Petrol uzmanı Dr. Palaz: ABD'li Chevron ile bölgede pozitif gelişmeler olabilir
Petrol Uzmanı Dr. İbrahim Palaz, petrol sektöründe ciddi bir konsolidasyonun başladığına işaret ederek, "Bunlardan ülkemizi de yakından ilgilendiren Kıbrıs ve İsrail'deki doğal gazın keşfinden sorumlu olan Noble Oil, Chevron şirketi tarafından satın alındı" dedi. Satışa ilişkin hukuki sürecin devam ettiğini belirten Palaz, "Chevron gibi ABD'nin 2'nci büyük şirketinin oyuncu olması, Doğu Akdeniz'deki dengeleri etkileyebileceğini düşünüyorum. Chevron, Karadeniz'de arama yapmış ülkemizle ilişkileri iyi olan bir şirket ve birçok açıdan daha büyük bir resme bakarak davranmak isteyebileceğini düşünüyor ve pozitif gelişmelerin olabileceğini umut ediyorum. Burada şunu da belirtmek istiyorum ki ne Leviathan ne de Afrodit sahaları Chevron için hayati önem taşıyor ama bu bölgedeki aktivitelerini artırmak isterlerse durum değişebilir yeni keşiflerle yeni çözüm denklemleri kurulur" diye konuştu.
Koranavirüs salgını, başta petrol ve doğal gaz olmak üzere enerji sektöründe derin etkide bulundu. Tüketim azaldı. Cirolar etkilendi, karlar geriledi. Dünya, yeni bir eşikte… Tam bu aşamada ABD’li petrol devi Chevron’un, Noble Oil’i satın aldığı duyuruldu. Hukuki süreç devam ediyor. Peki, Doğu Akdeniz’de petrol ve doğal gaz arama ve üretim çalışmalarında ne değişecek? Türkiye, bu süreçten nasıl etkilenecek? Petrolde, bu hafta neler bekleniyor? Tüm bu soruları Petrol Uzmanı Dr. Palaz’a yönelttik. İşte, sorularımız ve yanıtları:
- Petrolde son durum ne?
Batılı bütün petrol şirketleri dünyada ciddi bir şekilde petrolden uzaklaşan elektriğe mümkün olduğunca hızla dönme isteklisi bir pazarla karşı karşıya kaldıklarının bilincindeler.
BP başta olmak üzere Shell ve TOTAL alternatif kaynakları destekleyen stratejileri beyan ediyor ve bunu her çeyrek raporlarında ifade ediyorlar. Petrol fiyatları 40 dolarlar civarında dolaşmakla birlikte bunun dahi aslında olması gereken pazar fiyatının üzerinde olduğunu söylemek mümkün.
- ABD’de durum ne?
Amerika’da, seçimlere 100 gün kalmışken dahi korona birinci gündem maddesi. Bu yıl ABD’de hiçbir şey petrol fiyatları dahil normal pazar seviyelerinde olmayacak. New York borsası virüse rağmen bir toparlama yaptı ancak bunun da aslında temelinin sağlam olmadığını görerek her an bir düzeltme korkusuyla yaşayan bir borsa gözlemlemekteyiz.
- Altın ve gümüş yükseliyor…
Bu risklerden uzaklaşmak isteyenler paralarını altın ve gümüşe yatırıp bu metalleri rekor düzeylere çıkarmakta.
- ABD’de bu hafta kritik bazı sonuçlar açıklanacak değil mi?
Evet, bu hafta ABD ekonomisinde çok aktif bir hafta hem FED açıklamaları hem de 100’ü aşkın büyük şirketin 2. çeyrek finansal neticelerini açıklaması bekleniyor. Bunlardan büyük petrol şirketleri de Cuma günü açıklamalarda bulunacaklar ama beklenen rakamlar geçen seneki aynı dönemin yarı seviyelerinde… Ciro ve çok düşük seviyelerde kar etmeleri beklenmekte.
Bütün şirketler istisnasız 2020 ve 2021 bütçelerini özellikle arama bütçelerini yüzde 50’yi geçen seviyelerde azaltmış durumda. Gelecek 3-5 yıl içerisinde bu şirketlerin üretimlerinde normal zamanlarda beklenen ilave üretimler olmayacak. Azalan eski saha üretimlerinin yerini dolduramayacakları için sıkıntı olacak. Bu, OPEC+ üreticilerinin işine yarayacaktır.
- Biraz açar mısınız?
Şu anda petrol sektöründe aslında ciddi bir konsolidasyon başlamış durumda. Bunlardan ülkemizi de yakından ilgilendiren Kıbrıs ve İsrail’deki doğal gazın keşfinden sorumlu olan Noble Oil, Chevron şirketi tarafından satın alındı. Hukuki süreç devam ediyor nihai satın alma biraz daha sürebilir ama taraflar anlaştığı için formalite söz konusu. Burada belki Chevron gibi ABD’nin 2’nci büyük şirketinin oyuncu olması Doğu Akdeniz’deki dengeleri etkileyebilir.
- Nasıl?
Chevron, Karadeniz’de arama yapmış ülkemizle ilişkileri iyi olan bir şirket ve birçok açıdan daha büyük bir resme bakarak davranmak isteyebileceğini düşünüyor ve pozitif gelişmelerin olabileceğini umut ediyorum.
Burada şunu da belirtmek istiyorum ki ne Leviathan ne de Afrodit sahaları Chevron için hayati önem taşıyor ama bu bölgedeki aktivitelerini artırmak isterlerse durum değişebilir yeni keşiflerle yeni çözüm denklemleri kurulur. Derin denizlerde petrol ve doğal gaz hele ki pazara uzak doğal gaz keşiflerinin peşine düşmek şu anda hiçbir büyük batılı şirketin planında olmadığını düşünüyorum.
- Türkiye’yi nasıl etkiler?
Chevron’un, Noble Oil’i alması bu nedenle çok yakın gelecekte önemli değişiklikler getirmeyebilir. Bunu göreceğiz zaman içerisinde ama ülkemizin yıllardır söylediğim Doğu Akdeniz petrol ve doğal gaz siyasetini bu oyunu bilerek oynamaya başlamasıyla belki önümüze bir fırsat çıkmış da olabilir diyorum. Burada dikkatli ve akıllı ile hareket etmek şart.
Ülkemizin yapmış olduğu sondajlardan başarılı bir haber gelmiyor elbette arama sabır gerektirir. inşallah bilimsel metodolojiler birer birer uygulanmakta ve sistematik bir şekilde adım adım arama çalışmalarımız hedefe yaklaşmaktadır.
