Cumhurbaşkanı Erdoğan, Ekonomi Reform Paketi’ni açıkladı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Haliç Kongre Merkezi'nde, Ekonomi Reformları Tanıtım Toplantısı'na konuştu. Erdoğan'ın açıklamaları şöyle:

- Çalışmamızın özünde; ekonomiyi yatırım, üretim, istihdam ve ihracat temelinde büyütme amacı bulunuyor. Üretimde verimlilik artışı sağlayarak, potansiyel büyümemizi artıracağız. Reel ekonomiyi daha da güçlendirerek, ithal girdi kullanımını azaltmış, katma değerli üretimle ihracatta yeni rekorlar kıran, yerli ve milli bir ekonomi hedefliyoruz.

- Türkiye’nin İSTİHSAL mücadelesini, İSTİKLAL ve İSTİKBAL mücadelesi kadar önemli görüyoruz. İşte bu anlayışla, tam da İstiklal Marşımıza yakışır şekilde ve aynı ruhla, yaşadığımız devrin ihtiyaçlarına göre şekillendirdiğimiz yeni yol haritasını milletimizle paylaşıyoruz.

- Türkiye, bölgesel ve küresel nice krize rağmen gücünü koruyor, hedeflerine yürümeyi sürdürebiliyorsa, işte bu sayededir. Yeni yönetim sistemimizin, gerektiğinde geliştirilmek suretiyle, asırlar boyunca, ülkemizde istikrar ve güven ikliminin teminatı olacağına inanıyoruz. İnşallah yeni ve sivil Anayasayla birlikte, bu yönde ihtiyaç duyulan bazı adımları atacağız.

- Geçtiğimiz haftalarda İnsan Hakları Eylem Planımızı açıklamıştık. Bugün de, hem özel sektörü teşvik edici, hem de kamu tarafını disipline edici unsurlar taşıyan ekonomik reformlarımızı kamuoyunun takdirine sunuyoruz. Reform programımızla, güçlü yönlerimizi perçinlerken, sorun gördüğümüz alanlar için de gerçekçi ve ayakları yere sağlam basan çözümler getiriyoruz. Türkiye, salgın sonrası dönemin ekonomik yapılanmasına uygun şekilde sürdürülebilir, güçlü ve kaliteli bir büyümeyi mutlaka yakalayacaktır.

DAHA GÜÇLÜ KAMU MALİYESİ

- Makroekonomik istikrar kapsamında, kamu maliyesi, enflasyon, finansal sektör, cari açık ve istihdam alanlarına odaklandık. Yapısal politikalar tarafında ise, kurumsal yapının güçlendirilmesi, yatırımların teşvik edilmesi, iç ticaretin kolaylaştırılması, rekabet politikaları, piyasa gözetimi ve denetimini reform kapsamımıza aldık.

İlk reform alanımız, risklere karşı daha güçlü bir kamu maliyesi yapısını oluşturmak olacaktır. Son 18 yıldır hep olduğu gibi, önümüzdeki dönemde de, güven ve istikrara dayalı mali disiplin en temel önceliğimizdir. Bu amaçla; harcama disiplini, kamu borç yönetimi, vergi düzenlemeleri, kamu alım ihaleleri, kamu-özel işbirlikleri ve kamu iktisadi teşebbüsleri gibi hususları kapsayan yeni politikaları hayata geçiriyoruz. Harcama disiplini konusunda önceliği, vatandaşa hizmet etmenin en önemli aracı olan bütçe politikalarına veriyoruz.

DÖNER SERMAYELERE DÜZENLEME, TAŞIT ALIMLARINA SINIRLAMA

- Meclisin bütçe hakkının kapsamını genişletirken, şeffaflık ve hesap verebilirliği artırıyoruz. Bunun için 2 önemli politika değişikliğine gidiyoruz. İlk olarak döner sermayeleri gözden geçiriyor, verimli olmayanları kapatıyor ve diğerlerini de kademeli şekilde merkezi yönetim bütçesine, dolayısıyla Meclis denetimi kapsamına alıyoruz. İkinci olarak, bütçe dışında gerçekleştirilen özel hesap uygulamalarını acil ve zorunlu olanlarla sınırlandırarak, bu kriterleri karşılamayanları da yine kademeli olarak kaldırıyoruz. Böylece bütçede birlik ilkesini güçlendirmiş oluyoruz.

- Kamuda taşıt alımı ve kiralanması, temsil ve ağırlama gibi harcama alanlarına sınırlamalar getiriyoruz. Bunların ayrıntılarını bilahere kamuoyuna duyuracak ve takibini de yakından yapacağız. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin bir gereği olarak, kamu kurumlarının teşkilatlanmasını, yönetim verimliliği ve etkinliği ilkeleri çerçevesinde güçlendiriyoruz. Kamu personeliyle ilgili iş ve işlemlerin tek bir idare tarafından yürütülmesini sağlıyoruz.

DÖVİZ CİNSİ BORÇLANMA AZALTILACAK

- borç stokunun dış şoklara karşı duyarlılığını azaltabilmek için döviz cinsi borçların, toplam borç stoku içerisindeki payını düşürüyoruz. Ağırlıklı olarak kendi paramızla borçlanacak, Türk Lirası cinsi senetleri kullanacağız.

- Borçlanmanın ortalama vadesini, piyasa şartları ile uyumlu olarak artırıyoruz. Hazine nakit yönetimini de daha güçlü hale getiriyoruz. Bunun için Hazine’nin kullanımı dışında kalan kurumların hesabını, Tek Hazine Kurumlar Hesabı Sisteminde toplayarak, nakit yönetiminde verimliliği sağlıyoruz. Ülkemizin risk primini düşürerek, borçlanma maliyetlerimizi aşağıya çekecek politikaları tahkim ediyoruz. Kamu maliyesinin gelir tarafını oluşturan vergi politikalarını hem sadeleştiriyor, hem de öngörülebilirliği artıran adımlar atıyoruz.

ESNAFA VERGİ MUAFİYETİ, VATANDAŞA 7/24 VERGİ DAİRESİ

- Esnaf kardeşlerime buradan güzel bir müjde vermek istiyorum. Salgın döneminde esnafımızın ne gibi zorluklarla mücadele ettiğini biliyoruz. Reform paketimizde, dar gelirli küçük esnafımıza yönelik bir vergi muafiyeti de yer alıyor. Basit usulde vergilendirilen kuaför, tesisatçı, tuhafiyeci, marangoz, tornacı, çay ocağı işletmecisi, terzi ve tamirci gibi yaklaşık 850 bin esnafımızı gelir vergisinden muaf tutuyor, beyan yükümlülüklerini de kaldırıyoruz. Kapsama giren esnafımızı çok ciddi olarak rahatlatacağına inandığım bu kararın, şimdiden hayırlı olmasını diliyorum.

- Vergi Usul Kanununu, kayıtdışılığı azaltacak ve vergiye uyumu teşvik edecek şekilde güncelliyoruz. Güncelleme sonrasında mükelleflerimizin noter tasdiki, muhafaza ve bildirim gibi yükümlülükleri önemli ölçüde hafifletilmiş olacaktır. Vergi cezalarında uzlaşma kapsamını genişletiyoruz. Elektronik defter ve elektronik belge kullanımı uygulamasını kademeli olarak yaygınlaştırarak, vergi kayıp ve kaçağını azaltıyoruz.

- Vatandaşlarımız vergi dairesine bizzat gitmeden, işlemlerini dijital ortamda yapabilsinler diye, 7 gün 24 saat hizmet verecek Türkiye Dijital Vergi Dairesi uygulamasını başlatıyoruz. Mükellef memnuniyetini sağlamak ve hizmet kalitesini artırmak için Dijital Vergi Asistanı sistemini devreye alıyoruz. Uluslararası yatırımcıların vergi hususunda karşılaştıkları sorunları da reform kapsamına aldık.,

- Elektronik tebligat, elektronik inceleme, elektronik tutanak ve elektronik raporu içeren Dijital Vergi Denetimi sistemini geliştirerek, vergi inceleme sürelerini kısaltıyoruz.

- Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmalarını revize ediyoruz. Birden fazla ülkeyi ilgilendiren vergi meselelerinde karşılıklı anlaşma yöntemini daha yoğun şekilde kullanacağız. Kamuya süresinde ödenmeyen borçların tek bir idare tarafından tahsil edilmesini sağlayarak, vatandaşlarımızın sıklıkla karşılaştıkları problemlerden birine daha çözüm getiriyoruz.

KAMU ALIM İHALELERİNDE YENİ DÖNEM

- Kamu alım ihalelerinde yeni ve dijital bir sisteme geçiyoruz. Önemli ölçüde azaltacağımız kamu alım ihalelerindeki istisnalardan, muhafaza edilecekleri de disiplin altına alıyoruz. Ayrıca, Sektörel Kamu Alımları Kanununu çıkarmak için de hazırlıklara başlıyoruz.

- Kamu ihalelerine katılacak firmaların liyakat ve yetkinliklerini, ihaleden önce objektif şekilde tespit ederek kamuoyuyla paylaşıyoruz. Dijital olarak işleyecek bu sertifikasyon sistemi herkese açık olacaktır.

- Kamunun ekonomide ölçek oluşturma gücünden azami seviyede faydalanmak istiyoruz. Bu çerçevede, kamu alımlarını yerli ürünlere yönlendirerek, yurt içi sanayinin gelişmesine, çeşitlenmesine ve büyümesine katkı sağlıyoruz. Stratejik sektörlerdeki ürünler için yerliliği artıracak ve teknoloji transferini sağlayacak alım garantilerinin önünü açıyoruz.

- Kamunun ithal ürün kullanımını azaltmak için Sanayileşme İcra Komitemizin çatısı altında, Merkezi İzleme Sistemi kuruyoruz. Oluşturacağımız ihale şartname havuzlarıyla, kamu alımlarına standart getiriyoruz.

- Kamu Özel İşbirliği Kanununun çıkarılmasını planlıyoruz. Böylece, yatırımcıların tek bir kanun ile muhatap olmasını, projelerin hukuki altyapısının güçlendirilmesini, sektörler ve projeler arasında önceliklendirme yapılabilmesini, süreçlerin daha öngörülebilir hale gelmesini hedefliyoruz. Kamu İktisadi Teşebbüslerimizi günün ihtiyaçları ışığında reforma tabi tutmak üzere bir çalışma başlatıyoruz.

HEDEF TEK HANE ENFLASYON

- Öncelikli gündem maddelerimizden birisi de enflasyonla mücadele olacaktır. Hedefimiz tek haneli düşük enflasyon oranlarına ulaşmaktır.

- Gıda Komitesinin politika önerilerini şekillendirebilmesini ve piyasanın etkin çalışabilmesini temin için veri akışını sağlayacak bir erken uyarı sistemi kuruyoruz. Erken uyarı sistemi üzerinden; üretim, toptan ve perakende aşamasında gıda zincirinin tamamı anlık olarak takip edilerek raporlanacaktır. Sistemin getirdiği anlık veri akışı sayesinde, karar alma hızımız artacaktır. Gıda tarafında kayıp ve israfın azaltılması için de harekete geçiyoruz.

- Üretilen sebze ve meyvelerin en az yüzde 25’i, çeşitli safhalarda israf oluyor. Hizmet sektöründe işletme başına israf, yılda 4 tonun üzerindedir. Bu gidişata dur demek için harekete geçiyoruz. Sebze ve meyvede zayiatı azaltan soğuk zincirleri daha fazla destekliyoruz.

- Gıda Bankacılığı Sistemini cazip hale getirerek yaygınlaştırıyoruz. Tarımsal üretimde öngörülebilirliği artırmak ve fiyat dalgalanmalarının önüne geçmek için, sözleşmeli tarım mekanizmaları geliştiriyoruz. İşlenmemiş gıda fiyatlarında aracılık maliyetlerinin düşürülmesine katkı sağlayacak Hal Yasası ile ilgili çalışmaları da hızla tamamlıyoruz. Yıllık cirosu 500 milyar lira olan gıda sektöründe yaşanan israfı, sadece yüzde 2 azaltsak, 10 milyar liralık bir tasarruf elde etmiş olacağız. Bu gelişme, suni fiyat dalgalanmalarının da önüne geçecektir.

KAMUDA FİYAT ARTIŞLARINDA HEDEF ENFLASYON DÖNEMİ

- Enflasyonda risk oluşturan yapısal şokları değerlendirmek, gerekli politikaları belirlemek ve yönetmek için Fiyat İstikrarı Komitesi’ni tesis ediyoruz.

- Hazine ve Maliye, Sanayi ve Teknoloji, Enerji ve Tabii Kaynaklar, Ticaret ve Tarım Bakanlıklarının yer alacağı bu komitenin, enflasyonla mücadelede etkinliği artıracağına inanıyoruz. Enflasyonla mücadelede beklentilerin yönetilmesi ve enflasyon ataletinin kırılması da özel bir öneme sahiptir. Bu amaçla, kamunun yönettiği ve yönlendirdiği fiyatlardaki artışlar, gerçekleşen enflasyon yerine hedef enflasyona göre yapılacaktır.

BANKACILIKTA REFORM

- Salgının gecikmeli yansıyabilecek olumsuz etkilerini şimdiden bertaraf etmek ve bankacılık sektörünün aktif kalitesini daha da iyileştirmek üzere bazı tedbirler alıyoruz.

- sorunlu kredilere yönelik Girişim Sermayesi Fonlarının kurulması amacıyla mevzuat altyapısı oluşturuyoruz. Varlık yönetim şirketlerinin rekabetçi ve kurumsal bir yapıda faaliyet gösterebilmeleri için, bu şirketlere uygulanan damga, harç ve kaynak kullanımını destekleme fonu kesintisi istisnasını süresiz hale getiriyoruz.

- Katılım finans sektörünün gelişimini hızlandıracak yeknesak bir kanuni düzenleme hazırlıyoruz. Bu düzenlemeyle; katılım finans sektörü tek çatı altında toplanırken, sektöre yönelik bir Merkezi Danışma Kurulu da hayata geçiyor. Uluslararası standartlarda bir katılım finans tahkim mekanizması kuruyoruz.

- Kartlı ödeme sistemleri alanında ülkemizin markası olan TROY’u, ayrı bir şirket çatısı altına alıyoruz. Amacımız, bu alanda muadilleriyle rekabet edebilecek güçlü bir yerli markanın oluşmasını sağlayarak, dışarıya ödediğimiz komisyonları azaltmaktır. Dijital paranın ekonomik, teknolojik ve hukuki altyapısını oluşturacak adımları atıyoruz.

HALKA ARZ SÜRECİ KOLAYLAŞACAK

- Şirketlerin finansman ihtiyaçlarını özkaynakla yapmalarını teşvik ederek, halka arz süreçlerini kolaylaştırıyoruz. Sermaye piyasalarında ürün çeşitliliğini artırmak için Proje Finansmanı Fonu ve Projeye Dayalı Menkul Kıymetlere ilişkin düzenlemeleri tamamlıyoruz. Böylece altyapı, ulaşım, enerji, haberleşme ve sağlık alanlarındaki projelerin sermaye piyasaları yoluyla da finanse edilmesini sağlıyoruz. Hatta bu yatırımlara vatandaşlarımızın da iştirak edebilmesini mümkün hale getiriyoruz. Çevreye duyarlı yatırımların finansman imkanlarını çeşitlendiriyoruz.

- Uluslararası finans piyasalarında yoğun talep gören yeşil tahvil piyasasına dönük altyapıyı oluşturarak, bu ihraçları da teşvik ediyoruz. Yenilenebilir enerji, temiz içme suyu, karbon emisyonunu azaltan elektrikli ya da hibrid ulaşım araçları gibi yatırımlar, bu tür ihraçlarla finanse edilebilecektir. Reel sektör şirketlerimizin tahvil ihraçlarını özendirmek için Tahvil Garanti Fonu kuruyoruz. Bu fon, herhangi bir temerrüt durumunda yatırımcılara paralarının bir kısmını alma garantisi verecektir. Sağlanan garanti sayesinde, hem tahvil ihraç eden şirketler daha düşük maliyetle tahvil çıkarılabilecek, hem de yatırımcı talebi artacaktır.

ÇOCUKLARA BİREYSEL EMEKLİLİK DÖNEMİ

- Bireysel Emeklilik Sistemini çok daha geniş kesimlere yaygınlaştırıyoruz. Nüfusumuzun yüzde 25’ini oluşturan 18 yaş altındaki çocuklarımızın sisteme girebilmesinin önündeki engelleri kaldırıyoruz. Çocuklarımızın geleceğini güvence altına almak için, bu süreci yüzde 25 devlet katkısıyla desteklerek, kamunun üzerine düşen sorumluluğu da yerine getiriyoruz. Sandık, vakıf ve dernek gibi kuruluşlardaki emeklilik birikimlerinin, 2023 yılı sonuna kadar Bireysel Emeklilik Sistemine aktarımına imkan veriyoruz

CARİ AÇIKLA MÜCADELEDE 3 TEMEL POLİTİKA

- Cari açıkla mücadelede 3 temel politikayı takip edeceğiz. İlk olarak, yapısal cari açığa odaklanıyoruz. İkinci önceliğimiz, ihracatın tabana yayılmasını sağlayarak, potansiyeli olup hiç ihracat yapmamış KOBİ’leri ihracata teşvik etmektir. Üçüncü ve son alanımız ise, sanayide yeşil dönüşümü desteklemektir.

- Kredi Garanti Fonu teminatıyla, beşinci ve altıncı bölgelerde yapılacak imalata dayalı, ithal ikamesini sağlayan ve ihracatı önceleyen yatırımlara uzun vadeli cazip kredi destekleri veriyoruz.

- İmalat sanayimizi küresel değer zincirlerine daha güçlü bir şekilde entegre etmek üzere, hedef ülkeler özelinde destek programlarını uygulamaya koyuyoruz.

SAĞLIK VE YAZILIM İÇİN İKİ YENİ BAŞKANLIK

- Yenilikçi ve güçlü bir sağlık endüstrisinin geliştirilmesi amacıyla Cumhurbaşkanlığına bağlı Sağlık Endüstrileri Başkanlığı kuruyoruz. İlaçtan aşıya, medikal cihazlardan biyoteknolojik ürünlere kadar pek çok stratejik malzemenin yurt içi imkanlarla rekabetçi bir şekilde geliştirilmesi ve üretilmesi çalışmaları, bu başkanlığın sorumluluğunda yürütülecektir.

- Ekonomide rekabet gücü kazanma, doğru veriye ulaşma, veriyi analiz etme ve en uygun çözümleri geliştirme konusunda da yine yazılım teknolojilerine ihtiyaç duyuyoruz. Ülkemizin bu alandaki kabiliyetleri geliştirmek, genç istihdamını teşvik etmek ve küresel rekabet gücü kazanmak için Cumhurbaşkanlığı himayesinde bir Yazılım ve Donanım Endüstrileri Başkanlığı kuruyoruz.

ENERJİ DESTEKLERİNİN KAPSAMI GENİŞLİYOR

- Cari açığımızı tetikleyen faktörlerden bir diğeri olan enerji alanında hammadde zengini bir ülke olmadığımız ortadadır. Enerji verimliliği desteklerinin kapsamını genişletiyoruz.

- Elektrik enerjisi depolama tesislerinin kurulmasına yönelik yasal altyapıyı tamamlıyoruz. Madencilik, petrol ve doğalgaz arama ve üretiminde yatırım ortamını iyileştiriyor, yatırım güvencesini artırıyoruz. İhraç ürünlerimizin daha hızlı ve daha düşük maliyetle pazarlara erişimi için yurt dışında lojistik merkezleri kuruyoruz.

- Yeni Nesil İhtisas Serbest bölgelerini faaliyete geçirerek, yüksek teknolojili mal ve hizmet üretiminde kümelenmeyi teşvik ediyoruz. Eximbank’ı, ihtiyaçları ve uluslararası uygulamaları dikkate alarak yeniden yapılandırıyoruz. Aynı şekilde Kredi Garanti Fonunu da, katma değeri yüksek üretimi ve nitelikli istihdamı uygun maliyetli selektif kredilerle destekleyecek şekilde geliştiriyoruz.

İSTİHDAMA YENİ FİNANSMAN DESTEĞİ

- Mesleki Eğitim Merkezlerini gençler için cazip kılmak amacıyla, çocuklarımızın kalfalık döneminde aldıkları ücretleri yükseltiyoruz. Bu merkezlerde eğitim gören öğrencilerin ücretlerini, kamu olarak üstleniyor ve sanayici üzerindeki yükü kaldırıyoruz. İşgücümüzü geleceğin alanlarına bugünden yönlendirmek için il il sektörel beceri haritaları oluşturuyoruz. Geleceğin mesleklerinde yeni iş imkanları oluşturmak için İŞKUR desteklerinde revizyona gidiyoruz.-

- Salgının istihdam piyasalarında oluşturduğu tahribatı gidermek için İlave İstihdama Finansman Desteği adıyla yeni bir destek modeli getiriyoruz.

- Yeni destekten likidite sıkıntısı çeken mikro ve küçük ölçekli firmalarımız faydalanabilecektir. Buna göre firmalar; istihdama kattıkları her bir ilave kişi için Kredi Garanti Fonu kefaletiyle, 24 ay vadeli, ilk 6 ayı ödemesiz 100 bin liralık kredi kullanabilecektir. En fazla 5 kişiye kadar olan bu uygulamada, taahhüdünü yerine getiren firma, ilave istihdam için yıl boyunca ödediği sosyal sigorta ve işsizlik sigortası primlerini kredi finansman maliyetinden düşebilecektir.

YAPISAL REFORMLAR İÇİN 2 YENİ KURUM, TÜİK'E ÖZERKLİK

- Makroekonomik istikrara ilişkin reformlarımızı, yapısal politikalarla tamamlıyoruz. Yapısal reformlarımızın ilkini, kamuda kurumsal yapının güçlendirilmesi oluşturuyor. Bu anlayışla, ekonomideki tüm gelişmeleri yakından izlemek ve yönetmek amacıyla iki yeni yapı kuruyoruz.

- Bunlardan birincisi, Cumhurbaşkanı Yardımcımızın Başkanlığında çalışacak Ekonomi Koordinasyon Kuruludur. İkincisi ise, Hazine ve Maliye Bakanımızın Başkanlığında faaliyetlerini yürütecek Finansal İstikrar Komitesidir. Yeni oluşturacağımız bu yapılarla, ekonomi ve finans politikalarımızda şeffaflığı, öngörülebilirliği ve koordinasyonu artırarak, iletişim mekanizmalarını güçlendiriyoruz.

- Kamu yönetimine olan güveni en üst seviyeye çekmek ve alınan kararların kalitesini artırmak için üst düzey kamu görevlerine atanmada aranan mesleki tecrübe şartlarını güçlendiriyoruz. Kamu görevlileri, kadrolarına bağlı pozisyonları dışında, en fazla bir kurumun yönetim veya denetim kurullarında görev alabileceklerdir. Türkiye İstatistik Kurumunu ilişkili kuruluş haline dönüştürüyoruz.

YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİNE DÜZENLEME

- Yatırım teşvik sistemimizi, sade, anlaşılır ve çok daha cazip bir yapıya dönüştürüyoruz. Yeni teşvik sisteminde, öz sermaye ağırlıklı gerçekleştirilen, yüksek katma değerli ve bölgesel kümelenme öncelikleriyle uyumlu yatırımlara, daha fazla destek sağlıyoruz. Yatırım teşviklerinde uygulanan SGK prim desteği sürelerini, gençlerin ve kadınların istihdamı durumunda artırıyoruz.

- Yatırıma bağlı olarak elde edilen devlet katkısının diğer vergilerden de belirli oranlarda mahsup edilmesini sağlıyoruz. Devlet desteklerinde kamu kaynaklarının etkinliğini ve verimliliğini artırmak için, tüm destek uygulamalarının ilke ve esaslarını belirleyen, etki değerlendirmesi yapılmasını mümkün kılan bir çatı mevzuat oluşturuyoruz.

- Perakende ticarette haksız ticaret uygulamalarının ortadan kaldırılması amacıyla, Avrupa Birliği mevzuatına uygun yeni düzenlemeler yapıyoruz.

- Kooperatiflerin ve üst kuruluşlarının daha şeffaf ve profesyonel bir yönetim yapısına kavuşması için Kooperatifçilik Kanununda düzenlemeler yapıyoruz. Dijital piyasalarda rekabetçi ve adil bir ortam oluşturarak, büyük platformların güçlerini kötüye kullanmalarının önüne geçiyoruz.