’den çok Türkiye’ye yaradı.
SURİYE’DEN ÇEKİLME İYİ BİR HEDİYE
- Trump elbette Türkiye’yi değil kendi ülke çıkarlarını düşünerek Suriye’den çekilmeye karar verdi. Bunun üzerine Türkiye yapacağı operasyonu da erteledi. Trump, Suriye kararını henüz ABD devletine tam uygulatabilmiş değil. Ama attığı adımın ABD dışında en çok faydasının olacağı ülke Türkiye.
TİCARETE DOPİNG: 75 MİLYAR DOLAR
- Başkan Trump Suriye’den çekilme kararını verirken sık sık Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüştü. Bu görüşmelerin birinde de ABD’nin Türkiye ile 22 milyar dolarlık yıllık dış ticaret hacmini 75 milyar dolara çıkarma iradesini ortaya koydu. Şimdi hem Türk Amerikan İş Konseyi (TAİK) hem de ABD tarafı ticareti nasıl ve hangi alanlarda artırabileceklerinin hazırlıklarını yapıyor. Nisan ayında 600 kadar Türk ve ABD işadamının katılacağı zirve ABD’de yapılacak. Emine Erdoğan da zirveye davetli.
PETROLÜ %3.8 DÜŞÜRDÜ
- Trump’ın Türkiye’ye son hediyesi ise petrol fiyatlarını düşürmek oldu. 26 Aralık’ta 49.93 dolar düzeyine inen petrol fiyatı 2 ayda 67.12 dolara çıktı ve yüzde 34.4 yükseldi. Bu artış karşısında Trump pazartesi günü bir twit atarak “Fiyatlar çok yükseldi. OPEC sakin olmalı ve işi ağırdan alması gerekir” dedi. Aynı gün Brent petrolün fiyatı 67.1 dolardan 64.3 dolara kadar inerek yüzde 3.8 düştü.
- Petrol fiyatlarındaki bu kırılma, GSMH’na oranla en yüksek ithalatçı ülkelerden biri olarak Türkiye’ye yarıyor. Nitekim akaryakıt fiyatlarındaki artışın hemen ardından benzinde indirim kararı alındı.
- Bir ABD Merkez Bankası'nın ve ABD Başkanı'nın alacağı kararlar Türkiye’yi bu kadar yakından etkiliyor. Küresel ekonomiye eklemlenmenin pozitif sonuçları bunlar.
