37 yıldır liselilere ‘gönüllü fizik dersi’ vermekten vazgeçmedi

Prof. Dr. Nihat Berker. Türkiye’nin fizik alanında yetiştirdiği en önemli isim. Berker’in adını ilk olarak 2007’de Humbolt Araştırma Ödülü’nü Türkiye’ye getiren akademisyen olarak tanıdık. 1967’de Türkiye’den ABD’de MIT’e (Massachusetts Institute of Technology) burslu olarak kabul edilen birkaç öğrenciden biriydi. Gazerte Habertürk'ün haberine göre MIT’de fizik ve kimya lisans programlarında çift anadal yaparak, 5 yıllık programı 4 yılda tamamladı. MIT Kurumsal Yoğun Madde Fiziği Merkezi’nin iki kurucu öğretim üyelerinden biri olan Berker, “4 yıl sonra dönerim” dediği ABD’den tam 32 yıl sonra geri geldi.

İTÜ Makine Fakültesi kurucu rektörü babası matematik profesörü Ratip Berker gibi önce İTÜ’de göreve başladı, ardından Koç Üniversitesi’ne geçti. 8 yıl Sabancı Üniversitesi’nde rektörlük yaptı ve geçen yıl görevinden istifa etti.

Şu anda Kadir Has Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Dekan Vekili. Berker’in ödüllü akademisyenlik kariyerinde tam 37 yıldır lise öğrencilerine verdiği “ücretsiz fizik dersleri” de bir sosyal sorumluluk projesi olarak yer alıyor. İlk Brezilya’da liseliler için başlayan bu dersler, 18 yıldır da Türkiye’de üniversite ve liseliler için sürüyor. Bu yaz temmuz ayında da liselilere “Artırılmış Mekanik” dersi verecek.

Berker ile hem bu dersleri konuştuk, hem de kariyerinin 32 yılını ABD’de geçirmiş bir akademisyen olarak yurtdışı eğitim yapmayı düşünen gençlere önerilerini dinledik.

İLK YIL TUVALET, İKİNCİ YIL GARSONLUK, ÜÇÜNCÜ YIL DERS:

MIT’e tam burslu olarak gittim. Ancak burs ihtiyaçlarımı karşılamaya yetmiyordu. Ben de ilk yıl tuvaletleri temizledim, ikinci yıl garsonluk yaptım, üçüncü yılda ders vermeye başladım. Üniversite öğrencisi olarak önce geçimimi sağlamak için verdiğim dersler hiç bitmedi. Dünyanın birçok ülkesinde lise ve üniversitelilere ücretsiz gönüllü olarak fizik dersleri vermeye devam ettim. 67 yaşındayım ve 47 yıldır da ders veriyorum. 20 yaşından bu yana ders veriyorum.

HANGİ KOŞULLARDA YURTDIŞINA GİTMELİ:

Ben liseden sonra yurtdışına çocukların lisans eğitimi almak üzere gönderilmesini istemem. Benim gidişim de “çevre baskısı” ile oldu. Babam 147’lik olarak üniversiteden atıldı, Fransa’ya gittik ve ortaokulu orada okudum. Lise tekrar Türkiye oldu. Robert’ten birinci olarak mezun oldum, ailem “Başvur bakalım, burs alacak mısın?” dedi. Başvurdum, hem Yale hem MIT’den aldım. Burs alınca da çevrenin “git” baskısıyla gittim. Aslında gazeteci olmak istiyordum ama ne seçtiğim fizikten ne de MIT’den hiç pişman olmadım.

İLK 20 ÜNİVERSİTEYE GİDEMİYORSA:

Ama “Hangi koşullarda çocuğunuzu yurtdışına yollamalısınız?” derseniz sadece en tepedeki 20 üniversiteden birinde tam burs alırsa gönderin. 21’inci üniversiteden burs da alsa göndermem. Giden de eğitim için değil, anne babasından biraz uzaklaşmak için gidiyor demektir. Bir oğlum Selim, Harvard’da annesi ve benden farklı felsefe alanında öğretim üyesi, diğeri lise öğrencisi. Büyük burslu okudu, küçük de ilk 20’den birinde mühendislik ve fen bilimleri alanında burs alırsa ABD’ye gider.

ERASMUS VE STAJI DEĞERLENDİRİN:

Gençlere önerim lisans eğitiminizi eğer ABD’nin en tepesindeki üniversitelerden burs almadıysanız Türkiye’de yapın. Ama Erasmus’a katılın, yurtdışı staja gidin. Master ve doktora için ise mutlaka yurtdışına gidin. Akademik hayata devam istiyorsanız yurtdışında lisansüstü eğitim yapmanız gerekiyor.

MÜHENDİSLİK SOSYAL BİLİMLERDEN AYRILAMAZ:

Mühendislik sosyal bilimlerle özdeşleşmeden olamaz. Mühendisler toplumdan ayrılamaz. Yapacağınız her proje toplumu etkileyeceğine göre toplumbilimden ayrı olamazsınız. Bu alanlar artık 21’inci yüzyılda birleşiyor. Sosyal bilimlerin mühendisliğe, mühendisliklerin sosyal bilimlere ihtiyacı var. Sosyal bilime sırt çevirirsen normal olamazsın, bir kez öğrenci ile geçinemezsin, ailenle geçinemezsin.

Prof. Dr. Nihat Berker ile Kadir Has Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mustafa Aydın Eğitim Editörümüz Pervin Kaplan ile görüştü.

MÜHENDİSLİK İLE SOSYAL BİLİMLER AYRILMAZ

Kadir Has Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mustafa Aydın da mühendislik ile sosyal bilimlerin birbirinden ayrı olamayacağını söyleyerek, “Biri eksik ya da güçsüz kalırsa diğeri de aynı hale gelir. Dünya mühendislik ile sosyal bilimleri birbirinden ayırmıyor” diyor.