Uzayda bile kahve var
Kırk yıllık hatırı vardır diyoruz da kahveden pek anlamıyoruz. Tabii ki Türk kahvesini değil, su katılan instant kahveyi kastediyorum. Bakın uzay istasyonundaki astronotlar bile o kahveye isyan etti de, İtalyanlar 10 yıl uğraşıp uzay için espresso makinesi icat etti. Hatta makine uzaya gitti, c kadın astronot espressosuna kavuştu bile
Ayşe ÖZEK KARASU/HT PAZAR
Evet İtalyanlar uzay istasyonunda yerçekimsiz ortama uyumlu espresso makinesi yapmak için 10 yıl uğraşmışlar. NASA’nın meşhur uzay kalemi gibi geyiğe çok müsait bir icat. Ama şakası yok, bence devrimci, ciddi bir icat.
Kalem hikâyesi yıllardır ağızlara sakızdır. Güya NASA, astronotlar yerçekimsiz ortamda yazabilsin diye 10 yılda 12 milyon dolarlık yatırımla tükenmez kalem yapmıştır; oysa Rus kozmonotlar adi kurşunkalem kullanmaktadır. Ahmakça savurganlıkla köhne fakat pratik zihniyeti kıyaslayan bu hikâye palavradır. Gerçi öyle bir kalem vardır. Amerikalı mühendis Paul Fisher’in 2 yılda 2 milyon dolara geliştirdiği kalem uzayda olduğu gibi, eksi 45’ten 200 dereceye her ısıda, yağlı ve ıslak yüzeyde ya da yukarı doğru da yazabilmektedir. Kartuşu basınçlı, bilyesi tungstenden, mürekkebi de yoğundur. Ve Fisher marka kalemi Rus kozmonotlar da kullanmaktadır. Amazon’da da 38 dolar.
Halen Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (ISS) kullanılan kalem de o. İstasyonda kalem var da, adam gibi kahve makinesi yoktu ve özellikle İtalyanlar şikâyetçiydi. Astronot Luca Parmitano, “Burada tek özlemim, sıkı bir fincan espresso” diyordu. İnstant kahve, demlinin yerini tutmuyordu ve sonunda, halen istasyonda bulunan Samantha Cristoforetti o fincana (pardon poşete) kavuştu. Uzaya giden ilk İtalyan kadını olmakla kalmayıp, uzayda hakiki espresso içen ilk astronot da oldu. Ünlü kahveci Lavazza ile uzay gıdaları üreten Argotec’in geliştirdiği ISSpresso geçen hafta SpaceX’in Dragon kapsülüyle ISS’e gönderildi. Kadın sevincinden “Kahve geldi” diye tweet attı. Alet mikrodalga fırın boyutunda. Su poşetini koyup, kapsülü yerleştiriyor düğmeye basıyorsun, mis gibi kahve diğer poşete akıyor. Uzaya uyumlu fincan Ar-Ge’si de sürüyor. Bir de atık kapsül sorunu var. Uzaydan çöp taşımak pahalı bir iş. Çözüm aranıyor.
Uzay kahvesi, kalemden de önemli bir icat. Lavazza’nın Başkan Yardımcısı Giuseppe Lavazza, “İtalyan kahvesi, sınır tanımayan bir içecektir. Sosyal bağları kuvvetlendirir” diyor. Çünkü sadece Cristoforetti değil, diğer mürettebat da içeçek. Kahve zihni açar, adamı akıllı yapar, demanstan, kanser ve diyabetten korur, bol miktarda antioksidan barındırır, fiziksel performansı artırır, yağ yakar, ömrü uzatır bahsine girmiyorum. Çünkü bazı ürünlerin faydalarıyla ilgili “kanıtlanmış bulguların” lobi marifeti olduğundan şüphelenirim. Ama kahvenin faydaları literatüründe “Depresyona karşı birebirdir, insanı mutlu eder” lafı kesinlikle doğrudur. Çünkü ortama neşe, coşku ve muhabbet katar, insanın zihni canavar kesilir, çalıştıkça çalışası gelir. Sıkı bir kahve, insanın ruhunu kanatlandırır. İşte artık istasyondaki kahve aralarında dostluklar kurulacak, stres atılacak, sorunlar daha kolay çözülecek. Ve ISS’de aylar geçiren mürettebat, kahve ritüeliyle kendini evinde hissedecek. Sadece İtalyan Uzay Ajansı değil, NASA da öyle diyor. NASA uzay istasyonu programından Dan Hartman’a göre kahve çok önemli bir psikolojik destek.
İyi bir kahveye kavuşmak için işyerinde kesintisiz aylar geçirmeye gerek yok. Türk kahve makinesini üretmiş bir nesil olarak ofislerde granülleri atıp, espresso ve filtre makinelerine kavuşmanın zamanıdır. Adamlar, uzay versiyonunu yaptı. İnsaf!
