Koronavirüs sürecinde nakit para yerini neye bırakacak?

DSÖ: TEMASSIZ ÖDEMELERİ KULLANMAK İYİ BİR FİKİR

Doç. Dr. Havlucu, sözlerine şöyle devam etti: "Salgın sürecinin başında Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) yetkilileri banknotların koronavirüs yayıp yaymayacağına dair bir soruya yanıt olarak, 'Evet, bu mümkün, paranın sık sık el değiştirdiğini ve her türlü bakteri ve virüsü taşıyabileceğini biliyoruz, bu bakımdan temassız ödemeleri kullanmak iyi bir fikir' cevabını vermişti. Hatta koronavirüs salgınıyla oldukça başarılı bir biçimde mücadele eden Güney Kore yönetimi de, bu görüşleri teyit edercesine tüm banknotları iki hafta boyunca tedavülden kaldırdı, hatta bazı özel durumlarda kağıt paraları yaktı.

Virüs doğrudan paradan bulaşmamaktadır fakat insanlar muhtemelen enfekte olmuş bir nesneye veya yüzeye dokunup sonra ellerini ağız, burun veya gözlerine dokunarak hastalığa yakalanabilirler. Bu nedenle salgın süresince ki ne kadar süreceğini henüz bilmiyoruz virüs taşıma riski olan materyallere mümkün olduğunca dokunmamak eğer zorundaysak da hemen sonrasında ellerimizi yıkamamız gerekiyor."

DOLAŞIMDAKİ PARALARIN DEZENFEKTE EDİLMESİ MÜMKÜN MÜ?

Bitay Teknoloji CEO'su Niyazi Yılmaz, "Covid-19'un bulaşıcı özelliği tüm dünyayla birlikte ülke olarak bizim de gündemimizde. Dolaşımdaki paranın virüsü kişiler arasında bulaştırma potansiyeli ise neredeyse netlik kazanmış bir konu. Virüsün çıkış yeri olan Çin bunu ilk fark eden ve buna göre önlemini alan ülkelerin başında geliyor. Sonrasında Amerika ve Güney Kore’de dolaşımdaki paraları nasıl dezenfekte ederim yollarına aramış ve bir çok dolaşımdaki paranın imha edilmesi yönünde kararlar almıştır. Gerek dolaşımdaki paraların dezenfekte edilmesi gerekse imha edilmesi küresel olarak ekonomik anlamda geçirdiğimiz şu zor günlere bakıldığında maliyetli bir uygulama olmasının yanı sıra ne yazık ki tüm paralara ulaşılamaması sebebiyle yeterli değil. Almanya ve Kanada hükümetinin dolaşımdaki paralar yerine kripto paralara sıcak baktığı ve bu yönde çalışmalara başladığını biliyoruz. Türkiye’de de son açıklanan Ekonomi Kalkınma Planı'nda Merkez Bankası'nın kendi dijital paramızı çıkaracağı açıkça belirtilmiştir. Virüsün bulaşıcı etkisini azaltma yolunda kripto paralar ile temassız alışveriş imkanlarının önünün açılacağını düşünüyoruz" diye konuştu.

COVID-19 KRİPTO PARAYA OLAN İLGİYİ ARTIRDI

Tüm dünyayı etkisi altına alan koronavirüsün kripto paraya olan ilgiyi artırdığını açıklayan Yılmaz, "İlgiyi kesinlikle artırdı ve bununla birlikte artık paranın da yapısal bir değişikliğe, teknolojiye uyum sağlaması gerektiği ihtiyacı çok daha net görülmüş oldu. Paranın geçmişten günümüze tarihsel sürecine baktığımızda yapısı bakımından teknolojik gelişmelerin gerisinden geldiği aşikar. Kripto paraların kullanımının yaygınlaşması ve devletlerin kendi kripto paralarını çıkarmasıyla beraber parada gelişim sürecine devam etmiş olacak.

"DİJİTAL PARALARIN KULLANILMASIYLA KENDİMİZİ BİRÇOK RİSK FAKTÖRÜNDEN DE KORUMUŞ OLACAĞIZ"

Dünya Sağlık Örgütü, virüsün artık kalıcı olabileceğini açıkladı. Buna göre kripto para gelecekte daha çok kullanılacak mı sorusunu yanıtlayan Niyazi Yılmaz, "Şu anda devletlerin ekonomi bakanlıklarının birinci planında paranın yapısal değişimi olduğunu biliyoruz. Artık pek çok ülke merkez bankalarının dolaşımdaki para yerine dijital paralarını çıkarma konusunda hızlandıklarını sırasıyla açıkladıklarını biliyoruz. Mayıs başında Kanada ekonomi bakanının açıklaması dijital paraya geçişin gündemlerinde olduğu ve buna sıcak baktıkları yönündeydi. Bu salgınla birlikte bir kez daha parasal ekonomide de teknolojinin sunduklarını sonuna kadar kullanmamız gerektiği açıkça görülmüştür.

Küresel salgında pek çok sektör ve haliyle de ekonomi olumsuz etkilenmiştir. Fakat, hiç şüphesiz ki online alışveriş imkanı sunan markalar ve sektör diğerlerine göre bu süreci daha az zararla geçirmektedir. Burada insanları online alışverişe iten temel sebep dolaşımdaki paraya temastan kaçınmadır. Dijital paraları hayatımızın içinde daha yaygın kullanmaya başladığımız noktada birçok risk faktöründen de kendimizi korumuş olacağız. Yeni çağ bize temassız para üzerinden sağlıklı alışveriş yapma yolları sunuyor. Bunu kullanmak artık sağlığımız için de en önemli konu" dedi.

Kripto para nedir?

Sanal para olarak da bilinen kripto paralar, elektronik ortamda bulunan dijital paralardır. Bunlardan en çok bilineni 2009 yılında Satoshi Nakamoto rumuzlu bir geliştirici tarafından çıkarılmış Bitcoin’dir. Günümüzde Bitcoin hala en popüler dijital para birimi olsa da, artık binlerce farklı kripto para birimi de bulunmaktadır.

Kripto paraların çıkışlarının arkasındaki ana fikir, matematiksel kanıtlara ve kriptografiye dayanan bağımsız ve merkeziyetsiz bir elektronik ödeme sistemidir. Bitcoin ve benzeri Kripto paralar, matematiksel formüller kullanan bir bilgisayar ağı tarafından oluşturulurlar. Bitcoin kullanılarak yapılan her bir işlem, dünyanın çeşitli yerlerinde konumlanan bilgisayarlar tarafından onaylanır. Bu sistemden aldığı güç ile de güvenli bir şekilde alışveriş aracı olarak da kullanılır. Kripto paralar, internet aracılığıyla doğrudan kişiden kişiye aracı bir kuruma ihtiyaç duymadan para transferi de yapar.