Harput'un 5 bin yıllık geçmişi olduğu tespit edildi
Son dönemlerde yapılan arkeolojik çalışmalar neticesinde, Haput'ta yerleşik hayatın milattan önce 3 binli yıllara uzandığı belirlendi
Elazığ’da bulunan tarihi Harput Kalesi'nde gün yüzüne çıkarılan yeni objeler Harput’un ve Harput Kalesi'nin geçmişine yönelik yeni bilgileri ortaya çıkardı.
Mustafa Uc'un haberine göre Harput Kalesi'nde 2021 yılında yapılan kazılarda, 10 metrelik derinlikte çıkarılan seramiklerin üzerindeki desenleri ve figürleri inceleyen bilim insanları, Harput’ta yerleşik hayatın 5 binli yıllara uzandığını belirledi.
OBJELER TİTİZLİKLE İNCELENDİ
Harput Kalesi Kazı Başkanı Pof. Dr. İsmail Aytaç, yaptığı açıklamada, 2021 yılında yapılan kazı çalışmalarında kalede 20 bin obje çıkarıldığını belirterek, bu objeler içerisinde dikkat çeken eserler olduğunu kaydetti.
Eserler üzerinde yapılan incelemelerde dikkat çeken verilere ulaştıklarını ifade eden Aytaç; “Harput Kalesi'nde 2021 yılı arkeolojik kazı çalışmalarında 20 bin obje elde edilmişti. Bunların içerisinde özellikle bir grup seramik, Harput’ta yerleşik hayatı daha eskilere götürmesi bakımından önem arz etmektedir. 2 tane 10 metre derinlikteki sarnıçtan çıkan malzemelerde pişmiş toprak kapları, 3 tanesi siyah astarlı ve bazı kozmolojik figürler içermektedir. Bunlar üzerindeki geometrik desenleri ve figürleri incelediğimizde milattan önce 3 binli yıllara kadar giden kereas türü seramiklerin Harput Kalesi'nde bulunması yerleşimin de oraya kadar gittiğini gösteriyor” dedi.
HARPUT KALESİ, 5 BİNLİ YILLARDAN BERİ İNSANLAR TARAFINDAN YERLEŞİM GÖRMÜŞ
Yapılan incelemelerde Harput ve Harput Kalesi'nde yerleşik hayatın tarihini belirleyecek yeni bulgulara ulaştıklarını anlatan Aytaç, şöyle devam etti:
“Siyah astarların dışında kırmızı astarlı aynı tür ibasyon türü tören kaplarının çok sayıda varlığı, Harput Kalesi'nde milattan önce 3 binli yıllardan beri insanlar tarafından yerleşim gördüğünü belgeleyen önemli eserler olmuştur. Kalenin doğusunda çıkan kabartmadan bu tarafa yaklaşık kale yerleşiminin, Harput genelinin milattan önce 3 binli yıllara kadar gitmesi demek. Bilinen tarihin bin 200 yıl daha geriye gittiğini gösteriyor. Kale açısından yerleşim 2 bin 200 yıl geriye giderken Harput’un geneli için de 1200-1100 yıllık geriye doğru bir tarih tespit edilmiş oldu. Özellikle Harput’un milattan önce 3 binlerden milattan sonra 1930’lara kadar kesintisiz bir yerleşime sahip olduğunu görüyoruz.”
HARPUT BİR İNANÇ MERKEZİ
Tarihi eserler üzerinde yaptıkları incelemelerde Harput’un Hıristiyanlık ve İslam dinlerinin inanç merkezi olduğuna dikkat çeken Aytaç, “İbasyon dini tören kaplarına bakarak, milattan önce 3 binli yıllardan itibaren Harput’un önemli bir dini merkez olduğunu da anlamaktayız. Daha sonra Urartu döneminde 3 tane kutsal alanın varlığı nedeniyle Harput'un İslami ve Hıristiyanlık için de önemli bir dini merkez olduğunu anladık. 2021 yılında elde etmiş olduğumuz dini tören kaplarının siyah hamurlu ve siyah astarlı oluşu, dönem açısından özellik arz etmektedir.
Ayrıca elde ettiğimiz diğer ürünlerin üç ayaklı oluşu yine dini tören kabı olan başka bir örneği teşkil etmektedir. Şu an yanımızda bulunan örnekte ise özellikle yonca ağzı gibi duran kısmın bir boğa ya da manda başı olduğu anlaşılıyor. İlk çağ uygarlıklarında tanrılara kurban kesilen en önemli varlık bu tür boğalar ve mandalardı. Bu anlamda tanrısallığın sembolü olmuştur. Yazılı kaynaklarda küçük baş hayvanlar ikinci üçüncü derece tanrı ya da tanrıçalar için kurban edilirken boğaların daha çok baş tanrılar için kesildiği anlaşılmaktadır. Bu kapların milattan önce 3 binli yıllara kadar gidişi özellikle Erken Tunç Çağı devamında Orta Tunç Çağı ve Geç Tunç Çağı'yla beraber yoğun bir yerleşime sahne olduğunu da göstermektedir.”
KAZI ÇALIŞMALARI DEVAM EDECEK
Aytaç, Harput Kalesi'nde kazı çalışmalarının devam edeceğini belirterek, “Bu sene kazılarla mevcut örneklere yenilerini ekleyerek daha net açıklamalar yapabileceğiz” dedi.
