Dul ve yetim aylığı alırken çalışanlara ikramiye ödenecek

Cumhuriyetin 100. yılı dolayısıyla emeklilere bir defalığına verilecek 5000 lira ikramiyeye ilişkin kanun TBMM’den geçti. Kanun, Cumhurbaşkanı tarafından onaylanarak Resmi Gazete’de yayımlanmak üzere Cumhurbaşkanlığına gönderildi. İkramiyeler, kasım ayının ilk yarısında emeklilerin hesaplarına yatırılacak.

Emekli ikramiyesi, Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan SSK, BAĞ-KUR ve Emekli Sandığı kapsamında emekli aylığı alıp da herhangi bir işte sigortalı çalışmayanlara ödenecek. 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun geçici 20. Maddesi kapsamında odalar, sigorta şirketleri ve bankalara ait 18 özel sandıktan emekli olanlar ikramiyeden yararlanamayacak.

EMEKLİ İKRAMİYELERİNE HACİZ KONULAMAYACAK

Emekli aylıklarına vergi ve prim borcu ile nafaka borcu için haciz konulabiliyor. Emekli ikramiyesi ve kıdem tazminatına da haciz konulması mümkün bulunuyor.

Ancak, emekliler ile dul ve yetimlerine Cumhuriyetin 100. yılı dolayısıyla bir defalığına verilecek 5000 liralık ikramiyeye haciz konulamayacak ve bu ödemelerden kesinti yapılamayacak.

KİMLER İKRAMİYE ALAMAYACAK?

Emekli ikramiyesi alabilmek için ekim ayında SGK’dan aylık almak ve sigortalı bir işte çalışmamak gerekiyor. Buna göre, 30 Eylül 2023 tarihine kadar emeklilik dilekçesi veren SSK ve BAĞ-KUR’lular ile 14 Ekim 2023 tarihine kadar emeklilik dilekçesi veren kamu çalışanları da ikramiye alabilecekler.

Ekim ayında 1 gün dahi sigortalı çalışması bulunan emekliler ise ikramiye alamayacaklar. Emekli olduktan sonra aylıkları kesilmeksizin kamuya ait işyerlerinde çalışmakta olanlara da ikramiye ödenmeyecek.

SSK, BAĞ-KUR veya Emekli Sandığı’ndan emekli olduktan sonra şirket kurarak, dükkan açarak, şirkete ortak olarak BAĞ-KUR kapsamına girecek şekilde faaliyette bulunan emekliler ikramiye alamayacaklar.

ÖLÜM AYLIĞI ALIRKEN ÇALIŞANLAR İKRAMİYE ALABİLECEK

Emekli aylığı almakta iken 1-31 Ekim tarihleri arasında sigortalı bir işte 1 gün bile çalışmış olanlar ikramiyeden yararlanamayacak. Ancak, bu kural çalışmaya devam ederken dul ve yetim aylığı (ölüm aylığı) alanlar ile sürekli iş göremezlik geliri alanlara uygulanmayacak. Örneğin, çalışmaya devam eden ve aynı zamanda ölen eşinden dolayı dul aylığı alan kadın veya erkek ikramiye alabilecek. Çalışmaya devam ederken ölen anne babasından dolayı yetim aylığı almakta olan çocuklar da ikramiyeden yararlanabilecekler.

DUL VE YETİM AYLIĞI ALANLARA NE KADAR İKRAMİYE ÖDENECEK?

Dul ve yetim aylığı alanlar 5000 TL’lik ikramiyeden hisseleri oranında yararlanacaklar. Örneğin, ölen eşinden dolayı yüzde 50 oranında dul aylığı alan kişiye 2.500 TL ödenecek. Anne babasından dolayı yüzde 25 oranında yetim aylığı alan çocuklara ise 1.250 TL ödeme yapılacak.

İş kazası ve meslek hastalıkları sigortasından sürekli iş göremezlik geliri alanlara ise gelir bağlanmasına esas olan sürekli iş göremezlik derecesi oranında ikramiye ödenecek. Örneğin, iş göremezlik derecesi yüzde 30 olan bir kişiye 1.500 TL ödenecek.

İş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünü yüzde 50’nin altında kaybetmesi nedeniyle sürekli iş göremezlik geliri bağlanmış iken ölenlerin hak sahiplerine ödeme yapılırken ölen kişinin iş göremezlik derecesi ve hak sahiplerinin hisseleri dikkate alınacak. Sürekli iş göremezlik derecesi yüzde 40 olan kişi hayatta ise normalde 2.000 TL ikramiye alabiliyor. Bu kişi hayatını kaybetmişse yüzde 75 oranında gelir bağlanmış eşine 1.500 TL, yüzde 50 oranında gelir bağlanmış eşine ise 1.000 TL ikramiye verilecek.

BİRDEN FAZLA EMEKLİ AYLIĞI ALANLARA TEK ÖDEME

Birden fazla emekli aylığı alanlara sadece en fazla ödemeye imkân veren bir dosya üzerinden ikramiye ödenecek. Örneğin, bir kişi kendi çalışmasından dolayı emekli aylığı almakta iken aynı zamanda ölen eşinden dolayı yüzde 50 oranında dul aylığı almakta ise sadece kendi emekliliğinden dolayı 5.000 TL ikramiye ödenecek.

KISMİ AYLIK ALAN GURBETÇİLERE ÖDEME NASIL YAPILACAK?

Türkiye ile sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmış ülkelerde sigortalı çalışanlar iki ülkedeki çalışmaları karşılığında ayrı ayrı kısmi aylık alıyorlar. Bu kişiler de emekli ikramiyesinden yararlanacaklar. İkramiye tutarı Türkiye’deki prim günlerinin iki ülkedeki toplam prim gün sayısına bölünmesi suretiyle hesaplanacak. Örneğin, Türkiye’deki prim gün sayısı 3600, Türkiye ve yabancı ülkedeki toplam prim gün sayısı 12000 olan kişiye 1.500 TL ödenecek.

DİLEKÇEYİ VERMİŞ AMA AYLIĞI BAĞLANMAMIŞ EYT’LİLER DE YARARLANACAK

Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesi kapsamında emeklilik dilekçesi vermiş olup henüz aylığı bağlanmamış kişiler bulunuyor. Bunlardan, ekim ayında herhangi bir sigortalı işte çalışmayanlar da ikramiyeden yararlanacaklar. Bu kişilerin ikramiyesi ilk emekli aylıklarıyla birlikte ödenecek.