Benzin tarih yazdı
Benzin, ezeli rakibi motorini, her litrede 50 kuruşluk verginin yarattığı dezavantaja karşın dize getirdi ve bir tarih yazdı. Benzinin litresi, 51 kuruşluk indirimin ardından (illere göre küçük değişiklik gösterebilir) 5 TL 63 kuruşa gerilerken, motorin ise 5 TL 75 kuruşta kaldı. Neden geleneksel olarak benzin, motorine göre daha pahalı? Verginin etkisi ne kadar? Türkiye, ABD'ye neden benzin ihraç ediyor? Bu soruları, sektörde çeyrek yüzyılı aşkın süredir bulunan bir uzmana sorduk. Sözü uzmana bırakmadan önce hafta başında beklenen bir artışı haber verelim. Benzine, uluslar arası piyasada ton fiyatı 279 dolardan 289 dolara çıktığı için pazartesiyi salıya bağlayan gece 7 kuruş zam bekleniyor. Bu artışla motorin ve benzin arasında fiyat farkı, 12 kuruştan 5 kuruşa düşecek.
Benzin, haftayı 1 TL 11 kuruş indirimle kapattı. Bu indirim sonrasında benzin fiyatı, motorin fiyatının altına düştü. Benzin-motorin karşılaşmasında, benzin aleyhine süregelen ve deyim yerindeyse gelenekselleşen fiyat yapısı değişti. Benzin, motorine göre daha ucuz hale geldi.
Şimdi, merak edilen soruların yanıtlarını almak üzere uzmana kulak verelim. Akaryakıt Ana Dağıtım Şirketleri Derneği (ADER) Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve TERMOPET Yönetim Kurulu Başkanı Cemil Direkci, 27 yıldır akaryakıt sektöründe olduğunu belirterek, benzin fiyatının motorinden daha düşük olduğu bir dönemi anımsamadığını belirterek, Sadece, geçen yıl şubat ayında birkaç kuruş kadar benzin daha ucuz oldu. Tabii, halen uygulamada olan eşel mobilin (devlet, bir süredir benzin ve motorinde olası zammı ÖTV gelirlerinden karşıladı) etkisini unutmamak lazım” dedi.
Direkci, “Benzin, neden daha pahalı?” sorusunu da şöyle yanıtladı:
“Devlet, motorini ticari görüyor (otobüs, kamyon, minibüs ve taksilerin tercihi). Benzin ise daha özel kullanıma yönelik bir yakıt türü olarak değerlendiriliyor. Bu nedenle benzinden motorine göre daha çok ÖTV alınıyor. Benzinden, son artışla birlikte her litreden 2 TL 52 kuruş, motorinden 2 TL 5 kuruş ÖTV tahsil ediliyor. Sonra, her iki ürüne yüzde 18 oranında KDV ekleniyor. Benzinin, litrede halen 50 kuruş vergisi yüksek. Yüksek vergi ürün fiyatını da etkiliyor” diye konuştu.
YILLIK 28 MİLYAR LİTRE MOTORİN TÜKETİLİYOR
Direkci, Türkiye’de yılda 31 milyar litre dolayında akaryakıt tüketildiğini, bunun 28 milyar litresini motorinin oluşturduğunu belirterek, vergi politikasının motorin kullanımını özendirdiğini kaydetti.
Direkci, benzin kullanımını artırmak gerektiğini belirterek, “Türkiye, iç piyasada talep olmadığı için rafinerilerinde ürettiğibenzinin bir bölümünü (yaklaşık 4 milyar litre) yurt dışına ihraç ediyor. Başta, ABD olmak üzere… Görece, iç piyasadan daha uygun bir fiyata satılıyor. Buna karşılık motorin ithal ediyor. Motorin ve benzin ÖTV’leri devletin vergi kaybına yol açmayacak biçimde ayarlanabilir. Böylece, daha az motorin ithal ederiz. Benzin kullanımı da artar. Örneğin, motorin kullanımı 25 milyar litreye düşer, benzin kullanımıda 3 milyardan 6 milyar litreye yükselir” diye konuştu.
