İşçilerin eğitim ve sağlık harcamasına vergi indirimi

Gelir vergisi beyannamesi dolduranlar, beyan ettikleri gelir toplamının yüzde 10’una kadar eğitim ve sağlık harcamasını gider olarak gösterebiliyorlar. Bu harcama tutarları vergiden indirildiği için harcamaya karşılık gelen vergiden kurtuluyorlar.

SORULARINIZ İÇİN: akivanc@haberturk.com

Ticari, zirai ve serbest meslek kazancı elde edenlerin yanı sıra bir işverene bağlı olarak ücretle çalışan mavi ve beyaz yakalı işçiler de bazı durumlarda beyanname vermek zorundalar. Buna göre, 2023 yılında ücret geliri elde edenlerden bu yıl beyanname vermesi gerekenler şöyle:

Tek işverenden elde ettiği ücret tutarı 1 milyon 900 bin lirayı aşanlar.

Birden fazla işverenden ücret geliri elde edenlerden birden sonraki işverenden aldıkları ücretlerin toplamı 150 bin lirayı aşanlar.

Birden fazla işverenden 2023 yılında 1 milyon 900 bin lirayı aşan ücret geliri elde edenler.

2023’TE İŞ DEĞİŞTİRENLERDEN BAZILARI BEYANNAME VERECEK

Birden fazla işveren demek aynı anda ücret alınan birden fazla işveren olabileceği gibi yıl içinde işyeri değişiklikleri dolayısıyla birden fazla işverene bağlı çalışmak anlamına geliyor. Aynı yıl içinde işyeri değiştirenler, aynı işverene ait bir şirketten diğerine geçirilenler, hatta aynı şirkette çıkış giriş işlemi yapılanlar da birden fazla işverenden ücret almış sayılıyorlar.

2023 yılında birinci işverenden sonraki işveren veya işverenlerden aldıkları ücret toplamı 150 bin lirayı aşanlar, tüm işverenlerden aldıkları brüt ücret toplamı üzerinden bu yıl mart ayında beyanname vermek zorundalar. Birinci işverenin kim olacağını işçi kendisi belirler.

Örneğin beyaz yakalı bir işçinin 2023 yılında A işvereninden 140.000 TL, B işvereninden 150.000 TL, C işvereninden de 200.000 TL brüt ücret aldığını varsayalım. Bu kişi C işverenini birinci işveren kabul eder, diğer iki işverenden aldığı 290 bin TL tutarındaki brüt ücretlerden yüzde 15 oranında (43.500 TL) sigorta primini düşer. Kalan safi kazanç tutarı 246.500 TL olur. Bu tutar 2023 yılı kazançları için 150 bin lira olan beyanname sınırını aştığından söz konusu işçi mart ayında toplam 490 bin TL tutar üzerinden beyanname vermek zorundadır.

BAZI HARCAMALARINI GİDER GÖSTERENLER VERGİ İADESİ ALIR

Geçen yıl birden fazla işverenden ücret aldıkları için bu yıl beyanname doldurmak zorunda kalanlar hiçbir harcamayı gider olarak gösteremezlerse ilave vergi ödemek zorunda kalırlar. Beyanname veren işçilerin elde ettikleri toplam kazanç üzerinden ödemeleri gereken vergi hesaplanır. Hesaplanan bu vergi tutarından, 2023 yılında ücret kazançları için ödemiş oldukları vergiler mahsup edilir. Hesaplanan yeni tutar, geçen yıl ödenen vergilerden yüksek ise aradaki farkı ödemesi istenir.

Ancak, bazı harcamalarını gider olarak gösterenler ise daha az ilave vergi ödeyecekleri gibi geçen yıl ödedikleri verginin bir kısmını iade olarak da alabilirler. Kazançtan indirilecek harcamaların başında eğitim ve sağlık harcamaları gelir.

HANGİ EĞİTİM VE SAĞLIK HARCAMALARI GİDER OLARAK GÖSTERİLİR

Beyan edilen toplam gelir tutarının yüzde 10’una kadar eğitim ve sağlık harcaması kazançtan indirilir. Örneğimizdeki kişinin beyan ettiği toplam tutar 490 bin lira olduğu için 2023 yılındaki eğitim ve sağlık harcamasının 49 bin liraya kadar olan kısmını kazançtan indirme hakkı vardır. Kazançtan indirilebilmesi için bu harcamaların Türkiye’de yapılması, gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olan gerçek veya tüzel kişilerden alınacak belgelerle kanıtlanması, mükellefin kendisi, eşi veya çocuklarına ait olması gerekir.

Çocuklardan kastedilen mükellefle birlikte oturan veya mükellef tarafından bakılan 18 yaşından küçük çocuklardır. Eğitimine devam ediyorsa 25 yaşından küçük çocuklar için yapılan harcamalar da kazançtan indirilir.

Toplam gelirin yüzde 10’unun hesabında eğitim ve sağlık harcamaları ayrı ayrı değil birlikte dikkate alınır.

ÖZEL OKUL GİDERİ KABUL EDİLİR, ÖZEL ÜNİVERSİTE GİDERİ KABUL EDİLMEZ

İndirim kapsamına giren eğitim harcamaları eğitim ve öğretim kurumları, anaokulu, kreş ve dershanelere eğitim amacıyla yapılan ödemeler, eğitim amaçlı kurs ücretleri, okul servis ücretleri, kitap ve kırtasiye harcamaları, öğrencilerin özel yurtlarda ve pansiyonlarda kalmaları durumunda ödenen tutarlardır.

Yabancı ülkelerdeki eğitim kurumlarına yapılan ödemeler ile okullarda bedeli ayrı olarak tespit edilen yemek ücretleri, gelir veya kurumlar vergisine tabi olmayan okullara ödenen eğitim ücretleri ile devlet okullarına ödenen harçlar eğitim gideri kapsamında değerlendirilmez.

Buna göre, vergi mükellefi olmadıklarından özel üniversitelere yapılan ödemeler, yabancı ülke olduğu için KKTC’deki üniversitelere yapılan ödemeler vergi indirimine dahil edilmez. Başka kentte okuyan çocuk için yapılan özel yurt ödemeleri gider kabul edilirken, kiralık daire harcamaları kabul edilmez.

Özel hastaneye yapılan tedavi harcamaları indirim konusu yapılırken, aynı tedavi için eczaneden alınan ilaç karşılığı yazar kasa fişi indirim konusu yapılamaz.

BELGELER 5 YIL SAKLANMALI

Gelir vergisi beyannamesi doldururken kazançtan indirim konusu yapılan harcamalara ilişkin belgelerin, gerektiğinde denetimler sırasında gösterilebilmesi için 5 yıl süreyle saklanması zorunludur.