Kına nedir? Kınanın faydaları nelerdir?
Kına, Arabistan'da yetişen ve kına ağacının yapraklarının öğütülerek toz haline getirilmesinden elde edilen bir boya maddesi olarak kullanılır. İslam ve Türk kültüründe önemli bir yeri vardır. Peki kına nedir? Kınanın özellikleri ve yararları nelerdir?
Kına ağacı büyüklük açısından Arabistan kirazı yani sedir ağacının yapraklarına ve zeytin yaprağına da benzemektedir. Kına ile erkekler saç ve sakallarını kadınlarsa saçlarını ve ellerini boyarlar özellikle gelenek olarak uzun yıllardır yaygın olan kına sade olarak kullanılmasının yanı sıra çivitli olarak da yapılmaktadır. Bu durumda içerisine söndürülmüş kireç ilave edilerek rengi koyulaştırılır ve daha siyah olması sağlanır.
Turuncu rengi andıran bir rengi olan kına ayrıca hoş bir kokuya da sahiptir insanların eski yıllarda tedavi amacıyla kullandıkları görülmüştür. Özellikle soğutucu ve vücudu rahatsız etmeden kurutucu özelliğe sahip olan kına vücuda sürülerek sert olan kısımları yumuşatır; özellikle kırsal kesimlerde kadınlar ayaklarına her kış mevsiminde kına sürerler çünkü bu sayede topuklarda çatlama ve ayaklarda oluşan kurumayı önlediği için fayda sağlaması nedeniyle tercih edilir. Ayrıca merhem halinde ağrıyan kısımlara sürülmesi halinde sinirleri yumuşatarak ağrıların geçmesini ve hafiflemesini sağlar. Toplama özelliği olmasından dolayı organları güçlendirerek kuvvetlendirir tereyağı ile macun yapılan ve müzmin uyuz yaraları üzerine sürülmesi halinde iyileştirme sağlar; macun olarak kullanıldığında ateşli yaralar üzerine sürülmesiyle ateşin düşmesine ve ağrıların azalmasına faydalı olur. Ayrıca ağız yaraları ve çocuklarda ortaya çıkan ve dillerde oluşan sivilce ya da pamukçuk gibi bir takım rahatsızlıklarının da iyi geldiği söylenmektedir.
Gül yağı ve bal ile karıştırılarak macun şeklinde yapılan kına ağrılara ve derman eksikliğine karşı fayda sağlar; sivilce ve taze yaralar için faydalı olan kına merhem gibi kırık çıkıklar üzerine sürülmesiyle de iyileştirme sağlar. Sinir ağrılarına karşı da faydası olan kına saçı güçlendirerek gürleşmesini sağlayıcı özelliğe sahiptir. Kırmızı turuncuya çalan bir rengi olması nedeniyle hoş bir sevgi ve muhabbet duyguları oluşturur; kendine has değişik bir kokusu olan kına bir rivayete göre çiçek çıkaran çocukların ayaklarının altına sürülmesi sayesinde gözlerde çiçek olmasını önler. Ayrıca kına tırnaklara sürülmesiyle tırnakların hoş durmasını ve güzelleşmesini sağlamasının yanı sıra kırılmalarını da önler ve besler.
Peygamber Efendimiz bir hadis-i Şerifinde; ‘’saç ve sakalın beyazını gidermek için kullandığınız şeylerin en güzeli kına ve Çivitdir’’ diye buyurmuşlardır. Bu yüzden kına gençliği güzelliği istek ve arzuları artırır şeklinde söz söylemiştir. Kına tedavi amaçlı oldukça fazla kullanılırsa diken batmasına sürülmesiyle yara üzerindeki iltihaplanma kurur. Ayrıca kına özellikle Türk gelenekleri içerisinde evlilik öncesinde yapılan kına gecesinde genç kızların evlenmeden önce mutlaka ayak ve ellerine kına yakılır ve şarkılar eşliğinde o gece genç kız baba evine veda eder. Kınanın içerisine konan altın kızın avucunun içine konur ve bu altın sayesinde evliliğinin bereketli bolluk ve mutluluk içerisinde geçmesi dileğiyle yakılır. Kına ağacının güzel kokulu beyaz renklerde çiçekleri bulunur. Kına çiçeği yaş iken veya kurutulduktan sonra tıp dalında kullanılır. Mis kokusundan dolayı esans yapımında kullanılmıştır. Kınaçiçeği normal hareket verici tıkalı gözenekleri açıcı ve olgunlaştırıp çözümleyici ve yumuşatıcı özelliğe sahiptir. Felç hastalıklarında, sinir ağrılarında fayda sağlayarak kullanılır. Macun olarak alına sürülmesi halinde de baş ağrısının geçmesine faydalı olur. Yün kumaşların üzerine konulması halinde kokusuyla güvelerin gelmesini önler kına çiçeğinin yağı da ayrıca gül yağı gibi oluşturulur. Kına çiçeği yağı Sara hastalığı ve baş dönmesine karşı oldukça faydalıdır. Haricen herhangi bir yaraya sürülmesi halinde organdaki iltihaplanmaları gidererek taze et oluşmasını sağlar. Birçok faydası olan kına aktarlarda bulunur.
