Kazakistan'ın yardım istediği KGAÖ nedir? KGAÖ üyesi ülkeler hangileridir?
Kazakistan'da 5 Ocak'ta başlayan olayların ardından ülkenin cumhurbaşkanı Cömert Tokayev, dahil olduğu Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü'nden (KGAÖ) yardım istedi. Üye ülkelerden Rusya ve Ermenistan'dan da Kazakistan'a 'barış gücü' gönderileceği açıklandı. Peki Kazakistan'daki olaylar sonrası gündeme gelen Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü (KGAÖ) nedir, üyeleri kimlerdir?
Kazakistan'da LPG zamları ile 5 Ocak'ta başlayan protestolar devam ediyor.
Protestolar sonucunda hükümetin istifa etmesine rağmen eylemler sürerken, göstericiler ile güvenlik güçleri arasında çatışmalar yaşanmaya devam ediyor.
Protestoların yayılması sonucu önce başkent Nur Sultan ardından ise ülke genelinde OHAL kararı açıklandı.
Kazakistan Cumhurbaşkanı Cömert Tokayev ise olayların büyümesi üzerine dahil oldukları Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü (KGAÖ) üyesi ülkelerden yardım istediğini açıklamıştı. Bunun üzerine KGAÖ üyelerinden Ermenistan, anlaşmanın 4. maddesine atıfta bulunarak sınırlı bir süreiçin kolektif barış gücünü ülkeye gönderme kararı aldıklarını duyurdu. Rusya da tesis ve altyapıların güvenliğini sağlamak amacıyla kuvvetlerini gönderme kararı aldığını açıkladı.
Peki Kazakistan'ın yardım istediği KGAÖ nedir, bu örgüte hangi ülkeler üyedir ve hangi koşullarda yardım etmektedir?
KGAÖ NEDİR? KİMLER ÜYEDİR?
Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü (KGAÖ) 7 Ekim 2002'de kurulan ve Rusya, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Belarus ile Ermenistan'ın yer aldığı bir ittifaktır.
Ancak Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü'nün temelleri aslen 15 Mayıs 1992'de imzalanan Kolektif Güvenlik Antlaşması'na dayanmaktadır.
7 Ekim'de 6 ülke tarafından imzalanan anlaşmaya göre, bu ülkelerin başka ittifaklara katılması yasaktır. Yine bu anlaşmaya göre KGAÖ üyesi ülkelerden birisine yapılan saldırı, hepsine yapılmış kabul edilmektedir.
2005 yılından sonra askeri tatbikatlar gerçekleştiriliken KGAÖ üyesi ülkelerden Tacikistan, Temmuz 2021'de sınırdaki Afganistan gerilimine ilişkin yardım istedi. Son olarak ise Kazakistan'da başlayan gerilimlerin ardından Cumhurbaşkanı Tokayev, yardım talebinde bulundu.
KGAÖ'NÜN SAHİP OLDUĞU ASKERİ GÜÇLER
Moskova Devlet Uluslararası İlişkiler Enstitüsü'nden Yulia Nikitina'ya göre, 2013 itibariyle KGAÖ'nun dört tür kolektif gücü var. Dış askeri saldırılara tepki verebilen iki bölgesel grup (Rusya-Belarus ve Rusya-Ermenistan); Orta Asya için 4 bin kişilik Toplu Dağıtım Gücü ve devletlerarası çatışmalar dışındaki durumlara tepki vermek üzere tasarlanmış 20 bin kişilik bir Hızlı Tepki Gücü.
Ayrıca yaklaşık 3500 asker, subay ve 800'den fazla sivil polis memurundan oluşan bir toplu barış gücü de bulunmaktadır.
Kazakistan'daki olaylar kapsamında da barış gücü gönderilecek. Bu güçlerin ne kadar süre ile bölgede kalacağı ise henüz net olarak bilinmiyor.
