Ali Şen, imama kızmakta haklı mı?

Çünkü imam duayı bitirmiş ama konuşmayı bitirememişti.

“Ebu Eyyûb El-ensarî hazretlerinin, Fatih Sultan, Sümbülü Sinan, Seyyid Nizam, Merkez Efendi ve kibar Evliyaullah’ın Anadolu’yu bizlere yurt yapan Malazgirt fatihlerinin, Merhum Gazi Mustafa Kemal paşa ve silah arkadaşlarının…” diye devam ediyordu.

Şen, imamın sözünü sertçe kesti.

Onu haklı bulanlar da var, Ali Şen dine saygısızlık yaptı özür dilesin diyenler de…

Cenaze törenleri sırasında bu tür vaazlar veren imamlar yaygınlaştı.

Belki canından çok sevdiği birini defnederken tarih dersi alamayacak bir psikolojide olanlar olduğunu da Ali Şen hatırlattı.

Peki, imamların bu uzun konuşmalarının kaynağı ne?

İçeriğini kim belirliyor?

Dinde yeri var mı?

Bu soruları İlâhiyat profesörü Abdülaziz Bayındır, İlahiyatçı-tarihçi yazar İsmail Nacar, Prof. Dr. Beyza Bilgin ve İlahiyatçı yazar İhsan Eliaçık cevapladı.

BAYINDIR: ALİ ŞEN’İN TEPKİSİ YERİNDEDİR

“Eskiden cenaze imamlığı yoktu. Böyle bir görev oluşturulunca bazıları kendilerini farklılaştırma yarışına girdiler; her gün sayısı artan hurafeler ortaya çıktı.

Ali Şen’in tepkisi yerindedir. Bu gibi durumlarda ben de rahatsız olur, tepkimi ortaya koyarım. Bazı cenaze imamları, namazdan önce, sonra ve kabrin başında yanlış şeyler yapıyor. Ölüye karşı son görevini yerine getirmek ve yakınlarının acısını paylaşmak için gelenler, gereksiz yere meşgul ediliyor.

Definden sonra Allah’ın Elçisinin söylediği sadece şudur: ‘Kardeşinizin bağışlanması ve sağlam bir duruş sergilemesi için dua edin çünkü o, şu anda sorguya çekiliyor.’ (Ebu Davud, Cenâiz 73, (3221) Bu kadar.

Devir, iskat, ölünün yedisi, kırkı ve sene-i devriyesi gibi şeyler uydurularak duygu sömürüsü yapılıyor ve haksız menfaatler sağlanıyor. Bu gibi konularda halkı, doğru bilgilendirmek gerek.”

NACAR: ALİ ŞEN DE, İMAM DA HAKSIZ

Ali Şen’in çıkışını doğru bulmam söz konusu olamaz. Sineye çekmeli, münasip bir tepki vermeliydi. Acıyla yapmıştır ama fazla sert oldu.

Ancak Şen’in yaptığını doğru bulmamam imamların uzayan konuşmalarını doğru bulduğum anlamına gelmiyor. Fatih Sultan’la Mustafa Kemal’le bu cenazenin ne ilgisi var?

Bu konuda Peygamberimizin ve Diyanet’in duruşu bellidir. Diyanet’in üç ciltlik Riyazüs Salihin’in Kabir bahsinde hepsi yazar. Dualar ve söylemler kısa, bizzat ölüyle ilgili ve kalanları telkin edici nitelikte olmalıdır. Diyanet’in bu konuda imamlara gereken uyarıyı yapması gerekiyor.

BİLGİN: DİYANET İŞLERİ GEREKLİ UYARIYI YAPMALI

“İmam istediği konuşmayı yapar diye bir gelişigüzelliğe izin yoktur. Diyanetin bu konuda yayınları ve direktifleri var. Hz. Peygamber definden sonra duaya önem vermiş ve önem verilmesini istemiştir. Konuşmanın özlü ve özet olması şartıyla gerekliliği her zaman kabul edilmiştir. Uzatmalar sonradandır ve işgüzarlıktır, infiale sebep olabilir.

Ali Şen’in tepkisi acıdan kaynaklanan bir tahammülsüzlük, sabredememe hali. Cenaze namazından sonra nutuk atar gibi konuşmak, hatta ölüyü övmek amacıyla bile olsa sözü uzatmak doğru değil. Övgüler ve başka ölmüşler için anma ve duaların yeri salon konuşmalarıdır, kabir değil. Özellikle çok genç ve kaza ölümlerinde daha hassas olunmalı. Nutukvari konuşulmamalı.

Cenaze sahiplerine ve yakınlarına başsağlığı için birkaç söz söylenebilir. "İnna lillahi ve inna ileyhi raciun yani Allahtan geldik Allah'a dönmekteyiz" cümlesi ile bitirilir. Önemli olan acıya katılım ve saygının belirtilmesidir. Diyanet İşleri gereken uyarıyı yapacaktır diye düşünüyorum.”

ELİAÇIK: İMAMLAR ÖZGÜR İRADELERİYLE BIRAKMALILAR

Dinen böyle bir olay yok. Şöyle düşünün, imamın bu konuşması ölüsünün başında bekleyen kişinin bir ihtiyacına cevap veriyor mu? Hayır. İmamlar, ölümle ilgili, sabırla ilgili birkaç ayet söyleyebilir, uzatmadan.

İmamlar kendi özgür iradeleriyle bu tip konuşmaları bırakmalıdırlar. Çünkü kendi özgür iradeleriyle başladılar. Ali Şen’in tepkisi sert de olsa iyi oldu zira konu gündeme geldi. Ve belki böylece bu konuşmaların sonu gelir.