İşte yeni tartışma: Her "helal" et helal midir?

BARIŞ ERKAYA

HABERTURK.COM

EKONOMİ SERVİSİ

Artan et fiyatlarına müdahale için ilk adımı atan hükümet Et ve Balık Kurumu’na canlı hayvan ve et ithalatı yetkisi verdi. İthalatın yapılacağı ülkeler belirlendi. Hangi ülkeden ne kadarlık et alınacağına ilişkin çalışmalar ise sürüyor. Biz ithalat yetkisinin verilmesinin hemen ardından HABERTURK.COM EKONOMİ SERVİSİ olarak ithalatın yapılacağı Avrupa ülkelerindeki helal gıda çalışmalarını vermiştik.

Fakat et ithalatının hemen arifesinde bu defa "her helal gıda gerçekten helal mi?" tartışması başgösterdi. Bu tartışmanın yükselmesinin ardında yatan sebep ise canlı hayvan ithalatı ile birlikte Et Balık Kurumu'na kesilmiş et ithalatı yetkisinin de verilmiş olması. Konuya ilişkin ilk tepki gösteren kurum ise Gıda ve İhtiyaç Maddeleri Denetleme ve Sertifikalandırma Araştırmaları Derneği (GİMDES) oldu.

Türkiye'de helal gıda sertifikalandırması yapan kurumlardan biri olan GİMDES, et ithalatının yapılacağı ülkelerde kesimlerin İslami usullere uygun yapılmaması ve ismi geçen ülkelerin tamamında kesimlerin iğne veya tabanca ile bayıltarak, ya da kan akıtılmaksızın yapılıyor olduğunu hatırlatarak ithal edilecek olan kesilmiş etlerin "helal" olmama riskine dikkat çekti.

2008 yılında dünyanın Yeni Zelanda, Avustralya ile birlikte en büyük et ihracatçısı olan Brezilya ile ilgili helal et konusunda ortaya çıkan çarpıcı bilgileri hatırlatan GİMDES, İngiltere Halal Monitoring Committee'nin (HMC) Brezilya’ya gönderdiği uzman heyetin tüyler ürpertici tespitinin altını çizdi.

Bu rapora göre Brezilya'nın en büyük 18 kesim evinde inceleme girişiminde bulunulmuştu. Ancak 11 kesim evine giriş ve bu kesim evlerinde araştırma imkânı bulunabilmişti. Uzman heyetin raporuna göre;

• Kesim yerlerinin çoğunda Müslüman kesim görevlisi bulunmuyor

• Allah’ın ismi anılmıyor

• Kesim yerlerinin çoğunda bayıltmanın yaygın olduğu dikkat çekiyor (ve kesim anında birçok hayvanın ölmüş olma riski söz konusu)

• Helal olmanın temel şartları hakkında bilgisizlik bulunuyordu.

Bu durum Türkiye ile birlikte Ortadoğu’daki bazı organizasyonları da harekete geçirmişti. Bu ürünlerin büyük kısmı başta Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Irak, Dubai, Umman, Katar gibi Orta Doğu ülkeleri ile Afrika ve Avrupa’ya ihraç ediliyordu.’

Et ve Balık Kurumu'nun ithalat için harekete geçmesinden önce sadece canlı hayvan ithalatı mı yapılsın yoksa kesilmiş et ithalatı da güvenli midir ekseninde filizlenen bu tartışma önümüzdeki günlerde daha da şiddetlenecek gibi görünüyor.