Köprü ve otoyollara 7.8 milyar TL garanti ödemesi
Karayolları'nın, 'mega' olarak adlandırılan, yap-işlet-devret (YİD) modeliyle inşa edilen köprü ve otoyol projelerine, 2019 yılı için yapacağı garanti ödeme tutarı ortaya çıktı. Karayolları'na, bu amaçla 7.8 milyar TL ödenek ayrıldı. Köprü ve otoyollarda, aralık ayı tamamlanmadığı için veriler kesinleşmedi. Ancak, ödenecek tutarın 7.8 milyar TL'yi de aşabileceği hesaplanıyor
Devletin, köprü ve otoyollara, garanti kapsamında yapacağı ödemenin ayrıntısına girmeden önce, YİD modeliyle inşa edilen projeleri anımsatalım.
Yavuz Sultan Selim ve Osmangazi köprüleri, Avrasya Tüneli ve İstanbul-İzmir ile Kuzey Çevre otoyolları, YİD modeliyle inşa edildi. Devlet, özel sektör tarafından yapılan bu projelere, belli sayıda araç geçiş garantisi verdi. Garanti bedeli, döviz üzerinden belirlendi. Söz konusu köprü ve otoyolları kullanan araç sayısı, garanti sınırının altında kalması halinde aradaki farkı devlet ödüyor.
HESAPLAMA VE SÜREDE DEĞİŞİKLİK
Yavuz Sultan Selim ve Osmangazi köprüleri ile İstanbul-İzmir ve Kuzey Çevre otoyollarına, daha önce yılda bir kez ocak ayı dolar kuru esas alınarak garanti ödemesi yapılıyordu.
Örneğin, 2018 yılı için garanti ödemeleri 2019 yılının nisan ayında yapıldı. Ödemede, 2 Ocak 2018 dolar kuru esas alındı. Devlet, öngörülen sayıda araç söz konusu projeleri kullanmadığı için ilgili işletmelere toplam 3 milyar 650 milyon TL ödemişti.
2018 yılının ağustos ayında dolar kurunda yaşanan şok artışın ardından hesaplama ve ödeme döneminde değişiklik yapıldı. 2019 yılından itibaren Yavuz Sultan Selim ve Kuzey Çevre Otoyolu’nda, devletin işletmeci şirkete yapacağı garanti ödemelerinde iki farklı tarihteki dolar kuru dikkate alınıyor. Ödemelerde, ilgili yılın ilk yarısı için ocak, ikinci yarısı için temmuz ayı dolar kuru esas alınıyor.
1 Ocak-31 Haziran için aynı yılın temmuz ayında, 1 Temmuz-31 Aralık için izleyen yılın ocak ayında garanti ödemesi yapılıyor. Bu projeye, 2019’un ilk yarısına ilişkin garanti ödemesi, temmuz ayının son haftasında yapıldı. Yaklaşık 1.4 milyar TL aktarıldı.
Osmangazi Köprüsü ve Gebze-Orhangazi-İzmir Otoyolu Projesi’nde de benzer bir değişiklik yapıldı. Bu projeye de Yavuz Sultan Selim’de izlenen yöntemle garanti ödemesi yapılmaya başlanacak.
2019 ÖDEMELERİ
Peki, YİD modeliyle inşa edilen karayolları projeleri için ne kadar garanti ödemesi yapılacak? Bu tutar, büyük ölçüde belli oldu. Karayolları’na, bu amaçla 2020 bütçesine 7.8 milyar TL ödenek konuldu. Köprü ve otoyollarda, aralık ayı tamamlanmadığı için veriler kesinleşmedi. Ancak, ödenecek tutarın 7.8 milyar TL’yi biraz aşabileceği hesaplanıyor.
