Vücut saatiniz hakkında bilmediğiniz 9 gerçek

Karanlık yatma vaktinin geldiğini haber veren en doğal ipucudur.Lambadan, televizyondan ya da telefonunuzdan gelen yapay ışıklar beyninizi uyanık kalma zamanı olduğuna inandırabilir ve sizi tetikte tutabilir.

Uyku tıbbı konusunda uzmanlaşmış profesörlere göre, teknoloji bizi doğal 24 saatlik düzenimizden koparmış ve geç saatlerde uyumaya alışmamıza neden olmuştur.

2. Kamp yapmak vücut saatinizin ritmini düzeltmenize yardımcı olabilir.

Yatak odanızdan teknoloji faktörünü çıkartmak kolay bir çözüm olacaktır fakat teknolojiye aşırı bağlı bazı insanlar için bunu söylemek yapmaktan çok daha kolay.

Teknolojiye bağlanma ihtimaliniz tamamen ortadan kalktığında vücudunuz doğal ritmine kolayca geri dönecektir.

Yapılan bir araştırmaya göre, bir haftalık bir kamp gezisi sonucunda kampçıların vücut saati gün doğumu ve gün batımına uyum sağlayan bir ritme geri dönüyor.

Araştırmanın sonuçları, doğal aydınlık ve karanlık dönüşümünün, erken yatan ve geç yatan insanlar arasındaki temel farklılıkları ortadan kaldırmaya yarayan sinyaller yolladığını gösteriyor.

3. Uçak yolculuğu yapmadan da jet lag yaşayabilirsiniz.

Beyninizi 3 saat dilimi değiştirdiğine inandırmak için gerçekten yolculuk yapmanıza gerek yok.

Aslına bakılırsa haftasonu normal saatinizden geç yatıp, geç kalktığınızda kendinizi halsiz hissedersiniz ve Pazartesi günü normal düzeninize dönmekte zorlanırsınız. Bu duruma 'sosyal jet lag' adı veriliyor.

Normal uyku düzeninizin dışına çıkmak vücut saatinizin ritmini bozacak ve Pazar gecesi uyumanızı, doğal olarak Pazartesi sabahı da uyanmanızı zorlaştıracaktır.

Sosyal jet lag'den kaçınmak için haftasonları da, normal uyku düzeninize mümkün olan en yakın saatlerde uyuyup uyanmaya çalışmalısınız.

Eğer bu düzeni tutturamayacağınızı düşünüyorsanız, en azından sabahları yeterli miktarda gün ışığı almak, vücut saatinizi toparlamaya yardımcı olacaktır.

4. Jet lag ve diğer uyku bozuklukları aslında sirkadyen saat bozuklukları olarak görülüyor.

Jet lag, sosyal de olsa yolculuktan da kaynaklansa ya da narkolepsi gibi tamamen vücut saatinizden kaynaklanan bir sorun da olsa uykusuzluk veya aşırı uykuya sebep olabiliyor.

Bu tarz uyku problemleri sirkadyen ritim bozuklukları olarak görülüyor ve genellikle çok erken uyanan insanlarda, gece çalışan insanlarda ya da çalışma saatleri sürekli olarak değişen insanlarda görülüyor.

5. Uyku düzeninizle oynamak vücut saatiniz üzerinde çalışan genlerinizde problem yaratabilir.

Bu genler vücudunuzda vücut ısısından, kan şekerine hatta ruh halinize kadar her şeyi kontrol ediyorlar.

Fakat insanların uyku düzenleri üzerinde yapılan bir araştırma sonrası 28 saatlik güne alışan ve uyku düzeni normalden 12 saat kayan insanlarda bu genlerin tamamen işlevsiz hale geldiği görülüyor.

Uyku düzenimizin bozulması sonucu ritmik genlerimizin yaklaşık %97'sinin senkronizasyonu bozuluyor ve bu durum jet lag ya da düzensiz çalışma saatleri gibi olaylarda kendimizi kötü hissetmemize sebep oluyor.

6. Bu genlerin bazıları bağışıklık sisteminizi etkileyebilir.

Üst üste birkaç gece uyku düzeninizin dışına çıktığınız günlerden sonra zorlu bir soğuk algınlığı yaşadığınız zamanları hatırlıyor musunuz? Uykusuzluk bağışıklık sisteminizi direkt olarak etkileyebilir.

Yapılan araştırmalara göre bakteriyle savaşan bazı genlerin tamamen vücut saatimiz tarafından kontrol edildiğini gösteriyor.

7.Doğurganlığa olumsuz etkileri var.

Hamile olan ya da hamile kalmak isteyen kadınlar yatak odasında suni ışık kullanmamaya özellikle dikkat etmelidir. Sirkadyen ritminiz bozulduğu zaman bu durum biyolojik saatizin bozulmasına da sebep oluyor.

2014'te yapılan bir araştırmaya göre, melatonin üretimi düzenli çalışan sirkadyen ritimleriyle tetikleniyor ve antioksidan özelliği sayesinde suni ışıklar tarafından gelişmesi engellenmiş yumurtaların strese karşı korunmasını sağlıyor.

8. Depresyonda olan kişilerin uyku bozuklukları vücut saatlerindeki bozukluktan kaynaklanıyor.

2013'te yapılan bir araştırmada akıl sağlığı yerinde olan donörlerin beyin örnekleri ile ölümü sırasında depresyonda olan donörlerin beyin örnekleri karşılaştırıldı.

Depresyonda olan kişilerin beyinlerindeki gen aktivitelerinin normal olan 24 saatlik sirkadyen ritimden saptığı görüldü. Bu insanların uyku düzeni dağınık olur, günün yanlış saatlerinde uyurlar ve sağlıklı bir uyku düzeninden uzak olurlar.

9. Sebzelerin ve meyvelerin bile sirkadyen saatleri vardır.

En sevdiğiniz meyve ve sebzeler hasat edildikten sonra hemen ölmüş sayılmaz. 2013'te yapılan bir çalışmaya göre, sebze ve meyvelerde de manav raflarında oturdukları sürece çalışmaya devam eden iç saatler var.

Meyve ve sebzelerin bulundukları ortama günler boyunca uyum sağladığı ve ışık kullanılarak günün belirli saatlerinde daha fazla kanserle savaşan antioksidanlar üretmelerinin sağlanıldığı ortaya çıktı.