Burun tıkanıklığına ne iyi gelir?

Burun hem çok önemli fonksiyonları hemde insan yüz estetiğinde en önemli anahtar yönü olan bir organdır. İyi nefes alamayan bir burun tansiyon, kalp rahatsızlıkları, uyku apnesi, çeşitli performans bozuklukları gibi bir çok rahatsızlıkların da başlıca sebeplerindendir. Toplumda burundan nefes alma problemlerinin oldukça yaygın olduğunu belirten Kulak Burun Boğaz Hastalıkları ve Baş Boyun Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Seçkin Ulusoy, burun tıkanıklığı hakkında merak edilenleri anlattı.

BURUN TIKANIKLIĞININ BİRÇOK SEBEBİ OLABİLİR

Burunda kemik veya kıkırdak eğriliği soyaçekim ile ya da sonradan alınan çeşitli darbe ve çarpmalar nedeniyle oluşabilir. Bazen kişinin hiç hatırlamadığı darbelerle de zaman içinde eğrilikler yani deviasyonlar olabilir. Mesela doğum sırasında bebeğin yüzünün dar anne rahminden çıkarken kıkırdakta biraz zorlanma olabiliyor ya da yenidoğan döneminde çeşitli darbe veya sürtmelere bağlı oluşan bu minik kıkırdak çatlakları büyüme sırasında belirginleşip Pisa kulesi gibi sürekli bir yana kayarak ileride tüm bir burun deliğini tıkayacak bizim fort dediğimiz devisyonlara neden olabiliyor. Ayrıca burun kıkırdağı veya kemik eğriliğine bazen bizim valf dediğimiz burun çatısı darlığı veya burun yan duvarlarının güçsüzlüğü ve buna bağlı nefes alma esnasında burun kanatlarındaki çökmelerde de eşlik edebilir.

Burun tıkanıklığı yaratan nedene göre değişen çeşitli cerrahi yöntemler oldukça başarılı bir şekilde uygulanmaktadır. Bunlar burun kemiği eğriliği ameliyatı dediğimiz septum deviasyonu ameliyatları, alt burun etlerinin (konka) radyofrekans yöntemi ile küçültülmesi, burun çatısı zayıflıklarının giderilmesi veya burun dışındaki bir eğrilik de eşlik ediyorsa burun estetiğini içermektedir. Ayrıca hastamıza kronik sinüzit tanısı koyduysak sinüzit ameliyatını da estetik bir burun ile birleştirmekde çok sık uyguladığımız işlemlerdendir.

Gebelikte burun tıkanıklığı neden sık görülüyor?

Hamilelik döneminde hormonal değişikliğe bağlı olarak burun içerisinde kan dolaşımındaki artış sonucu burun tıkanıklığı ve kanamalarına sık rastlanır. Anne ve bebek sağlığı açısından burun içinde tıkanıklık yapan mekanik sebeplerin gebelik öncesinde düzeltilmesi oldukça önemlidir. Burun tıkanıklığı gebeliğin seyrini güçleştirebilir ve normal doğum sırasında yaşanacak nefes problemleri doğumu zorlaştırabilir. Bu yüzden planlı bir gebelik öncesinde bir burun tıkanıklığı varsa mutlaka bir kulak burun boğaz uzmanına görünüp endoskopik muayene olmasıhem anne hemde bebek sağlığı vede gebelik konforu açısından faydalı olacaktır.

Çocuklarda burun tıkanıklığı neden oluyor?

Çocukluk çağı burun tıkanıklıklarının neredeyse tamamının nedeni halk arasında geniz eti diyede tabir edilen adenoid dokularının büyümesidir. Çünkü bu çağlarda genelde kıkırdak ve kemik eğrilikleri henüz ilerlememiştir. Geniz eti dokusu normalde her çocukta bulunan ve 2 yaş civarı büyümeye başlayıp 7-8 yaş sonrası küçülme sürecine giren ve nihayetinde 12-14 yaşına gelindiğinde kaybolan bir lenfoid yani bağışıklık sistemi ile ilgilidir. Bu dokunun geniz arkasını büyük oranda doldurması veya orta kulak basıncını bozup sıvı birikimine neden olduğu durumlarda basit bir ameliyatla alınması çocukları tamamen rahatlatacaktır.

Burun ameliyatlarında hala tampon uyguluyor musunuz?

Geçmişte bu ameliyatı olanların en rahatsız olduğu konu olan tamponlar artık çok gelişti. Eskiden şehir efsanelerine dönüşen “doktor burnumdan 2 metre tampon çıkardı“ mevzusu tarih oldu. Yıllardır bez tamponları kullanmıyoruz. Bunun yerine burun içine uyguladığımız kendisi eriyen dikiş yöntemlerini veya kısa sürede eriyen eriyen tamponlarıda kullanabiliyoruz ama en sık ortasından nefes alınabilen silikon tamponları tercih ediyoruz. Bu silikon tamponların varlığını hastalarımız hiç hissetmiyorlar ve çıkarırken acı duymuyorlar. Ortasındaki ince hava kanalcıklarında az da olsa nefes alabiliyorlar. Bunları 1 hafta gibi burun içinde tutmak istememizin en önemli sebebi de burun içindeki dokuların doğru yerlerine oturmalarını sağlamak içindir bu süre için sadece hastalarımızdan küçücük sabır istiyoruz. Kısaca günümüzde burun tıkanıklığı ameliyatı sonrasındaki dönem son derece konforlu diyebiliriz.

Burun eti büyümeleri neden oluyor?

Son yıllarda sıkça konuşulan burun eti büyümesi ve tedavisi nasıl oluyor sorumuza uzmanımız şöyle cevap verdi: Bizim konka dediğimiz her iki burunda da bulunan burun etleri burun içi fizyolojiden büyük oranda sorumlu birer anatomik organdır. Konkalar içinde kemik olup etrafındaki yumuşak dokular çeşitli sebeplerle şişebilen organlar olup sıklıkla da burun tıkanıklığının da en sık sebeplerindendir. Bunlar solunum organı kabul ediliyor ve tamamen yada kısmen kesip çıkaramıyoruz. Bunların hacmini küçültmeye dönük çeşitli lokal uygulamalar geçmişten günümüze kullanıldı fakat sonuçları her zaman tatminkar olmadı. Artık bu geride kaldı; uygun seçilmiş hastalarda burun içi bu etleri lokal anestezi ile radyofrekans uygulamasıyla 10 dk da küçültüp mucizevi bir şekilde hastanın nefes almasını sağlam mümkün. İşlem sonrasında 6 hafta kadar süren burun içindeki kabuklanmayı takiben hasta tamamen rahatlıyor. Eğer çok ileri bir kemik veya kıkırdak eğriliği yoksa başvuran bir çok hastada bu yöntem ile genel anesteziye gerek kalmadan koltukta oturur şekilde yeterli hava pasajı sağlayabiliyor.

Burun tıkanıklığını azaltmak evde kendimiz için neler yapabiliriz?

Öncelikle burnumuzun sıklıkla temizlenmesi ve nemlendirilmesi gereklidir ve bu diş fırçalamak gibi bir yaşam tarzına dönüşmelidir. Bol sıvı gıda tüketilmeli ve mümkün oldukça gece yüksek yastık tercih edilmelidir. Ilık bir banyo ile beraber, sıcak su ile nemlendirilmiş olan küçük bir havluyu yüze tutmak ve havasını solumakda faydalıdır.
 Eczanelerden kolaylıkla temin edilebilecek serum fizyolojik veya Okyanus suyu içeren burun spreylerine ilaveten burun nemlendiricileri ile beraber vitaminleri içeren bölgesel etkili sprey ve kremlerde oldukça faydalıdır. Kaloriferin üzerinde su bulundurulması veya odayı nemlendiren cihazların kullanılmasıda oldukça faydalıdır. Ayrıca sigara dumanı, alkol ve çeşitli kimyasal içerikli kokular ve boyalardan uzak durulmalıdır.

Uzun lafın kısası; burundan nefes almalarının sağlanması çok önemlidir. Sağlıklı bir nefes sıhhatin en önemli ilk şartı ise sağlıklı bir burundur.