Muharrem Sarıkaya: "Orta Anadolu’da tezene, pastırma kayısı sandık için aynı sesi veriyor"

HT GAZETE / Muharrem SARIKAYA

Habertürk Kırşehir, Nevşehir, Kayseri, Sivas ve Malatya’da seçmenin nabzını tuttu. İç ve Orta Anadolu’da, AK Parti’nin mevcut milletvekili sayısını korumak için yaptığı çalışmanın yanı sıra MHP’nin yükseldiği bir tablo söz konusu. CHP, birçok kentte artı 1 vekil arayışında. HDP’yse en yüksek oyu alma gayretinde

ANADOLU’da bir yere uğradığında ısmarlanan çay, kahvenin yerine bu bölgede yemek söyleniyor. Kapıdan selam verdiğinizde karşılığı “Otur hele, bir yemek söyleyeyim hemen gelir” oluyor. Aşağısını söylemek misafiri önemsememek gibi algılanıyor. Sonra da samimi bir sohbet başlıyor. Ötekini kırmayacak, küstürmeyecek tonda eleştiriyor; ‘Yarın yüz yüze bakabiliriz’ duyarlılığıyla yaklaşıyor. İlginçtir, insanı gibi şehirleri de birbirine saygılı.

Örneğin biri turizmi, diğeri kayısıyı, bir diğeri pastırma sucuğu almış; birinin yaptığı işi öteki üstlenmekten kaçınmış. Sandık Yollarında dizisi için arkadaşım Arif Günyol ile Ankara’dan kontağı çevirdiğimizde bu kadar uzun yolun kısa sürede tamamlanabileceğini kestirememiştim. Hemen her şehirde Habertürk Gazetesi muhabiri arkadaşlarımın desteğini alarak nabzı tuttuk...

İKİ VEKİL ÇIKARAN KIRŞEHİR AK PARTİ İLE MHP ARASINDA

Bütününe bakarak şunu söyleyebilirim ki İç ve Orta Anadolu seçmeni de diğerleri gibi suskun. Daha önemlisi sözlerinin kayda girmesinden ürküyor, genelde adının yazılmaması kaydıyla konuşuyor. Sözünü alınca da bildiği her şeyi döküyor. Bu havada İç ve Orta Anadolu’nun siyasi nabzının şehirlere göre atışı şöyle:

Kırşehir’in Bağbaşı semtinde ebedi ikamet eden Muharrem Ertaş, Hacı Taşan ile babasının ayağının dibinde yatan Neşet Ertaş’ı ziyaretle başladık bu bölümün sandık turuna... Teberlerin (enstrüman çalıp söyleyen zanaatkârlar) mahallesinde gençlerle muhabbet ettik. Sürekli göç vermiş ahiliğin merkezi geçmişte olduğu gibi bu seçimde de iki milletvekili çıkaracak.

AK Parti geçen seçim tulum çıkarmıştı; şehirde sohbet ettiğim hemşerilerim “Bu seçim ikisini birden birinin alması zor” dedi. Cumhurbaşkanlığı seçiminde ilk kez kendini gösteren Kürt nüfus bu seçime kadar aday çıkarmadığı için AK Parti’den yana tercihini kullanmıştı. Bu kez ‘işin içine barajı aşmak girdiği için’ HDP’ye oy verme kararı almışlar.

Buna bir de AK Parti’nin iki büyük ilçeden Kaman’dan aday göstermemesi, Mucur’u da yerel seçimde MHP’ye kaptırması eklenince oylar farklılaşmış.

Diğer bölgelerdeki bileşik kap hareketi burada da ortaya çıkmış, MHP de yükselmiş, hatta iddia ederler ki birinci parti haline gelmiş.

CHP için kimse umutlu konuşmuyor, çünkü geçmişte CHP’ye oy vermiş seçmen bu kez barajı aşması için HDP’ye yönelmiş, bu durum oylarını daha da aşağı indirmiş. Şehirde ağırlıklı tahmin, MHP ve AK Parti’nin iki milletvekillini paylaşacakları yönünde.

SİVAS'TA AK PARTİ İLE İTTİFAK YARIŞINDAN MHP SIYRILABİLİR

GEÇEN dönem AK Parti’nin 4, CHP’nin 1 vekil çıkardığı ilde bu seçim Orta Anadolu’da oyları yükselen MHP’nin de pay alacağı beklentisi yüksek.

Buna neden Sivas’ta eskiden beri önemli seçmen ağırlığı bulunan BBP’nin SP ile yaptığı ittifak. Eğer ittifak geçmişte AK Parti adaylarına gösterdiği teveccühü bu kez oy oranını yükseltmek için kendisine çekerse aradan MHP çıkabilir.

CHP ise şehirde her kesim tarafından sevilen bir ismi Ali Akyıldız’ı aday göstermiş, o da partiye yeni bir dinamizm getirmiş. Ancak CHP’nin yine bir milletvekiliyle yetineceği kanaati yüksek. Gazeteci arkadaşım İrfan Özşeker ile Buruciye Medresesi içinde dolaşırken, üzerinde “Sivas Hatırası” yazan meşhur kalem ve ağızlıkların yapımcısı Ahat Taşkan’ın atölyesine uğradık. Özel İdare’nin, atölyesini Buruciye’den çıkarma kararı aldığı Taşkan, işlerin eskisi gibi gitmediğini söyledi. Buna karşın kendisinin de oy vereceğini söylediği AK Parti’nin eski gücünü koruyacağını vurguladı.

Benzer bir yakınmayı marangoz Seyfettin Keren de gösterdi, “İşsizim ama AK Parti’den daha iyisi yok, ona benzeyen biri daha olsa gider ona verirdim” dedi. Sivas’ta ağırlıklı görüş, MHP ve CHP’nin birer, AK Parti’ninse 3 milletvekili çıkaracağı yönünde. Ancak eskisi gibi 4 AK Parti, 1 CHP olacağını söyleyenlerin sayısı da az değil.

NEVŞEHİR’DE 3 PARTİ, 3 VEKİLLİĞİ PAYLAŞABİLİR

KOMŞU şehir için de durum farklı değil. Geçen seçim AK Parti’nin 3 vekille tulum yaptığı Nevşehir, bu seçim 1 milletvekilini başka partiye verecek gibi. Ağırlıklı görüşse AK Parti’nin 2, MHP’nin 1 alacağı yönünde. Hatta, bir suikasta kurban giden, sevilen İl Başkanı Fevzi Tekinel’in oğlunu birinci sıra adayı yapan CHP’nin son hafta bastırması halinde 3 parti arasında milletvekillerini eşit dağıtması da muhtemel. Buna neden de tüccarından üreticisine kadar herkesi etkileyen turist... İki gazetecisi IŞİD tarafından öldürülen Japonların azalması ve politikacıların tutumu nedeniyle Kapadokya’da herkes turist duasına çıkmış. Kayakapı’da eşikte oturup arkadaşları ile sohbet ederken karşılaştığım Fatma Pancar’ın da bakkalda çıraklık yapan Ayşe Ertunç’un da alçı kalıp döken Sezer Tüle’nin de beklentisi turistin gelmesi.

Turizm işletmelerinin oluşturduğu birliğin başkanı ve yılların işletmecisi Yakup Dinler’e göre sorun yok. Dinler, kısa süre içinde turist sayısının beklentiyi karşılayacağı inancında. Nevşehir’de AK Partililer, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın il mitingi sonrası toparladıkları inancında, ama bunun geçmişteki gibi üç milletvekilini almaya yetmediğini söylüyor.

MALATYA’DA CHP, MHP VE HDP BİR VEKİLLİĞİ KOVALIYOR

Doğudan bakınca batıda, batıdan bakınca doğuda görülen kayısının anavatanı da komşu kentlerden farklı değil. Geçen yıl kayısıyı vuran don, bu yıl da % 30 zarar vermiş. Depolardaki kayısı Malatyalıyı bu yıl da idare etmiş. Hatta depoda ürünü olanlar kilosu 20 liraya kadar çıkan kayısının 30 liraya yükseleceği umuduyla piyasaya fazla mal sürmemiş. İran kayısısının piyasaya girmesiyle umutları tükenmiş, 20 liraya satılan ürün de 12-15 liraya düşmüş.

Bir de Nevşehir’in turisti, Kayseri’nin pastırma, sucuğu gibi şehrin her şeyini etkileyen kayısıyı don vurunca Malatya’daki işsiz oranı da anında yükselmiş. Sadece kendisini değil, çalışmak için gelen çevre illeri de etkilemiş. Oluşturulan 10 bin kişilik kampın yanında sokaktaki Suriyeliler de buna eklenince suç oranı artmış.

“Burada spordan siyasete geçilir” denilen ve bir kez oy verdiğini en son terk eden, iki etkin bağımsız adayla birlikte partilerin de en iyi isimlerini sahaya sürdüğü Malatya’da kıyasıya bir yarış sürüyor. AK Parti’nin geçen seçimde olduğu gibi 6 milletvekilinden 5’ini alacağına ihtimal verilmiyor, bir milletvekilinin kime gideceğinin hesabı yapılıyor. Şehrin güneyinde HDP, kuzeyinde ise MHP bastırıyor; AK Parti mevcudu korumak CHP ise 2 çıkarmak için uğraşıyor.

KAYSERİ’DE CHP VE MHP 2’Yİ İSTİYOR

BU seçimin sonucunda kent meydanında sucuk, pastırmayı kimin dağıtacağını kimse kestiremiyor. Dokuz milletvekili çıkaran şehirde herkes siyaseti de ticaret gibi yapıyor. Geçen seçim AK Parti’ye 7, CHP ve MHP’ye 1’er vekil veren ilde, sandıktan nasıl bir sonuç çıkacağı sorulduğunda, ticaretteki “Alacağım mı, satacağım mı?” sözü, “Adımla yazacağın mı, yazmayacağın mı?” diye şekilleniyor.

Yörenin ağzıyla ‘içşear’ (İç şehir) dedikleri Kapalı Çarşı’da abiye satan Sedat Toktay tercihini söylemek yerine bir benzetmede bulundu: “Ticarette de siyasette de kuş parlağa konar. Tükenmiş bitmişe kimse varmaz.” Bunu söyledikten sonra HDP’nin barajı aşıp aşmayacağını da sordu, nedenini de “Hesap yapmak için” diye açıkladı.

MERAK EDİLEN, KENTE GÖÇ EDENLER KİME OY VERECEK?

Çanta ve ayakkabıcı esnafından Hüseyin Topal ise hemşerisi 11. Cumhurbaşkanı Gül’e karşı gösterilen tavrı eleştirdi. “Gül attan inip eşeğe binmez” dedi; bu arada da satışta kârın gittikçe düştüğünü belirtti. Pastırmacı Adem Karaca ise bir yandan ‘kuş gömü’ diye adlandırılan pastırmanın en iyi tarafından doğrarken, diğer yandan da ticarette sıkıntılı bir sürecin başladığını anlattı: “Eskiden Kayserili söz verdi mi olay biterdi” dedi, bugünse çok sayıda senet ve çekin protesto edildiğini paylaştı. AK Parti’nin 7 çıkarmasının zor göründüğünü de sözlerine ekledi.

Birinci sıradan aday gösterilen eski Büyükşehir Belediye Başkanı Mehmet Özhaseki’nin hizmetlerinin, AK Parti’deki erimenin önüne geçtiği de şehirdeki yaygın görüş. Pastırma, sucuk satan Mehmet Aldaş da benzer yaklaşımda bulundu, MHP’nin birinci sıra adayı milletvekili Yusuf Halaçoğlu’nun çok etkin çalıştığını vurguladı. “AK Parti bir eksilir 6 olur, MHP 2, CHP bir alabilir veya aynı sayı devam eder” dedi.

Yün satıcısı Hasan Demir ise siyasete bakışını şöyle ortaya koydu: “Fantezi hanımlar çırpması, yıkaması kolay diye elyafa döndü yünü bitirdi, siyaset için de var sen buradan pay biç...” Kayseri’yi birlikte dolaştığım meslektaşım Necmettin Çuhadaroğlu da Ağrı, Tunceli ve Sivas’tan çok göç aldığına dikkat çekti, bu bölgelerden gelen nüfusun 150 bine ulaştığını belirtti.

Geçen seçim CHP’den Şevki Kulkuloğlu 89 bin oy alarak çıkmıştı. Kente gelenler aynı partiye oy verebilir mi; bu da şehirde en çok tartışılan soru.

Sonuç olarak şu söylenebilir ki MHP ve CHP geçen seçimdeki gibi birer milletvekilini garantilemiş. Tartışılansa AK Parti’nin 7 milletvekilinden ne oranda fire vereceği ve ondan kaçanları MHP’nin toplayıp toplayamayacağı.