Ayıdan kurtuluş öyle kolay mı?

Geçen haftanın 528 binlik istihdam rakamı ve yüzde 8.5’lik TÜFE’si yatırımcı güvenini yeniden artırdı. Dünya piyasalarının lideri ABD’de iyimserlik borsalara geri dönüyor. VIX Korku Endeksi son 4 ayın en düşük seviyesinde bulunuyor.

➔Bu eğilimin ne kadar daha süreceği ise bir sonraki ekonomik verilere bağlı olacak. Malum tek bir çiçekle bahar gelmez.

➔Geçen haftanın verilerine benzer pek çok olumlu rakamın önümüzdeki haftalarda da peş peşe gelmesi gerekecek.

➔Ancak ülke ekonomisinin sert bir düşüş yaşamayacağına yönelik inanç giderek artıyor.

AYI PİYASASINDAN TEKNİK ÇIKIŞ

➔S&P 500 Haziran ayındaki dibinden bu yana yüzde 18 yükseldi. Böylece endeksin 4 Ocak’taki 4.819 puanlık rekoruna göre kaybı yüzde 11’e geriledi.

➔Nasdaq ise 16 Haziran’da gördüğü dip düzeyinden yüzde 23.5 yükseldi. İki aya bile varmayan bu süreçteki sert toparlanma ile Nasdaq yüzde 35’lik kaybını yüzde 20’nin altına indirdi.

➔Endeks geçen çarşamba itibariyle yaşadığı yüzde 2,9’luk yükselişle ayı piyasasından da çıkmış oldu.

➔Bir endeksin ayı piyasasından çıkması için en son dip seviyesinin yüzde 20 üzerini görmesi gerekiyor. Çarşamba günü itibariyle bu oldu.

➔Nasdaq böylece Kasım 2021’den beri toplam 218 işlem günü süren ve son 14 yılın en sert ayı piyasasını geride bıraktı. Tabii ki teknik olarak.

➔Aynı NBER’in teknik olarak ABD’nin resesyona düştüğünü kabul edememesi gibi, pek çok piyasa oyuncusu, ayı piyasasının sona erdiğine henüz inanmıyor.

➔Zira Fed faiz artışına ve parasal sıkılaştırmaya devam edeceği gibi, küresel ekonomi yavaşlıyor ve çözülmesi gereken bir dizi sorunu var.

ENFLASYONLA MÜCADELE TAMAM MI?

➔Fed de zaten faiz artışlarını planlanan zamandan önce bitireceği yönündeki söylentileri yalanladı.

➔Uzmanlar Fed’in faiz hareketinin bitmesi için son olarak yüzde 8,5 gelen TÜFE rakamının 2023 içerisinde yüzde 3-4 seviyelerine kadar inmesi gerektiğine işaret ediyor.

➔Bunun yanında ABD’nin aylık 528 binlik istihdam rakamıyla ilgili ciddi şüpheler de doğdu.

➔Bazı çevreler ekonominin şu ana kadar böyle bir istihdam artışını destekleyecek veri üretmediğini savunuyor.

➔Bu görüşte olanlara göre istihdam rakamı insanların hem resesyon korkusu hem de alım gücünün düşmesi nedeniyle aynı anda birden fazla işe başvurup çalışmaya başlamasından dolayı yüksek çıkıyor.

➔Yapılan uyarılar ise Fed’in bu rakama dayanarak eylül ayıyla birlikte sert faiz artışına devam etmesi durumunda ekonomiyi daha hızlı yavaşlatacağı yönünde.

➔Bu da ülkeyi yıl sonu veya en geç 2023’ün ilk çeyreğinde resesyona itecek. Bu dönem için resesyon ihtimali görenlerin oranı yüzde 77.

➔Bazı ekonomi çevreleri de enflasyonun önümüzdeki aylarda yeniden köpürerek ABD’ye geri dönebileceği uyarısında bulunuyor.

➔Hem önümüz kış, hem enerji ve gıda fiyatları yüksek. Bu nedenle enflasyon tavan yapacaksa kış aylarında yapacak görüşü daha ağırlıklı. Üzerinden bir kış geçmeden enflasyonun tavan yaptığına pek inanılmıyor.

EYLÜL KIRILMA AYI MI?

➔ABD’de geçen hafta “Enflasyonu Düşürme Yasası” Kongre tarafından onaylandı. Buna göre 739 milyar dolarlık harcama yapılacak.

➔Harcama için pek çok şirket ve sektöre ek vergiler gelecek. Bu adımın şirketleri nasıl etkileyeceği belli, piyasalara yansıması da aynı şekilde olacak gibi.

➔Fed’in eylül ayıyla birlikte bilanço daraltmayı hızlandırması bekleniyor. Bir belirsizlik veya olumsuzluk da buradan gelebilir.

➔Ayrıca eylül ayı geleneksel biçimde ABD borsalarına pek yaramaz. Refinitiv’in rakamlarına göre S&P 500 Endeksi 1928’den beri eylülde ortalama yüzde 1,04 değer kaybetmiş.

➔Wall Street çevreleri ağustos boyunca genel olarak tatil döneminde olacağı için, kritik ve geniş çaplı hareketleri eylül ayıyla birlikte bekliyor.

➔Fed’in iki aya yaklaşan aradan sonra ilk toplantısı 21 Eylül’de yapılacak.

➔Verilerin açıklanması, yatırımcıların tatilden dönmesi ve Fed’in faiz kararının ön etkisi ile eylülün ikinci yarısı piyasalar için bir milat olabilir. Bu açıdan eylül piyasaların kırılma ayı olabilir.

➔Hatta açıklanan verilerin tartışılması ve Fed’in atacağı adımın tahmin edilmesiyle finansal piyasalar o tarihe kadar yönünü aşağı yukarı bulmuş da olabilir.

➔Ancak son sözü çoğu zaman olduğu gibi, Fed ve Başkan Powell’ın söyleyeceği açık.

IMF: FED HEDEFLERİ 2024’TE TUTAR

➔ABD’de enflasyonun düşüş eğiliminde olması bazı çevreler açısından yeterince tatminkar görünmüyor.

➔Zira enerji fiyatlarının son 2 ayda gerilemesi pek çok alana fiyat düşüşü olarak yansıdı ama pek çok ABD’linin başta gıda, eğitim, sağlık ve ev kirası gibi harcamalarında henüz bir rahatlama sağlanamadı.

➔Uzmanlar bu alanlarda yaşanacak düşüşün daha yavaş olacağı için ABD TÜFE’sinin yıl sonuna kadar en iyimser tahminle yüzde 5.5-6 bandına gerileyebileceğini düşünüyor.

➔IMF’nin tahminlerine göre ABD’de enflasyon Fed’in hedef rakamı olan yüzde 2 seviyesini ancak 2023 sonu veya 2024’in ilk çeyreğinde görebilecek.

➔Kaldı ki daha enerji krizinin tam ortasındayız. Gıda krizini tüm boyutlarıyla yaşanmadık bile.

-Dünyada süper küreselleşme dönemini bitiren jeopolitik gerginlikler ve sorunlar yaşanıyor ki, tedarik zincirini bozan ve fiyat artışlarını beraberinde getiren bir gelişme.

➔Hatta ABD’nin Tayvan üzerinden Çin’i kavgaya çeken tutumu dikkate alınırsa, jeopolitik sorunlar artarak devam edebilir.

➔Bütün bu gelişmeler içinde küresel büyüme bu yıl yarı yarıya düşüyor. Yüzde 3.2’ye inecek büyümenin gelecek yıl yüzde 3’ün de altına gerileyeceği bekleniyor.

KIŞ ORTASINDA PASTIRMA YAZI

➔Büyümenin aşağı geldiği hatta resesyonların yaşanacağı bir dönemde, tersine hatta aldatıcı bir atmosfer ortaya çıktı. Adeta kış ortasında pastırma yazı yaşanıyor gibi.

➔Bir süre sonra atmosfer değiştiğinde ve normal mevsim koşulları hakim olduğunda birileri soğukta yakalanabilir.

➔Borsa jargonuyla Wall Street’in boğaları canlandı ve ayılardan kurtulmak için saldırıya geçti ama biraz aceleci davranıyor olabilirler.

➔Tam zamanını kestirmek zor ama ne Fed’in para politikası, ne de ekonomik veriler henüz piyasaların önünde yeni bir yolun açıldığını göstermiyor.

➔Gidilen yolda yaz ortasında ortaya çıkan genişlik yeni bir kavşak noktası değil, olsa olsa çıkılan yokuşun ardından bir dinlenme alanıdır.

➔Tekrar aşağıya düşüş başladığında pek çok piyasa oyuncusu açısından acı verici olacak.