Enflasyonda şok, piyasalarda niye yok?
Yıllık bazda ABD’de TÜFE yüzde 8.8 beklenirken yüzde 9,1 olarak gerçekleşti. Gıda ve enerjinin dahil edilmediği çekirdek enflasyon ise yüzde 5.7 tahmin edilirken yüzde 5,9 oldu. Enerji fiyatları aylık yüzde 7,5, yıllık yüzde 41,6 yükseldi. En yüksek aylık fiyat artışı yüzde 11,2 ile benzinden geldi. Yıllık bazda artış yüzde 60’a vardı.
➔Kasım 1981 sonrasının en yükseğine ulaşan enflasyon rakamlarında çift haneye rakam kaldı. Beklenti üzerine çıkması da şok yarattı.
➔Bu rakamla birlikte Fed’in 27 Temmuz toplantısında 75 baz puanlık artışının önünde herhangi bir engel kalmadı.
➔Hatta Nomura’nın aralarında bulunduğu bazı çevreler bu artışın 100 baz puan olacağı düşüncesinde. Fed’in 27 Temmuz’da faizi 100 baz puan artıracağına yüzde 82 ihtimal tanınıyor.
➔Bunun sonucudur ki dolar 20 yılın en tepesine çıktı. Dolar Endeksi 14 Temmuz’da 109.140 ile Eylül 2002 sonrasının en yüksek seviyesini gördü.
ENFLASYON DÜŞECEK CEPHESİ
➔Ancak ABD borsalarında açıklanan şok TÜFE rakamına yakışan ve şoku yansıtan bir tepki olmadı. Hatta borsalar prim bile yapmaya başladı.
➔Faizler yükselmedi ve emtia fiyatları gerilemesini sürdürdü. Yaklaşık bir aylık dönemde emtianın ortalama düşüşü yüzde 15’e vardı. Şok artışa neden şok tepki yok?
➔Çünkü piyasaların ağırlıklı tarafı açıklanan haziran ayı rakamının TÜFE’nin ulaştığı son zirve olacağı düşüncesinde.
➔ “Artık maaş artışları yavaşladı, emtialar düştü, petrol 100 doların altına indi. Ancak bu trend haziran rakamlarına tam yansımadı. Ama bundan sonrakilere yansıyacak.”
➔Bu görüşü çekirdek enflasyonun mart ayında yüzde 6.5 ile zirve yapması sonrası gerileyerek haziranda yüzde 5.9 inmesi destekliyor. Çekirdek ana enflasyonun yönlendiricisi olarak kabul edilir.
➔Çekirdek enflasyon enerji ve gıda hariç hesaplanıyor. Petrol fiyatlarındaki gerileme yüzde 15 civarına vardı.
➔FAO’ya göre de dünya gıda fiyatları mart ayında pik yaptı ve oradan başlayan düşüşünü haziran ayına kadar sürdürdü. Üç aylık düşüş yüzde 3.4’e vardı.
O KADAR KOLAY DEĞİL CEPHESİ
➔Bu görüşe karşılık pek çok yatırımcının hemfikir olduğu konu ise ABD’nin enflasyon sorununu öyle kolay atlatamayacağı şeklinde.
➔Çünkü fiyat artışları sadece birkaç kalemi değil çok geniş bir alanı kapsıyor.
➔Üstelik fiyatların mevsimselliği var. Kış ayları geçirilmeden petrol ve enerji fiyatlarının daha yükselmeyeceği konusunda iddialı olmamak lazım. Kışı görmeden hiçbir şeyi görmüş sayılmayız. Bir pik olacaksa bu kış aylarında görülecek.
➔Bu nedenle benzin ve emtiada yaşanan düşüşler enflasyonun hızını kesmekte yetersiz kalacak, birkaç aylık gevşeme aldatıcı olacak.
➔Fed ise yüzde 10’u görmeden enflasyonu yavaşlatmak için faiz sopasını kalınlaştıracak ve çok hızlı faiz artışına gidecek.
➔Bu da kaçınılmaz olarak ülkeyi resesyona götürecek.
➔Bu grup hızlı faiz artışlarının ekonomiye büyük zarar vereceğini ve 2023’ün ilk çeyreğinde yeniden faiz indirimlerinin başlayacağı görüşünde.
RESESYONDA FED NE YAPAR?
➔Enflasyon konusunda iki görüş çarpışırken ve piyasalarda fiyatlanırken akıllara gelen sorulardan biri ise Fed sert faiz artışlarıyla enflasyonu ne kadar zamanda hangi seviyeye indireceğiyle ilgili.
➔Mesela yıl sonuna kadar enflasyonu yüzde 5’e indirse ama bu sırada ekonomi resesyona girse Fed ne yapacak?
➔Enflasyonu yüzde 5’in altına çekmek için resesyona bir süre katlanmayı göze mi alır, yoksa yeniden faiz indirimine mi başlar?
➔Kararın ne yönde olacağına göre önceden pozisyon almak elbette çok kazanç sağlayabilir. Bu açıdan karar anına varmadan tahminde bulunanın önemi çok büyük.
➔Ama karar da pek çok faktöre, güç dengesine ve siyasi gelişmelere bağlı olarak her iki yönlü çıkabilir. Hatta yazı tura atmak dahi daha iyi sonuç verebilir.
MÜCADELEDE EN KRİTİK AN
➔Enflasyonla mücadeleye devam mı tamam mı kararı belki de en zor ve en kritik aşama olacak. Kolayı şimdilik tamam demek, zoru ise mücadeleye devam etmek.
➔Devam edilmesinin enflasyon açısından pozitif sonuçlar doğurması doğal.
➔Ancak bunun bedeli resesyonu uzatma veya derinleştirme olarak ödenecek. Fed’in siyasi ve toplumsal baskılara göğüs germesi de gerekecek.
➔Hem Fed ve siyasiler hem de iş çevreleri için kolay yol seçilir ve şimdilik tamam denirse enflasyonun beli kırılamadığı gibi bir de faiz indirimleri ile yeniden yükselişe geçmesi de pekala mümkün.
