Kışlık konservelerdeki ölüm riskine dikkat!
Beslenme ve Diyetetik Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Hilal Demirkesen Bıçak, genellikle yaz aylarında hazırlanan konservelerin tehlikelerine ilişkin bilgi vererek, kullanılan sebze ve meyvelerde doğal olarak bulunan bir bakterinin dikkat edilmediği takdirde ölüm riski taşıdığına dair uyarıda bulundu
Genellikle konserve, buzluğa atma ya da turşu gibi uygulamaların tercih edildiği meyve ve sebzelerin hem sağlığa hem de bütçeye dost olduğunu belirten Beslenme ve Diyetetik Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Hilal Demirkesen Bıçak, saklama yöntemlerinde dikkat edilmesi gereken unsurları anlattı. Özellikle konservede ortaya çıkabilecek ölüm riskine karşı da uyarıda bulunan Bıçak, “Konserve yapımı öncesi clostridium botulinum’ dediğimiz toprak kökenli bir bakteri var. Eğer bakteriyi hazırlık aşamasında elemine edemezsek tüketilmesi durumunda vakalar ölümle sonuçlanabiliyor” dedi.
"SICAK DOLUM TERCİH EDİLMELİ"
Sürecin doğru izlenmediğinde gıda zehirlenmelerine sebebiyet veren tehlikelerin oluşabileceğini belirten Bıçak, sözlerine şöyle devam etti: “Konservede doğru bir yöntem olarak sıcak dolum tercih edilmelidir. Malzemeleri öncelikli olarak steril hale getirmeliyiz. Ev ortamında bu sterilizasyonu kaynatarak yapabiliriz. Genellikle cam kavanozlar tercih edilir. Bu doğru bir yöntemdir. Cam kavanozlarımızı öncesinde kaynatalım, kapakları, paslanmamış, zedelenmemiş şekilde sağlam kapaklar tercih edelim. Sıcak dolum yaptıktan sonra yani kaynar diyebileceğimiz sıcaklıklarda doğru pişirme işlemleri uyguladığımız ürünlere kavanozlara sıcak bir şekilde doldurup, sıkı bir şekilde kapatalım, serin ve kuru bir yerde güneş ışığını direk almadan muhafaza edelim. Böylelikle konservelerin bir yıl kadar muhafazası uygundur.”
KAPAKLAR BELLİ ARALIKLARLA KONTROL EDİLMELİ
Her ne kadar doğru yöntemleri tek tek uygulamış olsak da sağlık açısından getireceği risklere karşı uyaran Bıçak, “Yalnız belirli periyodlarda kapakları kontrol etmekte fayda var. Özellikle tüketime sunmadan önce, kapakta bir şişme olup olmadığını kontrol etmeliler. Kapakta herhangi bir şişme ya da dışa doğru bir bükülme varsa tüketime sunmamalıyız. Ya da açtığınızda kokusunda nahoş bir koku varsa, tadında istenmeyen bir özellikle varsa yine tüketime uygun değil demektir. Bizim konservelerde en çok dikkat etmemiz gereken konu aslında botulizm. Clostridium botulinum dediğimiz toprak kökenli bir bakteri var. Bu bakteri toprak ile temas eden sebzelerde doğal olarak bulunuyor. Bu bakterinin konservelerde tat ve kokuda bozulma olmadan veya kapakta bombaj yapmadan da çoğalabileceği bilinmeli ve tüketici çok daha dikkatli olmalıdır. Fakat konserve yapımı öncesi bunu elemine edemezsek ölümle sonuçlanabiliyor. Bahsetmiş olduğumuz bakteriyi eğer ortamdan uzaklaştırmazsak, 1 yıl kadar ömür vermiş olduğumuz konservemizde üreyerek artacaktır. Fazla sayıya ulaşan bakteri zehirlenmeye sebep olacaktır. Eğer yapım öncesi veya sonrasında bu bakteriyi elimine edemiyorsak vakalar ölümle sonuçlanabiliyor” dedi.
Bu bakterinin konserve öncesinde bol ve ayrıntılı yıkama işlemi ve yeterli pişirmeyle uzaklaştırabileceğini söyleyen Bıçak yine de emin olabilmek için, “Sıcak dolum yapıp kapağını kapattıktan sonra yeniden sıcak su dolu tencerelerde kaynatma işlemi tercih edilebilir. Diğer bir yöntem ise konserveyi açtığımızda tüketmeden önce tekrar pişirme işlemi uygulamaktır" dedi.
Bıçak, bozuk olan ürünlerin tüketildiği takdirde karın ağrısı, mide bulantısı, ishal, kaslarda güçsüzlük gibi semptomlara yol açabileceğini kaydederek, bu şikayetleri olanların en kısa zamanda sağlık kuruluşuna gitmeleri gerektiğini söyledi.
"BUZLUK İÇİN PORSİYONLARA AYIRMAK ÖNEMLİ"
Dondurma işleminin ise taze gıdaya çok yakın bir işlem olduğunu aktaran Bıçak, burada en dikkat edilmesi geren durumun buzluğa atılacak porsiyonların iyi ayarlanması olduğunu ifade etti.
Bıçak, “Besin değerini ve gıda bütünlüğünü koruma açısından hızlı dondurmayı tercih ediyoruz. Bunu da buzluğa kaldıracak olduğumuz ürünlerin miktarını küçülterek yapmalıyız. Yani porsiyonlara ya da gramlara ayırarak buzluğa koymalıyız ki hızlı bir donma işlemi olsun. Tabi ki de gıdayı koyacak olduğunuz materyal de gıdaya uygun olması gerekiyor. Sebzelerin dondurma işlemi öncesinde ön haşlama ya da pişirme uygulamasını da öneriyorum. Enzimatik olarak gıdaların bozulmasına sebep olabilecek unsurların ortadan kalkması için bunları in aktif hale getirmeliyiz. O yüzden ısıl işlem görmeli. Örneğin bezelyeleri birkaç dakika kaynar suda tutmalı sonrasında buzlu suda soğutup en son buzluk için hazır hale getirmeliyiz. Meyvelerde ise iyi bir yıkama işlemi ile bakterilerden arındırıp öyle buzluğa koymalıyız" diye konuştu.
SAKLAMA MATERYALİNE DİKKAT!
Son olarak tüm saklama yöntemlerinde saklama materyalinin de bir o kadar önemli olduğunu söyleyen Bıçak, “En sağlıklı saklama materyali cam ama biz bunu buzlukta kullanamıyoruz. Bu yüzden tüketici plastik kaplara yöneliyor. Kapların tercihinde mutlaka gıdayla temas etmesine uygun olup olmadığı kontrol edilmeli. Kapların alt kısmında bulunan kadeh ve çatal figürünün bir arada bulunduğu bir sembol var. Bu sembol ürünün gıdayla temasına uygun olduğunu ifade eder. Bu sembolü sadece dondurma için değil tüm gıda saklama yöntemlerinde kontrol edilmelidir" dedi.
