CEO-çalışan arasındaki makas hızla açılıyor
Economic Policy Institute'un yayımladığı rapora göre son 30 yılda CEO'ların kazancı yüzde 1007 artarken çalışan maaşları sadece yüzde 11.9 yükseldi. Kuruluş artan gelir adaletsizliğinin önüne geçilmesi için CEO-çalışan maaş farkının yüksek olduğu şirketlerden daha fazla kurumlar vergisi alınması teklifinde bulundu. Selim Karahan'ın haberi
Washington merkezli araştırma kuruluşu Economic Policy Institute'un (EPI) yayımladığı son rapor gelir adaletsizliğindeki artışın ne seviyede olduğunu gözler önüne serdi.ABD'nin en büyük 350 şirketinin incelenmesi sonucu kaleme alınan rapora göre söz konusu firmalardaki CEO'lar 2018 yılında ortalama 17.2 milyon dolar kazandı. CEO'lar böylece geçen yıl ortalama çalışanlarından 278 kat fazla kazanmış oldu.
FARK HIZLA AÇILIYOR
CEO'ların altlarındaki çalışanlardan fazla kazanması beklenen bir durum olsa da çalışanlarla CEO'lar arasındaki gelir farkının hızla açılması dikkat çekiyor. EPI'nin yayımladığı verilere göre 1965 yılında CEO'lar ortalama çalışanlarının 20 katı, 1989 yılında ise 58 katı kadar kazanıyordu. 1978-2018 yılları arasında CEO kazançları yüzde 1007, ortalama çalışan maaşları ise yüzde 11.9 yükseldi. 2008 krizinden sonraki ödemelere bakıldığında da benzer bir tablo ortaya çıkıyor. CEO kazançları 2009-2018 arasında yüzde 52.6, ortalama çalışan maaşları ise yüzde 5.3 arttı.
ÇALIŞANLARININ YANINDA BORSAYI DA KATLADI
CEO'lara maaşlarının yanında hisse opsiyonları da verildiği için ilk anda CEO kazançlarındaki artış şirketlerin borsadaki performansıyla ilişkisi olduğu düşünülebilir. Ancak söz konusu 350 şirketin önemli bir bölümünün yer aldığı S&P 500 endeksi CEO kazançlarının yüzde 1007 yükseldiği dönemde yüzde 339 artış yaşadı.
YETENEKLERİYLE ALAKALI DEĞİL
EPI raporunda CEO maaşlarındaki bu muazzam artışla ilgili olarak "CEO'lar sahip oldukları yetenekler veya verimliliği artırmalarından dolayı değil, maaşları belirleme gücü oldukları için daha fazla kazanıyorlar. CEO ve yönetici kazançlarındaki bu artış tepedeki yüzde 1 ve yüzde 0.1'lik kesimin büyümesini desteklerken ortalama çalışanın ekonomik büyümeden daha az nemalanmasına yol açtı. Bu da çok kazananlarla alttaki yüzde 90 arasındaki farkın açılmasına neden oldu" değerlendirmesi yer aldı.
"ÇÖZÜMLER GETİRMEMİZ GEREKİYOR"
CEO'ların daha az kazanması veya daha fazla vergi vermesi durumunda ekonominin bir zarar görmeyeceği belirtilen değerlendirmede şu ifadeler yer aldı: "En üst kesimden daha fazla gelir vergisi alınması, CEO-çalışan maaş farkının çok olduğu şirketlerden daha fazla kurumlar vergisi alınması, belli bir miktarın üzerindeki maaş veya bonus ödemelerinden 'lüks vergisi' alınması, hissedarlara CEO'ların yüksek maaş taleplerini dengeleyebilecekleri araçlar verilmesi gibi politika çözümleri getirmemiz gerekiyor."
