İran seçime gidiyor

GAZETE HABERTÜRK

İran, geçtiğimiz yıl ABD öncülüğündeki Batı’yla yaptığı tarihi nükleer program anlaşmasının ardından yarın ilk kez sandık başına gidecek.

Kampanya dönemi, İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin liderliğini yaptığı reformcularla dini lider Ayetullah Hamaney’e daha yakın görünen muhafazakâr adaylar arasında yaşanan hararetli tartışmalarla geçti.

Seçimde 99 koltuklu Uzmanlar Meclisi (Hubregan) ve 290 vekilli parlamentonun üyeleri belirlenecek.

REFORMCULAR YARIŞ DIŞI

Anayasayı Koruyucular Konseyi’nin (AKK) çoğu reformcu adaya Uzmanlar Meclisi ve parlamento seçimlerine katılma izni vermemesi nedeniyle sandık yarışının adil olmayacağı yorumları yapılıyor.

Adaylığı reddedilenler arasında İran Devrimi Lideri Ayetullah Humeyni’nin torunu Ayetullah Hasan Humeyni de bulunuyor. Uzmanlar Meclisi, dini lideri denetleme ve halefini belirleme yetkisini elinde bulundurması nedeniyle son derece kritik bir yönetim organı olarak görülüyor.

Hamaney’in 76 yaşında olması nedeniyle Uzmanlar Meclisi’nin Hamaney’in halefini belirleme ihtimali de bulunuyor. Bu durum, seçime verilen önemi daha da artırıyor.

ANA KRİTER HAMANEY’E BAĞLILIK

İran dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, adaybelirleme sürecinde adil davranmamakla suçlanan AKK’ya, “Dünyanın hiçbir yerinde karar verici merkezler, rejimin esaslarını kabul etmeyenlerin yolunu açmaz” ifadesiyle destek vermişti.

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ise AKK’ya, “Eğer seçimlerde sadece bir siyasi kanat yer alırsa o zaman hangi sebeple seçim düzenleyeceğiz?” diyerek tepki göstermişti.

AKK, aday adayları Hamaney’in temsil ettiği “Velayet-i Fakih” makamına bağlılıklarına bakarak onaylıyor.

ADAYLAR YÜKSEK LİSANS MEZUNU

Muhafazakarlarayakınlıklarıyla bilinen 12 kişilik AKK üyelerinin 6’sı dini lider Ayetullah Hamaney tarafından atanırken, diğer üyeler meclis tarafından seçiliyor.

Anayasaya göre, 30 yaşından küçük, 75 yaşından büyük olmaması gereken parlamento adaylarının ‘en az yüksek lisans’ mezunu olmaları gerekiyor. Bu adaylıklar da AKK tarafından onaylanıyor‘

DIŞ POLİTİKADEĞİŞMEZ

Meclislerin yapısı hangi kanat lehine değişirse değişsin, İran’ın dış siyasetinde bir değişiklik beklenmiyor. Ülkenin dış siyaset politikası dini lider tarafından belirlendiği için meclislerin dış politika konusunda etkisi bulunmuyor.