Diskalkuli nedir, belirtileri nelerdir? Bartu Küçükçağlayan'ın rahatsızlığı Diskalkuli hakkında bilgiler

Diskalkuliden muzdarip kişi, matematik işlemlerini kavramakta zorlanmaktadır. Ancak uygun eğitimle matematik öğrenmesi mümkündür. İlkokul sıralarında matematik derslerinde güçlük yaşayan öğrencilerin büyük bir kısmının diskalkuliden muzdarip olduğu düşünülmektedir. Diskalkulinin dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) tanısı almış kişilerde görülme sıklığı artmaktadır. Diskalkuli durumunda kişinin zekası düşük değildir. Matematiğin görselleştirilerek anlatılması konuları kavramasına yardımcı olabilir.

Diskalküli durumu kişinin yalnızca eğitim hayatına etki etmez. Matematiği anlayamayan çocuklar skor tutulan oyunlardan uzak durmakta, arkadaşlarından soyutlanabilmektedir. Diskalkuli yaşayan kişilere matematik öğretmek için tasarlanan çeşitli oyunlarla bunun üstesinden gelinebilir. Ayrıca öğrenciler matematik derslerinde anksiyete yaşayabilmektedirler. Öğretmenlerin, öğrencilerinin diskalkuli yaşadığı ile ilgili bilgi sahibi olması ve duruma uygun davranması ile anksiyetenin önüne geçmek mümkün olmaktadır.

Diskalkuli Belirtileri Nelerdir?

Diskalkuli durumundan muzdarip kişiler, genellikle ilkokul sıralarında, diğer derslerinde herhangi bir sorun yokken matematikten zayıf almaya başlarlar. Çok temel matematiksel işlemlerin sonucunu öngörmek diskalkuli durumunda mümkün olmamaktadır. Örneğin bir oyun sırasında atılan iki zarın toplamda kaç ifade ettiğini göremez, parmaklarını sayarak işlem yaparlar.

Diskalkulide sık rastlanan belirtiler şu şekildedir:

Mesafe tahminlerinin gerçeğe uygunsuz olması. Örneğin ‘Tavan, zeminden yaklaşık kaç metre yüksektedir?’ sorusuna akla yatkın cevaplar verilememesi.

Dört işlemin anlamlandırılması ve uygulanması gerektiğinde uygun işlemin seçilmesinde sorunlar

Matematik sınavlarında başarısızlık

Matematik derslerine katılmada isteksizlik

Rakamlarla onlara karşılık gelen sözcüklerin bağlantısını kurmada yaşanan zorluklar. Diskalkuli durumunda kişi ‘1’ rakamını okumakta ve ‘bir’ olarak harflerle yazmakta zorlanacaktır.

Kesirlerin anlaşılmasında zorluklar. Büyük sayıları küçük sayılara bölebilen çocuklar, 1/3 gibi kesirleri gördüklerinde bunu anlamlandırmak yerine yanlış yazıldığını düşünmeye meyilli olurlar.

Tablo ve grafikleri anlamlandırmada zorluklar. Sütun ve satırların belirttiklerini anlamada kafa karışıklığı

Para saymada ve para üstü hesaplamada zorluklar

Saat okumada zorluklar

Posta kodları, telefonlar gibi sayıları hatırlamakta zorluklar, düşük sayısal hafıza

Sayıların birbirine göre büyük/küçük olma durumunu belirlemekte zorlanma, sayıları sıralayamama

Matematiksel işlemlerin zihinden yapılamaması, en basit işlemlerin cevapları için kağıda yazılmasının gerekmesi

Diskalkuli Nedenleri Nelerdir?

Diskalkülinin sebebi net olarak ortaya konabilmiş değildir. Ancak diskalkuli sorunu yaşayan öğrencilerin ortak özelliklerinden yararlanılarak yürütülen çeşitli tahminler bulunmaktadır. Bu durumların diskalkuliye katkısı olduğu düşünülmekle birlikte bu katkının ne ölçüde olduğu bilinmemektedir.

Kalıtım: Diskalkuli sorunu yaşayan kişilerin genetik akrabalarında diskalkuli görülme sıklığı, toplumda beklenen diskalkuli görülme sıklığının üstünde bulunmaktadır. Bu sebeple diskalkulinin genetik temeli olduğu düşünülmektedir. Ancak diskalkuli ile ilişkilendirilebilecek bir gen bulunamamıştır.

Beyin Gelişimi: Diskalkuli sorunu yaşayan ve yaşamayan kişiler üzerinde yapılan incelemelerde, diskalkuliden muzdarip kişilerin beyin bağlantılarının bu sorunu yaşamayanlardan farklı olduğu gözlenmiştir. Beyin gelişiminin kalıtsal olmayan boyutlarının bu bağlantı değişikliğini yaratması durumunda beynin gelişimi sırasında uygulanabilecek yöntemler ile bağlantıların farklı kurulması mümkün olabilir.

Diskalkuli, başladığı zamana göre iki farklı başlık altında incelenebilir. Doğuştan diskalkuli, kişilerin doğuştan gelen sebeplerle matematik öğrenme güçlükleri çekmesi durumudur. Kişilerde inme gibi sebeplerle beyin hasarları görüldüğünde, daha önce matematik öğrenme güçlüğü yaşamamış kişilerin matematiği anlama kapasitelerinin düştüğü gözlenmiştir. Buna edinilmiş diskalkuli denmektedir. Edinilmiş diskalküli bazen kalıcı olabilmekteyken bazı durumlarda bir süre sonra kişinin matematik becerileri normale dönebilmektedir.