SSPE hastalığı nedir? SSPE hastalığının belirtileri nelerdir?
SSPE (Subakut Sklerozan Panensefalit) hastalığı, kızamık virüsü enfeksiyonunun neden olduğu bir merkezi sinir sistemi rahatsızlığıdır. Az rastlanan ölümcül bir nörolojik hastalık olan SSPE, kızamık aşısı olmayan çocuklarda daha fazla görülüyor
Subakut Sklerozan Panensefalit hastalığı kısa ve bilinen adıylaSSPE, kızamık mikrobunun yol açtığı bir nörolojik hastalıktır.SSPE, merkezi sinir sisteminin kızamık virüsü enfeksiyonu ile ilerlemesinden meydana geliyor. Çocuklukta geçirilen kızamığın ağır veya hafif olması SSPE oluşumu riskinietkilemiyor.
Kızamık hastalığının ülkemizde etkisini sürdürmesive bazı durumlarda salgınlara yol açması nedeniyle SSPE vakaları da görülmeye devam ediyor. SSPE, kızamığa karşı aşılanmamış veya aşılanmasına rağmen yeterli bağışıklık düzeyine ulaşmamış çocuklarda görülüyor. Hastalık, aşılanmadan önce kızamık geçirmiş çocuklarda da rastlanabiliyor. SSPE, kızamık geçirilmesinden ortalama 5-6 yıl sonra ortaya çıkıyor.
SSPE HANGİ YAŞLARDA GÖRÜLÜR?
Hastalığın görülme yaşı 2-32 gibi geniş bir aralıkta verilse de, SSPE enfazla5-15 yaşları arasında meydana geliyor. Çoğunlukla çocukluk döneminde görülen hastalıkta ortalama yaş ise 7 olarak belirtiliyor.
Hastalığa kızamık geçirildikten sonra beyne yerleşen bir virüs neden oluyor. Virüs, hastalığın bitiminden sonraki 10 yıl içinde tekrar etkinhale geçiyor ve beyinde büyük tahribata yol açıyor.
Hastalığın sebep olduğu patolojik değişiklikler özellikle beyinde gerçekleşiyor.Hastalarda sırasıyla spastiklik, koma ve ölümle sonuçlanan ilerlemeli beyin işlevi kaybı görülüyor. Hızlı seyirli bir hastalık olan SSPE'de 6-24 ay içinde ölüm meydana gelebiliyor. Nadir de olsa hafif seyirli vakalar görülebiliyor. Kesin tedavisi olmayan virüsün yayılmasını geciktiren ilaçlarla da hastalığın seyri yavaşlatılabiliyor.
SSPE,Türkiye'de daha çok Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde görülüyor. Hastalık, erkek çocuklarda kız çocuklara nazaran daha sık rastlanıyor. Nadir durumlarda yetişkinlerde de ortaya çıkabiliyor.
SSPE'NİN BELİRTİLERİ NELERDİR?
SSPE'nin önceden normal gelişimi olan bir çocukta ya da genç erişkinde birkaç hafta birkaç ay içinde gelişen belirtileri vardır. Bunlar;
- Yürümede bozulma
- Unutkanlık, hafıza kaybı
- Konuşmada bozulma
- Davranış değişikliği
- Uyarılara yanıt vermede görülen bozukluklar,
- İstemsiz kas haraketleri, başın öne doğru düşmesi, vücutta gevşeme, silkinme şeklinde kısa süreli nöbetler.
İlerleyici bir rahatsızlık olan SSPE'de, hastaların yaklaşık yüzde 10'unda ilerlemenin olmaması, hastalıkta duraklama, hatta kendiliğinden iyileşmenin görülmesi mümkündür.
Çoğu bakıma muhtaç olan SSPE hastaları tüple beslenirler. İleri dönemlerde tamamen yatağa bağımlı hale gelirler.
HASTALIĞIN İLERLEMESİ
SSPE hastalığının ilerlemesi 4evreden meydana geliyor.
- Birinci evre: Unutkanlık, sinirlilik
- İkinci evre: İstemsiz kas haraketleri, sıçramalar, tek başına yemek yiyememe
- Üçüncü evre: Yatağa bağımlı hale gelme, burundan sıvıyla beslenme
- Dördüncü evre: Koma. 6-24 ay süren koma sonucu ölüm
SSPE'NİN TEDAVİSİ
Hastalığı önlemenin tek yolu, her çocuğa kızamık aşısını uygun yaşlarda yapmaktır. Kızamık aşısı olmamış çocuklarda hastalığın görülme riski, aşı yapılana göre 20-30 kat daha fazladır. Tıbben kesin tedavisi olmayan SSPE'nin seyri, virüsün yayılmasını geciktiren ilaçlarla yavaşlatılabiliyor.
