Çöldeki Davos protestoların gölgesinde sürüyor
Suudi Arabistan'da düzenlenen ve ekonomi dünyasının nabzının atmasının planlandığı Future Investment Initiative, nam-ı diğer Çöldeki Davos'ta ilk gün geride kaldı. Kaşıkçı cinayetinin ardından katılımcıların boykotuyla karşılaşan etkinlik sönük başlarken, yine de ilk gün 50 milyar dolarlık anlaşma yapıldı. Peki zirveden çekilen ve desteğini sürdüren siyasiler, şirketler hangileri?
Suudi Arabistan yönetiminin ülkenin petrole bağımlı ekonomisini çeşitlendirme planları kapsamında yönetiminin büyük önem verdiği Future Investment Initiative yani "Geleceğe Yatırım Girişimi" konferansı gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetinin ardından gölgesinde başladı.
Brent petrol fiyatlarının 2014 yılında baş aşağı inmeye başlaması, 2016 yılında 30 doların altına gerilemesiyle birlikte Suudi Arabistan ekonomisini derinden etkileyen petrole bağımlılıktan kurtulmak için zirveye büyük önem veriliyordu.
Çöldeki Davos olarak da bilinen etkinliğin ilk gününde, ekonomi ve sosyal yaşamda reformist politikalarıyla birkaç ay öncesine kadar dünyanın merakla izlediği Veliaht Prens Muhammed Bin Selman da bir konuşma yaptı.
33 yaşındaki Prens, babası Kral Selman ile birlikte Kaşıkçı ailesiyle görüştüğü için beklenenden daha geç salona girdi. Ürdün Kralı 2. Abdullah'ın yanında oturan Muhammed bin Selman'ı yaklaşık 2000 bin kişi alkışlarla karşıladı. Veliaht Prens, zirvenin yapıldığı alanı da gezdikten sonra memnuniyeti ifade ederken, muhabirlere "Harika. Daha fazla katılımcı daha fazla para" dedi.
Ancak Çöldeki Davos Zirvesi'nde 140 kuruluştan toplam 150 konuşmacının katılması beklenirken, Kaşıkçı cinayetinin ardından gelen peşpeşe iptaller yaşandı ve salondaki boş koltuklar dikkati çekti.
AMERİKALI, İNGİLİZ VE FRANSIZ SİYASİLER GERİ ÇEKİLDİ
3 gün sürecek konferansa katılmayacağını açıklayan siyasiler arasında ABD Hazine Bakanı Steven Mnuchin ve İngiltere Uluslararası Ticaret Bakanı Liam Fox da bulunuyor. Fox, karar için "Şu an katılmak için doğru bir zaman değil. İngiltere Kaçıkçı'nın kaybolması ile ilgili büyük endişe yaşıyor. Kaybolmasından sorumlu olanlar ortaya çıkarılmalı" demişti.
Fransa Ekonomi Bakanı Bruno Le Maire, Hollanda Maliye Bakanı Wopke Hoekstra ve Avustralya Ticaret Bakanı Simon Birmignham da zirveye katılmayacağını açıklayan batılı ülkeler arasında.
Finansman ve dış yatırım arayan Suudi Arabistan'ın düzenlediği zirveye bankalar da desteğini çekti. IMF Başkanı Lagarde ve Dünya Bankası Başkanı Jim Yong Kim zirveye katılmayacak. Zirveden çekilen diğer büyük bankalar, finans kuruluşları ve temsilcileri şöyle:
FİNANS DÜNYASININ DEVLERİ İPTAL ETTİ
- Goldman Sachs ortağı Dina Powell, Deutsche Bank CEO Christian Sewing, JPMorgan Chase CEO Jamie Dimon, BNP Paribas CEO Jean Lemierre, Standard Chartered CEO William Winters, Blackstone CEO Stephen Schwarzman, Blackrock CEO Larry Fink, Mastercard CEO Ajay Banga.
HSBC ve Credit Suisse ise Çöldeki Davos platformunda kurumsal olarak yer alacak ancak tepe yöneticileri yer almayacak. Uluslararası finansal danışmanlık şirketleri McKinsey, PricewaterhouseCoopers, Ernst & Young, BCG, Oliver Wyman ve Bain & Co 'Çölün Davosu'nun sponsorları olmaya devam ediyorlar.
Suudi Arabistan'ı şoke eden bir başka haber de Japon SoftBank'ın CEO'su Masayoshi Son konuşmasını iptal etmesi ve Londra Borsası CEO'su David Schwimmer'ın katılımını iptal etmesi oldu.
Veliaht Prens Selman ile ilişkileri çok güçlü olan ve güneş enerjisinden akıllı şehir NEOM'a dek pek çok projede kullanılmak üzere 100 milyar dolarlık bir fonun yarısını çeken SoftBank, bir süre öncesine kadar Suudi Arabistan'ın en büyük destekçileri arasındaydı.
Londra Borsası ise değeri 2 trilyon dolarak tahmin edilen ülkenin petrol devi Saudi Aramco'nun halka arzının Londra'da, LSE bünyesine yapılması için büyük uğraş veriyordu. Saudi Aramco'nun borsaya kote olabilmesini kolaylaştırmak için sermaye piyasaları mevzuatında bir takım değişiklikler dahi öngörülmüştü.
Virgin Group kurucusu Richard Branson da zirveye katılmayacağını açıklayan ünlü yatırımcılardan. İngiliz Branson, Suudi Arabistan'da yapmayı planladığı 1 milyar dolarlık yatırımı da askıya aldığını açıklamıştı.
KATILMANIN MALİYETİ KATILMAMAKTAN FAZLA
Sanayi ve teknoloji dünyasından da Çöldeki Davos'a protestolar ve iptaller var. Google, Uber, Viacom gibi teknoloji firmaları, otomotiv devi Ford ve altyapı, enerji, otomasyon projelerinde dünyanın önde gelen firmalarından Alman Siemens etkinliğe katılmayanlar arasında.
Siemens CEO Joe Kaeser, Ford Başkanı Bill Ford, Google Cloud CEO Diane Greene, Uber CEO Dara Khosrowshahi, Viacom CEO Bob Bakish de konferansa katılmayacak ve konuşma yapmayacak.
İngiltere merkezli düşünce kuruluşu Birleşik Kraliyet Hizmetleri Enstitüsü (RUSI) Orta Doğu Uzmanı Michael Stephens, "Uber ve JP Morgan gibi şirketler konferans katılarak Veliaht Prens Bin Selman imajıyla yan yana anılmanın maliyetinin, bu şirketlerin Suudi Arabistan ekonomisinden alacağı pastadan katbekat fazla olacağını hesapladı."
Gazeteci Kaşıkçı'nın öldürülmesinin ardından gözler Suudi Arabistan yönetimine çevrilmişken, medya dünyası da başta Bloomberg, CNN ve Financial Times olmak üzere Çöldeki Davos zirvesini protesto ederek çekilme kararı aldı.
50 MİLYAR DOLARLIK ANLAŞMA İMZALANDI
Future Investment Initiative (FII) iptaller ve protestolarla daha fazla gündeme gelse de zirveye katılımın detayları ve yapılan anlaşmaların haberleri de yavaş yavaş ortaya çıkıyor.
Suudi petrol şirketi Saudi Aramco, ilk gün 34 milyar dolar değerinde 15 mutabakat anlaşmasına imza attı. Fransız Total şirketinin CEO'su Patrick Pouyann da Saudi Aramco ile birlikte bir akaryakıt perakendesi ağı üzerinde çalışıldığını belirtti.
Çöldeki Davos kapsamında şu ana dek yapılan anlaşma sayısı 25 oldu. Hyundai, Trafigura, Norinco, Halliburton, Schlumberger anlaşmalarda öne çıkan firmalar arasında. Zirveye katılan diğer şirketlerden dikkat çekenler ise şöyle.
PepsiCo, Baker Hughes, Moelis & Co, Singapur Borsası, Rusya Doğrudan Yatırım Fonu, VTB Bank, Bunge, Ferretti, Investec
Pakistan'ın yeni başbakanı İmran Khan, Bahreyn Ekonomik Kalkınma CEO'su Khalid Al Rumaihi de zirveye destek veriyor.
