Google'a kesilen ceza hangi Avrupalı şirketin başını yakacak?

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Avrupa Birliği arasında devam eden 'şirket cezalandırma' yarışında, son hamle Avrupa'dan geldi. Habertürk'ten Yiğitcan Yıldız'ın haberine göre, Avrupa Birliği (AB) Komisyonu, Google'ın akıllı mobil cihazlarda kullanılan Android işletim sisteminde piyasa hakimiyetini kötüye kullandığı gerekçesiyle 4.3 milyar Euro'luk (5 milyar dolar) rekor seviyede para cezası kararı alındığını açıkladı.

Karara göre, Google'ın 90 gün içerisinde çalışma biçimini değiştirmesi gerekiyor. Söz konusu cezanın haklı gerekçeleri olsa da, işin arkasında farklı sebepler yatıyor. Yaklaşık 3 yıl boyunca devam eden süreçte taraflardan birinin şirketine verilen cezanın hemen ardından diğer bir tarafta çeşitli nedenler ile 'ticari düşmanın' şirketlerinden birine ceza kesmeyi ihmal etmedi. İşte bu sebepler yüzünden ABD'li arama motoru Google'a verilen ceza Avrupa Birliği tarafından bir ABD şirketine kesilen ilk ceza olmadığı gibi son ceza da olmayacak gibi görünüyor.

SAVAŞ 2015'TE BAŞLADI

Bundan yaklaşık 3 yıl önce eski ve yeni kıta arasındaki 'ceza' savaşı ABD'nin Kaliforniya eyalet mahkemesinin Alman otomobil devi Volkswagen'e (VW) kestiği 14.7 milyar dolar ceza ile başladı. VW'nin söz konusu cezanın gerekçesi olan dizel motorlu araçlarında sahte bir yazılım kullandığını kabul etmesi otomobil dünyasında bambaşka bir krizi tetiklemiş olsa da, o tarihten her iki kıta birbirilerinin şirketlerini cezalandırarak bir ticari savaş sürdürüyor.

ABD'nin VW hamlesine Avrupa ise Ekim 2015'te ABD’li kahve devi Starbuck's üzerinden cevap verdi. Avrupa Komisyonu, Hollanda ve Lüksemburg’da Starbucks’a sağlanan vergi kolaylıklarının yasa dışı olduğuna karar verdi ve şirketi Hollanda hükümetine 30 milyon euro ödemeye mahkum etti.

Takvimler Ağustos 2016'yı gösterdiğinde bu kez ABD'li teknoloji devi ve yaklaşık 1 trilyon dolara ulaşan değeriyle dünyanın en değerli şirketi Apple bugüne kadar görülmüş en yüksek tutarlı cezalardan biriyle karşı karşıya kaldı. Avrupa merkezi İrlanda'da bulunan Apple'ın bu ülkedeki faaliyetlerini mercek altına Avrupa Komisyonu, Apple’ın Avrupa’daki satışlarından ödemesi gereken vergi miktarından çok daha azını ödediği gerekçesiyle şirketin 13 milyar dolarlık ceza ödemesine yönelik karar aldı. Böylece Avrupa, bir yıl içinde VW'ye kesilen cezanın intikamını da almış oldu.

GOOGLE'IN CEZASI İLK DEĞİL

Sürecin devamında ise Eylül 2016'da bu kez ABD bir başka Alman devi Deutsche Bank'a 14 milyar dolar ceza kesti. Cezanın gerekçesi Alman bankanın 2009 yılındaki mortgage krizinde mudilerine gelişigüzel kredi vererek manipülasyon yaptığı iddiası olsa bile, kapalı kapılar ardında ABD'nin Apple'ın intikamını almak için böyle bir girişimde bulunduğu konuşuluyor.

Aradan bir yıl geçmeden Mayıs 2017'de ABD merkezli sosyal medya devi Facebook, daha önce yapmayacağını açıklamasına rağmen WhatsApp ile kullanıcı profillerini bağladığı gerekçesiyle Avrupa Komisyon'u tarafından 112 milyon dolar cezaya çaptırıldı. Haziran 2017'de, Avrupa Komisyonu yine Google'a, karşılaştırmalı alışveriş sonuçlarını arama sayfasının en üstünde gösterdiği gerekçesiyle 2.7 milyar dolarlık ceza kesti. Aynı yılın ekim ayında bu kez ABD'li bir diğer teknoloji devi Amazon’un Lüksemburg’da kurduğu şirketlerin vergilendirilmesine ilişkin soruşturmasını tamamlayan komisyon, şirkete 250 milyon euroluk bir ceza çıkardı.

ABD'nin uzun zamandır Avrupalı şirketlere ceza kesme konusunda suskun kaldığı göz önüne alındığında, bugün Google'a kesilen ceza, önümüzdeki dönemde bir başka Avrupalı şirketin ABD'nin misillemesine maruz kalma ihtimalini güçlendiriyor.