'Almanya acı vatan, insana hiç gülmeyi'
Türkiye’ye en çok turist getiren en eski İngiliz acentesi battı. En büyük ihracat pazarımız Almanya ekonomisi daralmaya doğru ilerliyor. Bir zamanlar gurbetçiler için “Almanya acı vatan”dı, şimdi ihracatçılar için de olmaya aday. IMF Başkanı Lagarde göre ABD-Çin ticaret savaşı devam ederse dünya büyümesi gelecek % 0.8’e inebilir. Bütün bu gelişmelerden madem kaçınamıyoruz bari tek tek gündeme gelseler.
İngiltere yıllardır Türkiye’ye en çok turist yollayan ikinci ülke. Burada da etkili rol üstlenen en eski turizm acentelerinden Thomas Cook iflas etti. Yılda Türkiye’ye 600 bin civarında turist yollayan bu acentenin batması müşterilerinin Antalya Havaalanı’nda mağdur duruma düşürdü. Türkiye konuya bakanlık düzeyinde el koydu. Şirket sadece İngiltere’de değil Almanya’da da, Rusya’da da faaliyette. Bizden kaynaklanmayan bu durumun en canlı sektör olarak turizme negatif bir etkisi olabilir. Belli bir ekonomik yükü de söz konusu.
ALMANYA’DA DARALMA DÖNEMİ?
-İkinci gelişme ise Türkiye’nin en büyük ihracat ve turizm pazarı olan Almanya ile ilgili. Dün açıklanan eylül ayı İmalat Satın Alma Endeksi PMI, faaliyetlerde sert bir daralmanın içine girildiğini gösteriyor.
-PMI öncü veri ve gelecek aylarda Almanya ekonomisinin daralacağına işaret ediyor. Endeksin nötr değeri 50. Bunun üzeri üretim faaliyetlerinde artışı, 50’nin altına inmesi ise imalat faaliyetlerinde daralmayı gösteriyor. Endeksin eylül ayı değeri ise beklentinin de altına 41.5’e indi.
-Bu düzeyi ile Almanya imalat sanayi faaliyetleri 83 ayın veya son 7 yılın en düşüğüne geriledi. Aslında 50 değerinin altına ocak 2019’da inmişti. İniş 9 aydır da aralıksız devam ediyor. Ama endeksin düşüş eğilimine girmesi Ocak 2018’e kadar uzanıyor. O tarihte 63.3 değerine kadar çıkmış olan endeks düşüş eğiliminde olmasına karşılık yıl boyunca imalat sanayi faaliyetlerinin genişlediğine işaret ediyordu. Net daralma ise 2019’la birlikte 50’nin altına inilmesiyle gündeme geldi.
NE OLDU DA DARALIYOR?
-İhracata dayalı Alman ekonomisine ne oldu da böyle bir durgunluk ve gerileme dönemine girdi? Ocak 2018’deki 63.3 değeri zaten çok yüksek bir büyümeye işaret. Burada giderek normale doğru bir iniş olurken ABD’de Trump’ın Çin ile ticaret savaşlarını başlatması dünya ekonomisinin de, Alman ekonomisinin baş belası oldu. Sonuçta büyükler arasında dünyanın en çok dış ticaret fazlasını veren ekonomisinin, ortamın bozulmasından da en büyük darbeyi yemesi normal.
-Çünkü Almanya’nın en büyük ihracat pazarları Avrupa, Amerika, Rusya ve Çin. Trump parmak sallıyor ve Almanya ile ticari ilişkileri dengelemek için baskı yapıyor. AB ekonomisinde büyüme beklentisi yüzde 1.9 iken yüzde 1.2’ye indirildi. Çin de büyümede son 30 yılın en düşüğüne iniyor ve Amerika’ya ihracatta zorlanıyor.
-Alman ekonomisinin içinde bulunduğu durumu anlamak açısından Türkiye’de otomobil satışlarının yarı yarıya azalmasının Volkswagen satışlarına etkisini düşünmek yeterli.
ACIYI TATMA SIRASI İHRACATÇIDA
-Alman ekonomisindeki bu gelişme ve kötüleşme bire bir Türkiye’nin ihracatına yansıyabilir. Çünkü en büyük ihracatımız Almanya’ya. Yüzde 2 büyürken satın alacağı mal miktarı ile ekonomi daralırken alacakları arasında elbette azalma olacak.
-Bu anlamda ihracatımızı önümüzdeki dönemde daha zor bir günler bekliyor. Bir zamanlar gurbetçilerimiz için yakılan bir türkü vardı: “Almanya acı vatan, adama hiç gülmeyi” diye. Şimdi benzer bir durum ihracat için söz konusu olabilir.
DÜNYA BÜYÜMESİ DE YAVAŞLIYOR
-Almanya en büyük net ihracatçı olarak esmekte olan durgunluk rüzgarına en önde maruz kalan ülke. Bu yıl için beklenen küresel büyüme oranı başlangıçta yüzde 3.9 idi. Revize edile edile yüzde 3’e kadar indirildi. Son olarak OECD yüzde 2.9 büyümeye indi. Gerçekleşme muhtemelen bunun da altına inebilir.
-Gelecek yıldan ise ABD-Çin ticaret görüşmelerinde anlaşma olmaması durumunda hiç umut yok. Büyümenin düşmeye devamı bekleniyor. Avrupa Merkez Bankası'nda Mario Draghi'nin görev süresinin dolmasıyla yerine geçmesi beklenen IMF Başkanı Christine Lagarde gelecek yıl için dünya büyüme beklentisini yüzde 0.8’e indirdi. Lagarde, ABD ile Çin arasındaki ticaret savaşlarının küresel ekonomik büyümeyi 2020'de % 0.8 oranında düşürebileceğini söyledi.
-Lagarde geçen seneden beri devam eden ve finansal piyasaları sallayan ticaret savaşlarının devam etmesinin daha fazla belirsizliğe neden olacağını belirterek "Küçük, orta ya da büyük ölçekli bir girişimciyseniz, yatırım yapmayacak ve beklemek isteyeceksiniz. Daha az istihdam, daha az yatırım ve daha fazla belirsizlik de küresel ekonomi üzerinde kara bulutlar oluşturuyor" dedi.
-Fazlasıyla ekonomik sorunuz vardı. İngiliz turizm acentesinin iflası, Almanya’nın sert bir ekonomik gerileme içine girmesi, dünya ekonomisi üzerinde kara bulutların dolaşması da buna eklenince insanın “bari tek tek gelin” diyesi geliyor.
