Türkiye üç üründe dünya lideri
Gündemde olan şeker fabrikalarının özelleştirilmesi dikkatleri bu piyasaya yöneltti. Şekerde tüketim yerli üretimle karşılanıyor, çok az da ihracat yapılıyor. İhracatın düşük kalması içerideki maliyetlerin yüksekliğinden. Bu nedenle şekerpancarı ve şeker üretimi kotayla yapılıyor. Kotalar kaldırılsa veya artırılsa üretim de büyüyecek ama malın alıcısı yok.
- Ama Türkiye’de şeker kullanımı yüksek ki, büyük ölçüde kendi tüketimimizle şekerpancarı üretiminde dünya beşincisi konumundayız. Gıda ve Tarım Bakanlığı verilerine göre 16.7 milyon ton olan Türkiye üretimi dünyanın yüzde 6’sı düzeyinde. Nohut, elma ve patlıcanda da Türkiye dünya beşincisi.
- Bakanlık, FAO ve TÜİK verilerinden yola çıkarak Türkiye’nin lider olduğu tarım ürünlerini belirledi. Buna göre fındıkta, kirazda ve incirde dünya birincisiyiz. Dünya fındığının yüzde 58’ini, kirazın yüzde 20’sini, incirin 26’sını Türkiye üretiyor. Fındığın düşük kalması sıralamanın 2014 yılı itibarıyla yapılması o yılki rekoltenin düşüklüğünden kaynaklanıyor. Normalde Türkiye’nin üretimi dünyanın yüzde 70’ini karşılıyor.
- Dünyada ikinci sırada olduğumuz tarım ürünleri ise kavun, kayısı, karpuz, hıyar ve haşhaş tohumu.
- Mercimek, antepfıstığı, ayva, vişne, kestane, biber ve taze fasulye üretiminde de Türkiye dünya üçüncüsü.
- Ceviz, zeytin, domates, ispanak, mandalinada Türkiye dünya dördüncüsü.
- Bu ürünler içinde sırasını yükseltmeyenler arasında ise kullanım alanının yaygınlaşmasıyla antepfıstığı, kayısı, zeytin ve ihracata bağlı olarak domatesi görüyoruz.
Anadolu topraklarından daha başka ürünler de çıkar.
***********
POWELL 4 FAİZİ PAS GEÇTİ
ABD 10 yıllıkları Eylül 2017’de yüzde 2.01’den yüzde 2.95’e dayanırken Dolar Endeksi 95 düzeyinden 88.2’ye kadar geriledi. Faizler yüzde 45 yükselirken dolar yüzde 7 geriledi. Son günlerde hem dolar çok az toparladı hem de faizler 2.80’li düzeylere gevşedi.
- İşte tam bu aşamada yeni FED Başkanı Jerome Powell ilk konuşmasını yaptı. Geçen hafta “şahin” olarak nitelendirilen toplantı tutanakları sonrası piyasalar “bu yıl üç faiz artırımı tamam ama dört olur mu”yu tartışmaya başlamıştı. Bankanın faiz artırım konusunda endişelerin arttığı bir ortamda Powell’ın sözleri kritik önemdeydi. Ancak Powell piyasa dengelerini sarsmak yerine korumayı tercih etti.
- Bu yıl 4 faiz artırımını çağrıştıracak ifadelerden özenle kaçındı ve “ABD ekonomisinin aşırı ısınmasının önüne geçilmesi ile ekonomide toparlanmanın devamı arasında denge sağlanacağını, faizlerde kademeli artışın sürdürüleceğini” söylemekle yetindi.
- FED ve yeni başkan Powell için asıl test Kasım 2018 seçimlerine kadar kaç faiz artıracağında olacak. Bir az, iki artırım ise durumu kurtarır, üç faiz artırımı da şahince davranış olur. Çünkü seçimlerin sonrasında aralık topantısında 4. artırım yapılmasında hiçbir sorun yok.
- Bu yıl dört faiz artırımı henüz fiyatlanmadı. Fiyatlanmaya kalkıldığında da doların toparlanmasını beklemek gerek.
