EYT kimleri kapsayacak? EYT hakkında merak edilenler...
Türkiye gündeminde EYT konusu devam ediyor. Vatandaşlar EYT hakkında bilgi sahibi olabilmek için gelecek olan açıklamaları bekliyor ve arama motorlarında araştırma yapıyor. Peki, EYT'den kimler yararlanabilir? İşte detaylar...
Emeklilikte Yaşa Takılanlar'a ilişkin yapılacak düzenlemenin detayları hakkında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin 28 Temmuz tarihinde yaptığı açıklamada, "3600 ek gösterge, asgari ücret, yarın da sözleşmeli personel konusunda dosyayı açtığımda basınla paylaşacağım. Geçici işçiler, EYT’yi tamamladığımız gün, onları açıklayacağım. Önümüzdeki günlerde söz edeceğim." ifadelerini kullanmıştı. Peki, EYT'den yararlanıp yararlanamayacağımı nasıl anlarım? EYT kimleri kapsayacak? İşte EYT ile ilgili tüm detaylar...
EYT KİMLERİ KAPSIYOR?
8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olanlar, emeklilik için gerekli çalışma yılını ve prim gün sayısını doldursa da yapılan düzenleme ile yaş şartını doldurmadıklarından emekli olamıyor ve emeklilikte yaşa takılıyor. Bu tanımlamaya uyan kişilere EYT'li deniyor.
Bu kapsamda bakıldığında EYT'li grubunu 8 Eylül 1999 öncesinde ilk kez sigortalı olarak çalışmaya başlamış, yıl ve prim şartını tamamlamasına rağmen yaş şartı getirildiği için emekli olamamış sigortalı kişiler oluşturuyor.
STATÜLERE GÖRE EMEKLİLİK ŞARTLARI NASIL DEĞİŞTİ?
EYT’liler ile ilgili örnekler genel olarak SSK’lılar (4/1-a) üzerinden veriliyor. Çalışma statüsüne göre SSK, BAĞ – KUR ve Emekli Sandığı iştirakçileri arasında bazı farklar bulunuyor.
Statülere göre emeklilik şartları şu şekilde değişiklik gösterdi;
SSK (4/1-a)
8 Eylül 1999 Öncesi:
Normal emeklilik için kadın 50, erkek 55 yaş ve 5000 prim günü veya kadın 20, erkek 25 yıl sigortalılık süresi ve 5000 prim günü.
Primi yetersiz olanların kısmi emekliliği için ise 15 yıl sigortalılık süresi, kadınlarda 50, erkeklerde 55 yaş ve 3600 prim günü koşulunun birlikte sağlanması.
9 Eylül 1999 – 30 Nisan 2008 arası:
Normal emeklilikte kadın 58, erkek 60 yaş ve 7000 prim günü.
Kısmi emeklilikte 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 prim günü ve kadın 58, erkek 60 yaş.
(8 Eylül 1999 tarihi itibarıyla kadın 18, erkek 20 yıl sigortalılık süresi olanların emeklilik hakları korundu, 23 Mayıs 2002 tarihine göre belirlenen sigortalılık süresi esas alınarak kadın ve erkeklerin emeklilik yaşları kademelendirildi.)
30 Nisan 2008 Sonrası:
Normal emeklilikte kadınlar için 58, erkekler için 60 olan emeklilik yaşı 7200 günün doldurulduğu tarihe göre kademelendirilerek 65’e çıkacak.
Kısmi emeklilik yaşı, 5400 prim gününün doldurulduğu tarihe göre, normal emeklilik yaşına 3 yıl ilave edilerek belirlenecek. Ancak, hiçbir şekilde 65 yaşı geçmeyecek.
BAĞ – KUR (4/1-b)
1 Ekim 1999 Öncesi:
Normal emeklilikte kadın 20 tam yıl (7200 gün), erkek 25 tam yıl (9000 gün) prim.
Kısmi emeklilikte kadın 50, erkek 55 yaş ve 15 tam yıl (5400 gün) prim.
1 Ekim 1999 – 30 Nisan 2008 arası:
Normal emeklilik kadın 58, erkek 60 yaş ve 9000 prim günü.
Kısmi emeklilik kadın 60, erkek 62 yaş ve 5400 prim günü.
(8 Eylül 1999 tarihi itibarıyla aylık bağlanmasına hak kazananlar ile hak kazanmalarına iki tam yıl veya daha az kalanların emeklilik hakları korundu. 1 Haziran 2002 tarihine göre belirlenen fiili hizmet süreleri dikkate alınarak emeklilik yaşları kademelendirildi.
30 Nisan 2008 Sonrası:
Normal emeklilikte kadınlar için 58, erkekler için 60 olan emeklilik yaşı 9000 günün doldurulduğu tarihe göre kademelendirilerek 65’e çıkacak. Kısmi emeklilikte 5400 gün ve 65 yaşı geçmemek üzere kademeli emeklilik yaşına 3 yaş ilave edilecek.
EMEKLİ SANDIĞI (4/1-c)
8 Eylül 1999 Öncesi:
Normal emeklilikte kadın 20 yıl (7200 gün), erkek 25 yıl (9000 gün) hizmet
Kısmi emeklilikte 10 yıl (3600 gün) hizmet ve 60 yaş
8 Eylül 1999 – 30 Nisan 2008 arası:
Normal emeklilikte kadın 58, erkek 60 yaş ve 9000 prim günü.
Kısmi emeklilikte 15 yıl (5400 gün) hizmet süresi ve 61 yaş
(8 Eylül 1999 tarihinde 50 ve üzeri yaşta olanlar için 10 yıl hizmet süresi ve 61 yaş)
8 Eylül 1999 tarihi itibarıyla kadın 18, erkek 23 yıl sigortalılık süresi olanların (emekliliğine 2 yıl ve daha az süre kalanlar) emeklilik hakları korundu. 15 Haziran 2002 tarihine göre belirlenen sigortalılık süresi esas alınarak kadın ve erkeklerin emeklilik yaşları kademelendirildi.
30 Nisan 2008 Sonrası:
Normal emeklilikte kadınlar için 58, erkekler için 60 olan emeklilik yaşı 9000 günün doldurulduğu tarihe göre kademelendirilerek 65’e çıkacak.
Kısmi emeklilikte 5400 günün dolduğu tarihteki kademeli emeklilik yaşına, 65 yaşı aşmamak şartıyla 3 yaş ilave edilecek.
EYT'DEN YARARLANACAK MIYIM?
Emekli olmak için kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaşını doldurmak ve 7000 gün malullük, 25 yıldan beri sigortalı olmak ve en az 4500 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak gerekiyor. Prim yeterli olsa da yaşını doldurmak gerekiyor. EYT esasları henüz kesinleşmiş değil bu bakımdan yıl sonuna kadar net bir cevap için beklemek gerekiyor. Beklenen ise 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olup, emeklilik için aranan sigortalılık süresi ve prim şartını sağlayıp, yaşın dolmasını bekleyenleri kapsaması yönünde.
