Sözleşmesi yenilenmeyen astsubay hakkında "ihlal" kararı

Anayasa Mahkemesi (AYM), elektronik posta yazışmaları dikkate alınarak sözleşmesi yenilenmeyen astsubayın, özel hayatın gizliliği hakkı ile haberleşme hürriyetinin ihlal edildiğine karar verdi.

Hava Kuvvetleri Komutanlığında sözleşmeli astsubay olarak görev yapan bir kişinin, sözleşmesinin yenilenmesi talebine ilişkin iç hukuk yollarını tüketmesinin ardından AYM'ye yaptığı bireysel başvuru hakkındaki karar, Resmi Gazete'de yayımlandı.

Buna göre, Hava Kuvvetleri Komutanlığında 9 yıldır sözleşmeli astsubay olarak görev yapan kişinin sözleşme yenileme talebi reddedildi. Bu işlemin iptali ve yoksun kaldığı özlük haklarının ödenmesini isteyen astsubay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi (AYİM) Birinci Dairesine dava açtı. Hava Kuvvetleri Komutanlığının dava kapsamında gönderdiği rapor ile belgelerde, sadece askeri personelin kullandığı "TSK net e-posta" sistemi üzerinden başvurucunun elektronik posta adresine gönderilen ve söz konusu adresten iletilen mesajlar yer aldı.

Raporda, başvurucunun elektronik posta hesabını tur ve gezi organizasyonları düzenleme amaçlı kullandığı, organizasyonları binbaşı rütbesinde bir asker ile birlikte yaptığı, aldığı ve gönderdiği elektronik postalarda gizlilik ihlali yaptığı, siyasi içerikli elektronik postalar aldığı yönünde tespitler bulundu.

Hava Kuvvetleri Komutanlığı sistemine bağlı resmi elektronik posta hesabından 3 gizlilik ihlali, 352 göreve ilişkin olmayan sohbet içeren, 393 tane de sosyal amaçlı mesaj gönderildiği ve aynı hesaptan 4 gizlilik ihlali, 2 siyasi propaganda içeren 522 adet göreve ilişkin olmayan sohbet içerikli mesajlar alındığı belirtildi.

Mahkeme, idarenin takdir yetkisini hukuka uygun kullandığını ve işlemde hukuka aykırı bir yön bulunmadığını belirterek, sözleşme yenileme talebini reddetti.

Astsubay, bunun üzerine Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda bulundu.

Yüksek Mahkeme, elektronik posta adresinden gönderilen ve iletilen içeriklerin sözleşmenin yenilenmemesi işlemine dayanak alınması nedeniyle haberleşme hürriyeti ve özel hayatın gizliliği hakkına müdahale oluştuğuna hükmetti. Anayasa Mahkemesi, ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere kararın Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Birinci Dairesine gönderilmesini de istedi.

KARARDAN

Anayasa Mahkemesi, başvurucunun sözleşmesinin yenilenmemesi işlemi tesis edilirken idarenin söz konusu elektronik posta içeriklerini dikkate aldığını ve dava sürecinde mahkeme tarafından da söz konusu elektronik posta içeriklerinin değerlendirildiğinin anlaşıldığını belirtti.

Yüksek Mahkeme, "Bu durumda başvurucunun, iş yerinde aldığı ve gönderdiği elektronik postaların toplanması, saklanması, bu iletilerin içeriklerinin başvurucu hakkında tesis edilen idari işleme dayanak alınması suretiyle özel hayatın gizliliği hakkına ve haberleşme özgürlüğüne müdahalede bulunulduğu sonucuna varılmıştır." değerlendirmesinde bulundu.

Başvurucunun resmi elektronik posta hesabından diğer askeri personele gönderdiği ve "E-Posta Denetim Birimi"nin gizlilik ihlali olarak değerlendirdiği iletilerin içeriğine yönelik herhangi bir açıklama bulunmadığını belirten Yüksek Mahkeme, söz konusu iletilerdeki bilgilerin askeri yazışma ağının dışına sızdırıldığı, elektronik postaların gönderildiği askeri personelin bu bilgiye erişim yetkilerinin bulunmadığı yönünde de bir tespite yer verilmediğine dikkati çekti.

Astsubayın söz konusu elektronik posta hesabını görev harici kullandığının tespit edilmesinin ardından istihdam edilmeye devam edildiğini ve bu süreçte herhangi bir disiplin soruşturması ya da sözleşmenin feshedilmesi gibi yaptırımlar uygulanmadığını aktaran Yüksek Mahkemenin kararında şunlara değinildi:

"Başvurucunun anılan eyleminin kamu hizmetinde bulunmaya engel olacak nitelikte bulunmadığı, dolaylı olarak idare tarafından da kabul edilmiştir. Başvurucu hakkında uygulanan resmi elektronik posta hesabı üzerinden yaptığı iletişimin denetlenmesi sonucunda bu hesabın kullanım şekli dolayısıyla sözleşmenin yenilenmemesi işleminin başvurucunun mesleki hayatı üzerinde olduğu kadar temel geçim kaynağından da yoksun kalması nedeniyle ekonomik geleceği üzerinden de önemli bir etkisi bulunmaktadır."

"MÜDAHALE ÖLÇÜSÜZ"

Astsubay hakkında sicil amirlerince herhangi bir olumsuz kanaat bildirilmediğini, disiplin cezası bulunmadığını ve başvurucu için "çok iyi seviyede" nitelik belgesi düzenlendiğini aktaran Anayasa Mahkemesi, kararında şunları kaydetti:

"Resmi e-posta hesabının görev harici işlerde kullanılmasının ve bu bağlamda bu hesaptan sohbet ve sosyal amaçlı paylaşımlarda bulunulmasının, 9 yıllık görev süresinin bitiminde sözleşmesinin yenilenmemesine dayanak olarak kabul edilmesinde, sınırlandırma ile ulaşılabilecek genel yarar ile temel hak ve özgürlüğü sınırlandırılan bireyin kaybı arasında adil bir dengenin sağlanmadığı, başvurucunun özel hayatına ve haberleşme hürriyetine yapılan müdahalenin ölçüsüz olduğu sonucuna varılmıştır."

AA