Başkan Trump'ın kaderi ABD Senatosu'nun elinde

Demokratların kontrolünde olan Temsilciler Meclisinde söz konusu azil maddelerine yönelik oylama ise oturumun sonunda yapılacak.

Azil maddeleri, Temsilciler Meclisindeki vekillerin salt çoğunluğunun oyunu alması durumunda, Cumhuriyetçilerin çoğunlukta olduğu Senatoya taşınacak ve burada bir yargılama süreci başlayacak.

AZİL KARARI ÇIKARSA SENATO'DA YARGILANACAK

Oylamada son dakika bir sürpriz yaşanmazsa Trump’la ilgili azil kararının çıkmasına kesin gözüyle bakılıyor. Eğer azil kararı çıkarsa Trump bu kez Senato’da yargılanacak. Ocak ayında gerçekleşmesi beklenen yargılanma sürecinin yaklaşık 2 hafta süreceği öngörülüyor. Öte yandan Senato’da Temsilciler Meclisi’nin aksine Cumhuriyetçilerin üstünlüğü bulunuyor.

Buna göre, Senato’da şu anda 45 Demokrat, 53 Cumhuriyetçi ve 2 bağımsız senatör var. Başkan’ın görevden alınması için 67 senatörün oyuna ihtiyaç var. Cumhuriyetçi senatörlerin Trump’a karşı oy kullanmayacakları düşünüldüğünde bu rakama ulaşılması bir hayli zor görülüyor.

TRUMP'TAN OYLAMA ÖNCESİ SERT TEPKİ

Tarihi oylama öncesinde ise Trump'tan dikkat çeken açıklamalar geldi.Oylamaya saatler kala art arda tweetler atan Trump, kötü bir şey yapmadığını, suçlamanın korkunç olduğunu ve bunun bir başka başkanın başına asla gelmemesi gerektiğini söyledi. Trump paylaşımında, "Sadece başkana zarar vermek istediler. Uygun bir soruşturma yapma niyetleri yoktu. Herhangi bir suç bulamadılar, bu yüzden her yönetimin başından beri yaptığı gibi kongre suistimali yaptılar" ifadelerini kullandı.

'TARİHİ KAYITLARA GEÇECEK'

Trump, paylaşımlarına şöyle devam etti: "Yaptıkları tek şey Beyaz Saray'a gelen beyefendinin asla kolay bir nefes almasına izin vermemek oldu. Tek istedikleri onu azletmek. Buna seçildiği günden hatta yemininden hemen sonra başladılar. Fakat bu başkan Washington'a geldi ve dedi ki, 'Washington'ı temizleyeceğim. İnsanlara yardım edeceğim' Büyük vergi kesintisi yaptı, askeriyemizi güçlendirdi. Ona kızgınlar çünkü ne yapacağını söylediyse yaptı. Tarih kayıtlarına geçecek, en iyi zamanlardan birini yaşıyoruz" dedi.

AYLARDIR GÜNDEMDE

Trump’a yönelik azil soruşturması 24 Eylül’de başlamıştı. Soruşturma Trump'ın 25 Temmuz’da Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelensky’le gerçekleştirdiği telefon konuşmasının içeriğine dayanıyor. Trump konuşmada Zelensky'den, siyasi rakibi eski Başkan Yardımcısı Joe Biden ve oğluyla ilgili olarak, 2016 seçimlerine Ukrayna’nın müdahalesiyle ilgili soruşturma açılmasını istemişti. Demokratlar bu talebin görevi kötüye kullanmak anlamına geldiğini savunuyor.

Trump'tan Pelosi'ye öfkeli azil mektubu: 'Amerikan demokrasisine açık savaş ilan ettin'

Trump’a yöneltilen diğer suçlama ise Kongre’nin çalışmasını engellemek. Demokratlar buna gerekçe olarak da Trump’ın azil soruşturması çerçevesinde ifadeye çağrılan yetkililere izin vermemesini ve talep edilen belgeleri paylaşmamasını gösteriyor.

SÜREÇ NASIL İŞLİYOR?

Amerikan Anayasası, Kongre'ye başkanın üç kategoriden en az birinde suç işlediğine kanaat getirilmesi halinde görevden alma yetkisi sunuyor.

Bu suçlar; düşman ülkeye yardım etmek olarak tanımlanan "ihanet", siyasi fayda karşılığında para ya da hediye kabul etmeyi içeren "rüşvet", son olarak da "ağır ve vahim suç" işlemek veya "başka kötü davranışta" bulunmak olarak sıralanıyor.

"Ağır ve vahim suç ya da başka kötü davranış" ile tam olarak neyin kast edildiği yasalarda açıklanmıyor. Bu nedenle hukuk uzmanları, son kategoriye ne tarz eylemlerin alınacağı konusunun net olmadığını belirtiyor.

Uzmanlara göre, genellikle bu kategorideki eylemlerde, kamuoyunun genelini doğrudan etkileyen ağır bir suçun işlenmesi ya da başkana duyulan güvenin ciddi şekilde kırılması kriterleri aranıyor.

Bugüne kadar, üç başkan hakkında Kongre'de görevden azil süreci (impeachment) başlatıldı. Ancak tarihte bu süreç sonunda Kongre tarafından azledilen ve görevden alınan bir başkan yok.

Sürecin başlatılması için Kongre'nin iki kanadından biri olan Temsilciler Meclisi'ndeki herhangi bir üyenin girişimde bulunması gerekiyor.

Azil başvurusu daha sonra Temsilciler Meclisi Adalet Komitesi'nin önüne gidiyor. Burada azil sürecinin devam edip etmeyeceği kararı oy çokluğuyla alınıyor.

Bugüne kadar birçok başkan hakkında bireysel olarak azil süreci başlatma başvurusu yapıldı. Ancak bu başvurular genellikle Adalet Komitesi'nde reddedildi ve süreç de bu aşamada noktalandı.

Adalet Komitesi'nin onay vermesi halinde Temsilciler Meclisi'nde de sürece ilişkin oylama yapılıyor.

Trump'a yönelik azil raporu açıklandı

Salt çoğunluğun kabul etmesi durumunda azil süreci Senato'ya aktarılıyor.

Burada davaya benzer bir süreç işletiliyor.

Başkanın azledilme talebine ilişkin kanıtlar ortaya konuyor, tanıklar dinleniyor. Başkan da ayrıca kendi savunmasını yapıyor.

Senatörler de jüri görevi üstlenerek, nihai kararı veriyor. Bir başkanın azledilmesi için Senato'da üçte iki çoğunluk gerekiyor.

TARİHTE 3 ÖRNEK VAR

Bugüne kadar üç Amerikan Başkanı hakkında "ağır ve vahim suçlar" veya "diğer başka suçlar" çerçevesinde azil süreci başlatıldı.

Bu başkanlardan ilki olan Andrew Johnson. Başkan Johnson hakkında 1868 yılında, görevi Kongre tarafından çıkarılan bir yasayla teminat altına alınan dönemin Savaş Bakanı Edwin McMasters Stanton'ı yasaya aykırı bir şekilde görevden aldığı için azil süreci başlatıldı. Ancak Johnson, Senato'da üçte iki çoğunluk sağlanamayınca görevinde kaldı.

Bundan 106 yıl sonra, 1972'de Cumhuriyetçi Başkan Richard Nixon, kendisine yakın bazı kişilerin Watergate iş merkezindeki Demokrat Parti'nin ofisine dinleme cihazı yerleştirdiklerinin ortaya çıkmasıyla patlak veren skandalda yargıyı yanıltmak ve delil karartmakla suçlandı.

Nixon süreç tamamlanmadan görevinden istifa etti. O dönemde yaygın olan kanı Nixon istifa etmeseydi, zaten azledileceği yönündeydi.

Nixon'dan 27 yıl sonra bu kez Demokrat Başkan Bill Clinton hakkında Beyaz Saray stajyeriMonica Lewinsky ile yaşadığı ilişkiyle ilgili yeminli ifadesinde yalan söylediği iddiasıyla azil süreci başlatıldı.

Clinton, Senato'da yapılan oylama sonunda beraat ederek, görevinde kaldı.