Şeker yatırımcısı 1 ayda yüzde 13.6 kazandı
Şeker, geçtiğimiz ay emtia piyasasında yüzde 13.6 ile yatırımcısına en fazla kazandıran ürün oldu. Şekeri yüzde 9.9 ile kakao, yüzde 9.1 ile paladyum, yüzde 7.2 ile buğday takip etti.
Emtiapiyasasında işlem gören 18 ürünün fiyat hareketlerinden derlenen verilere göre, eylülde emtia grubu araçlarının 13 tanesi kazandırırken, 5 tanesi kaybettirdi. ABD ve Çin arasındaki iyimserliğin artması geçen ay emtia fiyatlarını pozitif etkiledi.
Emtia piyasasında geçen ay yatırımcısına en fazla yüzde 13.6 ileşekerkazandırdı. Eylül ayışekeraçısından dalgalı bir dönem oldu. Eylülde 10,81 dolar ile fiyatı yılın en düşük seviyesine gerileyenşeker, bu seviyeden gelen alımlarla emtia piyasasında yatırımcısına en fazla kazandıran ürün olarak kayıtlara geçti. Küresel büyümeye yönelik artan endişeler ve döviz kurlarında yaşanan değişim,şekerfiyatları üzerinde satış baskısını artırırken,şekerin üretim açığının artacağına yönelik beklentiler de fiyatların yükselmesine neden oldu.
EN FAZLA KAYBETTİREN GÜMÜŞ
Emtia piyasasında,şekeri yüzde 9.9 ile kakao, yüzde 9.1 ile paladyum, yüzde 7.2 ile buğday takip etti. Eylülde çinko yüzde 6.2, mısır yüzde 4.9, kahve yüzde 4.4, soya fasulyesi yüzde 4.3, pamuk yüzde 3.4, kurşun yüzde 2.9, doğalgaz yüzde 2, bakır yüzde 1.5 ve Brent petrol yüzde 1.1 kazandırdı.
Söz konusu dönemde yatırımcısına en fazla kaybettiren ise yüzde 7.4 ile gümüş oldu. Gümüşü yüzde 4.1 ile nikel, yüzde 3.2 ile altın, yüzde 2 ile platin ve yüzde 1 ile alüminyum izledi.
NİKEL 2019'DA YÜZDE 61 YÜKSELDİ
Emtia piyasasında yılın 9 aylık dönemine bakıldığında, yatırımcısını en çok sevindiren nikel oldu. Söz konusu dönemde yatırımcısına yüzde 60.8 kazandıran nikeli, yüzde 32.1 ile paladyum, yüzde 15 ile platin ve yüzde 14.8 ile altın takip etti.
9 aylık dönemde yatırımcısına en fazla kaybettiren ise yüzde 18.3 ile doğalgaz oldu. Doğal gazı yüzde ile 15.7 pamuk, yüzde 9.5 ile alüminyum ve yüzde 5.7 ile çinko izledi.
Vadeli işlem ve emtia piyasaları uzmanı Zafer Ergezen, geçen ayın,şekerfiyatları için madalyonun iki yüzü gibi olduğunu belirterek, ayın ilk yarısında yılın en düşük fiyatlarının görüldüğünü, ikinci yarıda ise alımların arttığını söyledi.
Ergezen, "Özellikle 12 dolar seviyesinin altında alıcıların geldiğini gördük. 12 dolar seviyesinin üzerinde dengelenme çabaları olduğunu izliyoruz.Şekerpiyasasında etkili olan birçok değişken var ve düşüşü açıklarken birden fazla neden gösterebiliriz.Şekerfiyatında yaşanan düşüşün arkasında özellikle küresel büyümeye yönelik artan endişeler, üretim beklentileri ve döviz kurlarında yaşanan değişimin etkili olduğu söylenebilir." ifadelerini kullandı.
Küreselşekerpiyasasında üretim açığına yönelik tahminlerin arttığını belirten Ergezen,şekerfiyatının eylülün ikinci yarısında toparlanmasının arkasında, üretim açığı olacağına yönelik tahminlerin etkili olduğunu vurguladı.
Önceki iki sezon boyunca üretim fazlası olduğunu, bunun stokların da artmasına yol açtığını kaydeden Ergezen, şimdi üretim açığının stokların azalmasına yol açtığını ancak arz ve talep dengesinin hala stoklar ile sağlanabildiğini söyledi.
'BÜYÜMEYE YÖNELİK ENDİŞELER YAYILDI'
Zafer Ergezen, küresel büyümeye yönelik endişelerin yayıldığını, sadece ABD, Çin veya Avrupa değil, dünya genelinde büyümeye yönelik endişeler olduğunu ifade ederek, böyle bir durumda emtialara olan talebin de azalacağı endişelerine dikkati çekti.
Yavaşlayan büyüme beklentilerininşekerfiyatları üzerinde satış baskısı oluşturduğunu vurgulayan Ergezen, Brezilya'nın dünyanın en büyükşekerüreticisi ve ihracatçısı konumunda bulunduğunu, dünyaşekerüretiminin yüzde 20’sinin bu ülke tarafından gerçekleştirildiğini bildirdi. Ergezen, "Hindistan dünyaşekerüretiminin yüzde 15’ini gerçekleştirirken, AB ise yüzde 10,8'ini sağlıyor. Söz konusu 3 ülkeninşekerüretimi, dünya üretiminin yüzde 48'ini karşılamaktadır" dedi.
Ergezen,şekerin dünyada en çok Brezilya ve Hindistan gibi gelişmekte olan ülkelerde üretildiğini ancak fiyatının uluslararası piyasada dolar bazında belirlendiğini, bu nedenle döviz oranlarındaki değişiminşekerfiyatı üzerinde etkili olduğunu vurguladı.
AB'nin, dünyanın en büyük üçüncüşekerüreticisi olduğunu belirten Ergezen, Avrupa'da yaklaşık 50 yıldan berişekerde uygulanan üretim kotasının 2017 yılında kaldırıldığını, o zamandan bu yanaşekerfiyatlarında satış baskısının etkili olduğunu söyledi.
HİNDİSTAN VE TAYLAND'DA ÜRETİM DÜŞTÜ
Hindistan ve Tayland'daki üretim düşüşü nedeniyleşekerde 2019-2020 sezonunda üretim açığının 4.76 milyon tona ulaşacağının öngörüldüğünü, küresel üretimin de yüzde 2.35 düşüşle 171,9 milyon tona gerilemesinin beklendiğini kaydeden Ergezen, tüketimin ise yüzde 1.34 artarak 176.7 milyon ton olacağını bildirdi.
Ergezen, "Üretim fazlasından üretim açığına dönen tahminler, fiyatlarda da satış baskısından alıcılı bir seyre dönmüş durumda. Eylül ayında görülen yılın en düşük seviyelerinin yılın geri kalanında görülme olasılığı azaldı" dedi.
Bu arada, dünya borsalarında işlem gören emtiaların 2018 sonu, Ağustos 2019 ve Eylül 2019 kapanış fiyatları ve getirileri şöyle:
