Merkez'den faizde hız kesme mesajı
Merkez Bankası son olarak geçen yılın eylülünde 6.25 puan artırdığı politika faizlerini 10 aylık aradan sonra temmuzda düşürmeye başladı. İlk seferde 4.25, eylüldeki toplantıda da 3.25 olmak üzere 7.5 puanlık indirime gitti. İki ayda 7.5 puanlık indirim dünyada en hızlı ve en büyük faiz indirimini oluşturuyor.
-12 Eylül’deki toplantının ardından bizim tahminimiz faiz düşüşlerinin azalarak devam edeceği yönündeydi. Bu çerçevede 2019 yılının geride kalan iki toplantısında 3-3.5 puana varan indirim yapılabileceğini 13 Eylül’deki yazımızda işlemiştik.
MERKEZ’DEN HIZ KESME İŞARETİ
-Dün yeni bir gelişme oldu. Ankara Sanayi Odası’nın toplantısına katılan ve bir konuşma yapan Merkez Bankası Başkanı Murat Uysal “faiz düşüşünde hız keseceğinin” mesajını verdi.
-TCMB Başkanı Murat Uysal “Küresel gelişmelerin de etkisiyle para politikasında oluşan hareket alanının önemli bir bölümünü Temmuz ve Eylül aylarında önden yüklemeli bir şekilde kullanmayı tercih ettik “ dedi ve sözlerine şöyle devam etti:
-“Enflasyondaki düşüşü kalıcı hale getirebilmemiz için para politikasındaki temkinli duruşumuzu sürdürmemiz gerekmekte.”
KREDİLERDE CANLANMA BELİRGİNLEŞECEK
-Peki enflasyon konusunda bir risk mi ortaya çıktı?
Bu sorunun yanıtını yine Murat Uysal’ın ilerleyen cümlelerinden çıkarmak mümkün: “Parasal sıkılığın düzeyini enflasyondaki düşüşün sürekliliğini sağlayacak şekilde belirleyeceğiz.
-Parasal aktarım mekanizmasının gecikmeli etkilerine bağlı olarak önümüzdeki dönemde kredi piyasasındaki canlanmanın daha belirgin hale geldiğini görebiliriz.”
-Merkez Bankası’nın tavrındaki bu değişmenin ardından iki toplantıda yüzde 3-3.5 olarak beklediğimiz toplam faiz indirimini azaltıyoruz. İndirim yine olacak ama daha az. Muhtemelen yılı 14.5-15 politika faiziyle kapatabiliriz.
KONUT KREDİSİ 1 AYDA 5.8 MİLYAR ARTTI
-Merkez Bankası tavır değişikliğine giderken kredi kullanımlarındaki gelişmeleri dikkate almış olabilir. Özellikle konutta faizlerin yüzde 12’ye düşmesinin ardından kredi kullanımında belirgin bir canlanmanın olduğu görülüyor. 13 Eylül itibariyle son 1 ayda konut kredi artışı 5.8 milyar liraya vardı. Bir yıldan fazla süredir sürekli gerileyen konut kredilerindeki bu sıçrama dikkat çekici.
KONUT KREDİ İŞTAHININ 3 NEDENİ
-Bankalar da konut kredisi vermeye iştahlı. Bunun ilk önemli nedeni bu kredilerin teminatı sağlam.
-İkinci önemli nedeni batak oranı yüzde 0.7 ile en düşük olan kredi türü. İştahın en önemli nedeni de bu.
-Türkiye’de özel sektör aşırı borç yükü altında olmasına karşılık, hane halkının borç yükü GSYH’nin yüzde 14 ile düşük düzeyde seyrediyor. Konut kredisi kullandırmak da hane halkına borç vermek demek ve bankaların konut kredisi kullandırma iştahlarının üçüncü önemli nedeni bu.
ZORUNLU BİÇİMDE KREDİ VERME DÖNEMİ
-Kaldı ki faiz düşürme sürecinde bankaları kredi vermeye zorlayan başka kararlar da uygulamaya girdi. Kredi artışı yüzde 10 ve üzerinde büyüyen bankalar ki, kamu bankaları oluyor, zorunlu karşılıklara faiz almaya devam edecekler.
-Buna karşılık kredi artışları yüzde 10’un altında kalan bankalar ise TCMB’ye yatırdıkları zorunlu karşılıklar için faiz alamayacaklar.
-Doğal olarak az kredi veren bankaların kaynak maliyeti yükselecek ve kredi vermede daha zorlanacaklar. Bilanço büyüklüğünü ve piyasa payını korumak isteyen veya küçülmek istemeyen bankalar mecburen kredi vermek zorunda kalacaklar.
MAKSAT MI HASIL OLDU YOKSA...
-Kredileri zorunlu karşılıkları kullanarak artıracak mekanizmanın kurulması ardından Merkez Bankası TL mevduat faizlerinin negatif bölgeye düşmesini istenmiyor olabilir.
-Bunda küresel piyasalardaki gelişmeler ve daha fırtınalı bir döneme girme ihtimalinin artmasının etkisi olabilir.
-İkinci önemli neden de, tasarruf sahiplerinde dövize yönelme zaten yaygın. Faiz indirimlerinin başladığı 24 Temmuz haftasında 186.6 milyar dolar olan döviz hesapları 1.5 ayda 4.8 milyar dolar artarak 191.4 milyar dolara yükseldi.
