Ürdün-Suriye ilişkilerinde normalleşme sinyalleri veriliyor

Ürdün yönetimi, komşu ülke Suriye'de iç savaş başladığından bu yana tarafsız bir tutum takınmaya çalıştı. Ancak Esed rejiminin, bu süre zarfında Amman'ı terörü desteklemekle suçlaması, iki ülke arasında gerginliğe neden oluyordu.

Suriye'deki kriz nedeniyle sınır kapılarının kapalı olması da Ürdün ekonomisine olumsuz yansıdı. Sınırın diğer tarafında yaşanan güvenlik problemleri ürün ve silah kaçakçılığının artmasına yol açtı. Bu durumdan rahatsız olan Ürdün yönetimi, son dönemde, Esed rejimine yönelik tutumunda bir değişikliğe gitme ihtiyacı hissetti.

Bu kapsamda Ürdün Kralı 2. Abdullah, ABD Başkanı Joe Biden ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşmeler yaparak Suriye krizinin bitmesini amaçlayan çözüm önerilerini anlattı.

Kral Abdullah'ın, Rusya Devlet Başkanı ile Moskova'da 23 Ağustos'ta gerçekleştirdiği görüşmede Putin, "Ürdün-Suriye ilişkilerinde normalleşmenin önemine" işaret etti.

Bu görüşmeden yaklaşık 4 hafta sonra da Ürdün Genelkurmay Başkanı Yusuf el-Huneyti, Beşşar Esed rejimi Savunma Bakanı Ali Abdullah Eyyüb ile başkent Amman'da bir araya geldi. Görüşmede, iki ülkenin sınır güvenliği ele alındı.

- Genel çıkarı önceleme

Ürdün Meclisi Dışişleri Komisyonu Üyesi Muhammed el-Mumini, iki ülke arasındaki ilişkilerde yaşanan son gelişmeleri AA muhabirine değerlendirdi.

"Ürdün ile Suriye arasındaki sınır güvenliğinin korunması, iki ülkenin orduları arasında koordinasyon olmadan gerçekleşemez. Bu nedenle Genelkurmay Başkanı Yusuf el-Huneyti ile Beşşar Esed rejimi Savunma Bakanı Ali Abdullah Eyyüb arasında önemli bir askeri görüşmeye tanık olduk." diyen Mumini, Suriye'nin istikrar içinde bulunmasının, Ürdün'ün çıkarına olduğunu, aksi yönde konuşmaların gerçeği yansıtmadığını ifade etti.

Suriye için her zaman, güvenliği ve istikrarını koruyan bir siyasi çözümün öneminden söz ettiklerini, Suriye'nin Arap dünyasına dönmesinin vakti geldiğini belirten Mumini, ABD ve Rusya başta olmak üzere büyük ülkelerin liderlerinin, Kral Abdullah'ın Suriye'de istikrarın sağlanması arzusunun önemini idrak ettiklerini, Ürdün Kralının görüşmelerde önerilerini anlattığını söyledi.

Gelecek dönemde, ilişkilerin eski zamanlardaki haline dönmesini sağlamak ve Suriye'nin istikrarını korumak için iki ülke arasında daha fazla koordinasyon ve istişare toplantılarının yapılacağını öngören Mumini, "Bölgemiz dünyada en çok kriz yaşanan bölgelerden. Genel çıkarın, siyasi çekişmelerin üzerinde tutulması gerek. Böylece, başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız Filistin devleti kurulması isteğimizi gerçekleştirmemizi sağlayacak ortak bir tutuma ulaşabilelim." diye konuştu.

- İlişkilerin normalleşmesi

Yermuk Üniversitesi Siyasal Bilimler Bölümü Öğretim Görevlisi Vasfi eş-Şera da "Sınırları açma ve karşılıklı ticaret sürecini kolaylaştırmaya hazırlık için mevcut aşamada, Suriye ile diplomatik ve güvenlik ilişkilerinin normalleşmesi durumu yaşanıyor." dedi.

Bu adımı, Kral Abdullah'ın, geçen ay Moskova'ya yaptığı ziyaretle ilişkilendiren Şera, ziyaretin, "Suriye ile ortak güvenlik düzenlemeleri yapmak ve sınırları yeniden açmak için Putin'den güvence alınması" amacıyla yapıldığı şeklindeki yorumunu paylaştı.

Şera, Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen es-Safedi'nin de yakın zamanda, Suriyeli mevkidaşı ile görüşmek üzere Şam'a bir ziyaret gerçekleştireceği öngörüsünde bulundu.

- Ürdün uluslararası topluma ve Arap dünyasına açılan kapı

Ürdün Üniversitesi Siyasal Bilimler Bölümü Öğretim Görevlisi Muhammed el-Harişe, uluslararası ve bölgesel tarafların Ürdün'ün dengeli tutumuna ve bölgede istikrarı sağlama konusundaki yeterliliğine güvendiğini söyledi.

İki ülke arasındaki ilişkilerde yaşanan gelişmelerle bu güven arasında ilişki kuran Harişe, "Ürdün, sınırların kontrolü, terörle mücadele ve çeşitli düzeylerde siyasi çözümlerde herkes için önemli bir pozitif oyuncu." ifadesini kullandı.

Ürdün'ün meselelere yaklaşımındaki dengesi ve ılımlı İslami söylemi sayesinde Rusya, ABD ve Çin ile iyi ilişkileri bulunduğunu, radikal örgütlerin bile Ürdün'ü hedef olarak görmediğini belirten Harişe, "Suriye tarafı, Ürdün'ün uluslararası topluma ve Arap dünyasına açılan kapı olduğunu çok iyi biliyor." dedi.