EYT’lilerin kısmi emeklilik koşulları

PRİM GÜNÜ EKSİK EYT’LİLER NASIL EMEKLİ OLABİLİR?

Babamın sigorta girişi 1987 ancak 3700 prim günü var. Bakan Bey'in açıklamalarında prim günü eksik olanların nasıl emekli olacağına ilişkin herhangi bir söyleme denk gelmedim. Bu konuyu açıklığa kavuşturursanız sevinirim. (Burak G.)

1997 yılında bir bankada çalışmaya başladım. Ocak ayında 5000 prim günüm dolacak. 8 Eylül 1999 öncesi çalışmaya başlayan erkeklerin 25 yıl ve 5000 gün prim şartı olduğunu, EYT yasasının da bu şartlara göre çıkması gerektiğini yazılarınızdan okudum. Fakat AK Partili bir milletvekilinin son açıklamasında erkekler için 25 yıl 5400 gün ifadesi söz konusu. Burada bir yanlışlık mı var, yoksa kuralı mı değiştiriyorlar?

(Ömür S.)

Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) ile ilgili düzenleme artık gün sayıyor. Yasa teklifinin aralık ayının ikinci yarısında TBMM’ye sunulması bekleniyor. TBMM Genel Kurulu’nda pazartesi gününden itibaren bütçe maratonu başlıyor. Genel Kurul hiç ara vermeden 16 Aralık tarihine kadar bütçeyi görüşecek. Bütçe görüşmelerinin ardından Meclis’in bir hafta tatile girme ihtimali bulunuyor. Meclis çalışmalarına ara verilmesi halinde EYT ile ilgili yasa teklifinin görüşülmesi ocak ayına kalacak. AK Parti Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu, görüşmelerin gelecek yıla kalması durumunda ocak ayının ilk yarısında yasalaştırmayı hedeflediklerini söyledi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, yaş dışındaki koşulları yerine getiren EYT’lilerin emekli edileceğini açıkladılar.

8 Eylül 1999 ve öncesinde çalışmaya başlayanlar için normal emeklilik koşulları şöyle:

SSK: 5000 prim günü ve kadınlarda 20 yıl, erkeklerde 25 yıl sigortalılık süresi.

BAĞ-KUR ve EMEKLİ SANDIĞI: Kadınlarda 7200, erkeklerde 9000 prim günü.

Bunlar normal emeklilikte aranan koşullar. Bu koşulları yerine getirmiş olanlar yaşa bakılmaksızın emekli olacaklar. Henüz yerine getirmemiş olanlar ise koşulları tamamladıklarında emekli olacaklar.

Prim günü normal emeklilik için yeterli olmayanlar ise kısmi emeklilik hakkından yararlanacaklar. Kısmi emeklilik koşulları çalışma statüsüne bağlı olarak şöyle:

SSK: 3600 prim günü, kadın 50, erkek 55 yaş.

BAĞ – KUR: 5400 prim günü, kadın 50, erkek 55 yaş.

Emekli Sandığı: 3600 prim günü, 60 yaş.

Çalışma Bakanı Vedat Bilgin, TBMM Plan Bütçe Komisyonu’nda bakanlığının bütçe görüşmelerinde yaptığı açıklamada “5000, 5400 prim günü” ifadesini kullandı. Bilgin bu söz ile prim günü eksik olan BAĞ-KUR’luların 5400 gün ile emekli olacaklarını kastetti.

Burak Beyin babası 55 yaşı doldurmuşsa EYT yasası çıktığında 3700 prim günüyle emekli olabilir. Yaşını doldurmamış ise bundan sonra hiç çalışmasa da 55 yaşı doldurduğunda emeklilik başvurusunda bulunabilir.

EMEKLİLİĞİ GECİKTİRMEMEK İÇİN BORÇLANMADA NELERE DİKKAT ETMELİ?

Eşim normal şartlarda 44 yaşında emekli olacaktı. SSK girişi 1988 yılı, 1700 prim günü bulunuyor. Üç çocuğumuz için 1900 gün doğum borçlanması yapmak suretiyle 3.600 günü tamamlayarak EYT’den emekli olma şansı var mıdır? Primi tamamlamak için 2 ay süreyle isteğe bağlı sigorta yaptırmıştık. (Memiş K.)

Eşiniz, EYT düzenlemesi çıktığında 3600 prim gününü tamamlamak şartıyla 50 yaşında SSK statüsünden emekli olabilir. Ancak, en son primi isteğe bağlı sigortadan ödenmiş ise SSK’dan emekliliği riske girer.

Özet bilgi verdikten sonra ne yapmanız gerektiğini sıra ile anlatacağım. Herkes artık öğrenmiş bulunuyor: 2008 öncesi sigorta girişi olup birden fazla statüye tabi çalışması bulunanlar, son 7 yıl içinde en çok hangi statüde çalışmışlar ise o statünün emeklilik kurallarına tabi olurlar. Borçlanma ile kazanılan süreler, borçlanmanın yapıldığı tarihteki statüye veya en son çalışılan statüye sayılır.

Eşinizin en son primi isteğe bağlı sigortadan yatırılmış ise öncelikle kısa süreli de olsa 4A’lı (SSK) bir işte çalışması gerekir. Bir ay bile çalışması yeterli. Doğum borçlanmasını bu çalışmanın ardından yaptığı takdirde, borçlanılan süreler doğumun gerçekleştiği tarihteki sürelere sayılır. Böylece 50 yaşını tamamladıktan sonra SSK’dan emeklilik dilekçesi verebilir.

ASKERLİK BORÇLANMASI İLE KİMLER EYT’Lİ OLABİLİR?

21.11.1999 tarihinde askere gittim, 18 ay askerlik yaptım. 07.09.2001 tarihinde SSK girişim oldu. Askerlik borçlanması yaparsam EYT’li olur muyum? (Vuran D.)

Sigorta başlangıç tarihim 09.10.2000. 18 ay askerliği borçlanıp EYT’den faydalanma şansım olur mu? (Cem K.)

5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre, vatani görevini sigortalı çalışmaya başlamadan önce yapmış olanların sigorta başlangıç tarihi, askerlik borçlanması yaptıkları süre kadar geri çekilir. Askerliğini sigortalı çalışmaya başladıktan sonra yapanların askerlik borçlanmaları ise sadece prim günlerine eklenir, sigorta başlangıç tarihini öne çekmez.

Sigorta girişi 8 Eylül 1999 – 8 Mart 2001 tarihleri arasında olanlar, askerlik borçlanması yaparak EYT’li olabilirler. Vuran Beyin sigortalı çalışmaya başlama tarihi 2001 yılının eylül ayı olduğu için 18 aylık askerlik süresinin tamamını borçlanmış olsa dahi EYT’li olamaz.

Cem Bey, askerliğini sigortalı çalışmaya başlamadan önce yaptı ise 11 aylık askerlik borçlanması yaparak EYT kapsamına girebilir. Askerliğini sigortalı çalışmaya başladıktan sonra yaptı ise askerlik borçlanması ile EYT kapsamına girmesi mümkün değildir.

EYT’LİLER E-DEVLET’TE GÖRÜNEN KOŞULLAR İLE Mİ EMEKLİ OLACAK?

Eşim 1969 doğumlu.4A sigorta başlangıcı 01.08.1998. Prim günü 5452. E – Devlet’te

prim günü 448 gün eksik görünüyor. Askerliğini yedek subay olarak yaptı. 2-3 ay eğitim almış. Eksik prim için ne yapmalıyız? Toplu ödeyemez miyiz? İsteğe bağlı sigorta için asgari ücret ödersek emekli maaşı ne olur? Yüksek ödersek ne olur? (Aslıhan Erken)

E-Devlet’te şu an gördüğünüz 448 günlük eksik prim, 4447 Sayılı kanun kapsamında kademeli yaş artışı çerçevesinde aranan prim gün süresidir. e-Devlet’teki bu bilgiler EYT düzenlemesi yasalaştığında güncellenecek.

Eşinizin sigorta başlangıcı 8 Eylül 1999 tarihinden önce olduğu için emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) kapsamında yer alıyor. EYT kapsamındaki SSK’lıların yaş dışındaki emeklilik koşulları 5000 prim günü ve kadınlarda 20, erkeklerde 25 yıllık sigortalılık süresidir. Buna göre, eşiniz EYT kapsamında emeklilik için prim günü koşulunu tamamlamış, sigortalılık süresini de en geç 1 Ağustos 2023 tarihinde tamamlayacak. Yedek subaylık dönemindeki fiili hizmet süresi zammı e-Devlet’teki bilgilere yansıtılmamış ise sigortalılık süresini tamamlama tarihi 3 ay daha geri çekilir.

Yeri geldiği için bir kez daha tekrarlamak istiyorum, prim günü eksik değil ve sigorta başlangıç tarihini öne çekme hakkı sağlamıyor ise emekli aylığını artırma amacıyla askerlik veya doğum borçlanması yapmak doğru değil. Hem yatırılan paraya göre elde edilen aylık artışı düşüktür, hem de kimi durumlarda emekli aylığını artırmak yerine düşürücü etkisi olabilmektedir.

DOĞUM BORÇLANMASI İLE KİMLER EYT’Lİ OLABİLİR?

Eşimin ilk sigorta başlangıç tarihi 04.10.1999. İlk sigorta primi başlangıç tarihi 19.12.2002.

Ödenmiş prim gün sayısı: 6700. 3 Ağustos 2012 tarihinde doğum yaptı. Doğum borçlanması ile sigorta başlangıç ve prim tarihi borçlanma kadar geri gider mi? EYT den faydalanabilir mi?

(Erdem P.)

Doğum borçlanması normalde sadece sigortalı çalışmaya başladıktan sonra doğan çocuklar için yapılır. Her ne kadar toplam 720 gün doğum borçlanması yapma hakkı bulunuyorsa da borçlanılacak süre, doğum yaptıktan sonraki 2 yıllık süre içinde boşta geçen süreyi aşamaz. Örneğin, eşiniz doğum nedeniyle 6 ay izin kullanmış ise sadece bu 6 aylık süreyi borçlanabilirsiniz. Diyelim ki doğumdan sonra iki yılın tamamı boşta geçti. Bu durumda iki yıllık sürenin tamamını borçlanmanız mümkün. Ancak, yapacağı bu borçlanma sadece prim günlerine eklenir, sigorta başlangıç tarihini öne çekmez.

Staj sigortası bulunan kadınlar ise staj sigortası ile uzun vadeli sigorta kollarına tabi prim ödemeye başladığı tarih arasında doğan çocukları için doğum borçlanması yaptıklarında, uzun vadeli sigorta priminden geçerli olmak üzere başlangıç tarihi geri çekilir.

Eşinizin 4 Ekim 1999’daki sigorta başlangıcı staj sigortası. Çocuğunuz bu tarih ile 19 Aralık 2002 tarihi arasında doğmuş olsa idi 720 gün borçlanma yaptığınızda emekliliğe esas sigorta başlangıç tarihi 19 Aralık 2000 tarihine çekilebilirdi. Böyle bir durumda bile borçlanma süresi EYT kapsamına girmesi için yeterli olmazdı.

Sonuç olarak, doğum borçlanması yapmanız eşinizin EYT kapsamına girmesini sağlamaz.