Banka krizinden son anda çark
ABD’de 2008 sonrasının en büyük banka batışı ile küresel piyasaların gündemi bir kez daha değişti. Tarım dışı istihdam verisi gölgede kalırken Fed’den faiz artırım beklentisi iyice suya düştü. Hatta Goldman Sachs mart toplantısında bir artış beklemiyor ve sonrasını da belirsiz görüyor.
➔Dün gece yarısı açıklanan önlemlere göre tüm mevduatların garanti kapsamına alındı.
➔Bankaların faiz artırımından dolayı tahvil portföylerinden zarar etmelerini önlemek için Fed’in hazine tahvillerini piyasa değeri yerine ihraç değerinden geri satın alması kararlaştırıldı.
➔Kararların sonucu parasal genişlemeye doğru çıkıyor ve Fed’in 22 Mart’ta yapacağı toplantıda son bir yıllık para politikasına ince veya kalın bir ayar çekmesi söz konusu olabilir.
FAİZ ARTIRIMINDAN ETKİLENDİ
➔ABD’de faizlerin son 40 yılın en hızlı artışı ile bir senede 4.5 puan yükseltilmesi, sonunda teknoloji sektörünün en önemli bankasını batırdı.
➔Risk sermayesi ve özel sermaye üzerine odaklı çalışan ABD’nin 16. büyük bankası Silikon Vadisi Bankası’nın (SVB) işleri sert faiz artırımları ile ters gitmeye başladı.
➔Faiz artırımından en hassas sektörlerden biri olan teknoloji şirketlerinin orta ve küçük ölçeklileri önce bankadaki mevduatlarını çekmeye başladı.
➔Bu durum karşısında banka elindeki hazine tahvillerini satarak likidite yaratmaya çalıştı. 21 milyar dolarlık tahvil satan banka, yüksek fiyattan aldığı ama faizler yükseldiği için düşük fiyattan sattığı için, bu işten 1.8 milyar dolar zarar etti.
➔Bilançoyu dengelemek için 2.25 milyar dolarlık sermaye artırmak isteyen banka hissedarlarına başvurdu ama olumsuz yanıt aldı.
➔Durumun kamuoyuna yansıması ve borsadaki hisse senetlerinin Perşembe günü yüzde 60 düşmesi ile banka Cuma günü ABD Tasarruf Mevduatı Kurumu FDIC tarafından devralındı.
BANKA KRİZİNE ÇÖZÜM
➔Hafta sonu yapılan çalışmalarla ortaya iki ana çözüm konuldu. Biri mevduatların tümünün garanti altına alınması oldu. Ödemeleri Federal Mevduat Sigortası Kurumu FDIC yapacak.
➔Diğer önlem de Silikon Vadisi Bankası'nı batıran tahvil portföyü içindi. Fed bu tahvilleri bankalardan piyasa değerinden değil, ihraç değerinden alacak. Dolayısıyla sisteme kaynak aktarmış olacak.
➔Durum piyasalar için yeni bir siyah kuğuydu ve yeni hafta ilk saatlerinden itibaren çok zorlu geçmeye adaydı. Bütün gündemi değiştirdi.
➔Hatta enflasyonla mücadelede elde edilen sonuçlar bakımından kötü bir gelişme ile karşı karşıya kalındı.
➔Banka krizi ile birlikte Fed 22 Mart toplantısında sadece faiz artırımını yavaşlatmayı değil, durmayı ve geçici bir süre parasal genişlemeyi de gündeme getirebilir.
➔Fed iki seçeneğinden birini tercih etti. Banka krizini başta çözmeyi tercih ederek bir finansal krize dönüşmesini önledi.
➔Ancak bunu yaparken enflasyona geçici de olsa yol vermek zorunda kalacak. Çünkü yaptığı büyük ölçüde bir parasal genişleme ve faizde de frene basacak.
➔Kısaca son bir yılda çok hızlı faiz artıran Fed yolda lastik patlattı. Enflasyonla mücadelede belli bir zaman kaybı olacak. 22 Mart’taki toplantısında da Fed son bir yıllık para politikasında değişikliğe gidecek.
TARIM DIŞI İSTİHDAM GÖLGEDE KALDI
➔Banka olayına kadar dört gözle beklenen tarım dışı istihdam verisi yine tahminlerin çok üzerinde geldi. 200 bin yerine 311 bin istihdam yaratılmasına karşılık işsizlik oranının ve ücretlerin daha yavaş artışı işgücü piyasasında zayıflama işaretleri olarak okundu.
➔Uzmanlar "Bordrolar 311 bin artarken işgücü piyasasında çatlaklar oluştuğunu söylemek zor. Ancak en azından işgücü piyasasının yumuşama sürecinin başlangıcında olduğumuz görülüyor" yorumunda bulundu.
➔Normal şartlarda bu rakam Fed’in mart ayında 50 baz puanlık faiz artışını çok güçlü bir şekilde destekleyecek nitelikte.
➔Ancak bankalardaki çalkantıların sistemik bir bankacılık krizine ilişkin endişeleri tetiklemesi ise istihdam verisini gölgede bıraktı. Faiz artırım konusunda ve para politikasında kartlar yeniden karılmaya adaydır.
HIZLI YAŞAYIP GENÇ Mİ ÖLECEKLER?
➔SVB sorunu, bir start-up finansörü olarak üstlendiği özel rolle bağlantılı olarak oldukça benzersiz.
➔Çünkü kuruluş aşamasındaki teknoloji şirketleri uzun yıllar zarar yazdıkları için yatırımcılarından sürekli taze paraya ihtiyaç duyarlar. Geleneksel bankalar bu tür şirketleri finanse etmekten kaçınır
➔Bu nedenle para kaynakları kuruduğunda sorunlarla karşılaşma olasılıkları yerleşik eski şirketlere göre daha yüksek.
➔Bu sorun kısa sürede çözüme kavuşturulamazsa start-up sektöründe kitlesel iflaslar başlayabilir.
➔Ya da büyük şirketler gelecek vaat eden bu şirketleri leblebi fiyatına satın alabilir.
➔Öyle veya böyle, SVB'nin sorunu teknoloji dünyasının bugünü ve geleceği açısından büyük sıkıntılara yol açmaya adaydır.
