Facia tekrar yaşanır mı?

ABD’de yayımlanan American Scientific dergisi bu soruya geniş bir dosyayla yanıt aradı. Uzmanlara danışan dergi, dev buzdağlarının gelişen teknoloji sayesinde büyük tehlike arz etmediğini ancak küresel ısınma nedeniyle artan küçük buzdağlarının 1 numaralı tehlike olduğunu dile getirdi. 1500 kişiye mezar olan geminin battığı Kuzey Atlantik’e giden ABD Donanması buz dağlarını tespit etmeye başladı. 1914 yılında ABD’de kurulan SOLAS adlı kurum da denizlerde güvenliği sağlamak için çalışmalar yürüttü. Titanik’te alınmayan bir önlem olan eksik can yeleği sorununun yaşanmaması için kontroller yapıldı. Bunların yanısıra navigasyon ve iletişim alanlarındaki teknolojilerin gelişimi de denizleri daha güvenli hale getirdi.

Teknoloji bile engelleyemiyor

Ancak teknoloji ne kadar gelişse de okyanuslarda yaşanabilecek bir tehlikeyi yüzde 100 oranında tahmin etmek halen imkansız. Yine de ABD bu alanda önemli çalışmalar yürütüyor. ‘Buz devriyeleri’, buzdağlarının hareketlerini kontrol ediyor, gemileri tehlikeli bölgelere dair uyarıyor. ABD Sahil Güvenliği Uluslararası Buz Devriyesi’ne (IIP) bağlı görevliler devriye gezerken uçak kullanıyor. Uçaktaki radarlar ile hava kapalıysa bile buzdağlarını tespit edebiliyor. Yine de tüm bu önlemlere rağmen kazalar yaşanabiliyor. 1959’da Kuzey Atlantik’te seyreden Danimarka gemisi Hans Hedtoft bir buzdağına çarpıp sıkışarak batmıştı. Gemideki 95 kişi ölmüştü. 2007’de yaşanan bir diğer olayda ise Antarktika yakınlarında seyreden Explorer adlı geminin gövdesi bir buzdağı tarafından delinmişti. Gemideki herkes başarılı bir operasyonla kurtarıldı.

En büyük tehlike küçükler

Gemiler için en önemli tehlike ise küçük buzdağları. Bazen radarlar tarafından bile farkedilmeyen bu buzdağları ölümcül olabiliyor. Uzmanlar küresel ısınmanın bu küçük buzdağlarının artışında önemli rol oynadığını söylüyor. Buzdağı uzmanı Luc Desjardins, “Buzdağı küçüldükçe radar tarafından daha zor tespit edilebilir hale geliyor” diyor. Buzdağları dışındaki diğer tehlike de sis. Sis gemilerin önünü görememesine neden oluyor. Uzmanlar İtalya’da yaşanan ve 30 kişinin de ölümüne neden olan Costa Concordia kazasını, teknolojinin kazaların tümüne engel olamayacağına dair en önemli örnek olarak gösteriyor.

Su serabı buz dağını gizlemiş olabilir

Titanik ve White Star Line şirketinin gemileri iki tayfanın sürekli olarak gözcü olarak görevlendirildiği nadir gemilerdendi. Gözcüler ufukta ince bir sis gördüklerini bildirmişti. Bu durum, Titanik faciasının bir soğuk su serabı ortasında yaşanmış olabileceğine işaret ediyor. Sıcak ve soğuk havanın karşılaşması sonucu bir serap oluşmuş, böylece ufuk seviyesi olduğundan yüksek görünerek, buz dağını gizlemiş olabilir. Bu koşullar nedeniyle, Titanik’e hasar vermiş olan buzdağı yaklaşık 20 dakika kadar görülememiş olabilir.