Şike davası neden çabuk sonuçlandı?

GAZETE HABERTÜRK / TÜLAY ŞUBATLI

Aylardır Türkiye’nin gündeminden düşmeyen “futbolda şike davası” bitti ama tartışmalar bitmedi. Aziz Yıldırım ve diğer sanıkların gözaltına alındığı 3 Temmuz günü gerçekleşen operasyonla başlayan süreçte, 5 ay sonra iddianame hazırlandı. 14 Şubat‘ta ilk duruşmanın yapılmasıyla da yargılama safhasına geçildi. İstanbul Özel Yetkili 16. Ağır Ceza Mahkemesi’nin 4.5 ay gibi kısa bir zamanda dosyayı sonuçlandırıp ‘tahliye’ kararını açıklaması dikkat çekerken, bu durum “Diğer davalar neden uzuyor, çabuk bitmiyor?” sorusunu da beraberinde getirdi. Kimi hukukçular “Kamuoyu baskısı nedeniyle mahkeme şike davasına ‘torpil’ geçti” derken, kimileri özellikle Ergenekon ve Balyoz gibi davaların konusuyla, sanık sayısının fazlalığı nedeniyle uzadığını, şike davasının çabuk bitmesinin normal olduğunu söyledi. İşte, Türkiye’de gündem değiştiren davalara farklı bakış...

‘KISA ARALIKLARLA DURUŞMA YAPILDIĞI İÇİN ERKEN BİTTİ’

Ankara Ünv. Huk. Fak. Öğrt. Üys. Prof. Dr. Muharrem ÖZEN

“Bana göre şike davasına bakan mahkeme doğru bir yöntem izledi. Duruşmalarda ara süreleri kısaltarak sık duruşma yaptı. Ceza Muhakemesi Kanunu, ‘İddianame kabul edildikten sonra ara vermeksizin duruşma yapılır ve hüküm kurulur’ diyor. Eğer mümkünse bir celsede duruşmayı bitireceksin ve hükmü kuracaksın. Ancak uygulamaya baktığımızda ‘Zorunluluk halinde duruşmalara ara verilebilir’ hükmü o kadar yaygın kullanılıyor ki duruşma günleri 3 ay, 6 ay aralarla veriliyor. Şikeye bakan ağır ceza mahkemesi, şike Davasına yoğunlaştı. Başka davalara bakmadı. Baksa da sınırlı bakmış olabilir. Bu neyi sağladı; delilleri hızlı topladı, savunmaları zamanında aldı, bunun sonucunda da hükme 4.5 aylık sürede ulaştı. Diğerlerinde en büyük sorun şu: Fiili ya da hukuki bağlantıyı esas alarak, onlarca uyuşmazlık aynı çuval içine kondu. Sanık sayısı arttı, çok farklı deliller dosyaya girdi. O kadar çok davayı ortak bir dava haline getirdiler ki, böyle bir uyuşmazlığı çözmek mümkün değil. Böyle bir durumda adil yargılama ilkesine uymak da mümkün değil.”

‘MAHKEME ŞİKE DAVASINA TORPİL GEÇTİ’

İstanbul Medeniyet Ünv. Huk. Fak. Dekanı Prof. Dr. Hakan HAKERİ

“Keşke Türkiye’de bütün duruşmalar Şike davasındaki gibi çabuk bitse. Mahkeme bu davaya özel önem verdi. Bir nevi torpil geçti. Bu kadar büyük bir davanın, diğer davalara bakıldığında 1 yılda bitirilip karara çıkılması nadir görülür. Çok basit davalar bile 1 yılda bitmiyor. Şike davası kamuoyunun, taraftarların takip ettiği bir dosyaydı. Mahkeme çok tepki görmeyeyim diye diğer dosyalara nazaran kısa sürede bitirebilmek için art arda yargılamalar yaptı. Bu şekilde hızlı bitti diye düşünüyorum. Basit bir karşılıksız çek davası bile 1 yılda bitmez.”

‘DELİLLER TOPLANMADAN AÇILDIĞI İÇİN DAVALAR UZUN SÜRÜYOR’

Bilgi Ünv. Hukuk Fak. Öğrt. Üys. Yrd. Doç. Dr. Barış ERMAN

“Genel olarak ceza yargılamaları çok uzun sürmektedir. Örneğin, iddianamenin sunulmasına kadar geçen sürede, soruşturma aşamasında delillerin tamamının toplanması gerekmektedir ancak bunlar toplanmadan dava açılmaktadır. Bunun sonucunda, mahkeme de tek ve sürekli bir oturumla delilleri görüşmek yerine delil toplamaya çalışmakla zaman yitirmektedir. Ergenekon, Balyoz gibi davalarda ise tek ve sürekli oturum yapılmaya çalışılmasına rağmen, sanık sayısı ve iddianamenin büyüklüğü kısa sürede sonlandırılmasına imkân tanımamaktadır.”

‘ŞİKE DAVASIYLA DİĞERLERİNİ KIYASLAMAK DOĞRU DEĞİL’

İstanbul Şehir Ünv. Huk. Fak. Öğrt. Üys. Prof. Dr. Mahmut KOCA

“Benzer davaların niye uzadığını sağlıklı tahlil edebilmek için içeriğini bilmek lazım. Sanık sayısının çokluğu etkili olabilir. Araştırılması gereken konular, deliller gibi birçok faktör etkili olabilir. Ergenekon gibi davalarda birçok dava birleştirildi. Ankara’daki Danıştay saldırısından tutun da Gölcük’teki silahlara kadar... Bunlar işin içinden çıkılması zor hadiseler. Davaların birleşmesi demek bağlantıların kurulması, delillerin yeniden değerlendirilmesini gerektiriyor. Şike davasında ise olayları tespit ettiler, sanıkları tespit ettiler. Ucu bucağı belli bir davaydı. Kamuoyunda uzun süredir devam eden diğer davalarla şike Davasını kıyaslamak çok sağlıklı bir kıyaslama değil.”

‘YENİ İDDİANAMELER DAVAYI UZATIYOR’

Gazi Ünv. Hukuk Fakültesi Öğrt. Üys. Doç. Dr. İlhan ÜZÜLMEZ

“Şike davasına bakan mahkeme özellikle bu davayla ilgili yönlendirildiği için sadece şike dosyasına yoğunlaştı. Yani ‘futbolda şike davası’na öncelik verdi. Bizde malum davaların uzamasının sebebiyse soruşturmanın genişlemesi, yeni iddianamelerin ortaya çıkması. Soruşturmanın genişlemesi sonucu davalar uzuyor.”